KONTSUMO GIZARTEAREN «BESTE» DROGAK

  • Adikzio hitza entzun eta alkohola, tabakoa eta bestelako drogak datozkigu gehienetan gogora. Baina badira substantzia kimikoen beharrik gabe sortzen diren menpekotasunak ere. Adikzio sozial edo psikologikoak esaten zaie eta kontsumo gizartearekin harreman estua dute. Orriotan, Internet, telebista, sexua, lana, jokoa eta erosketekiko jarrera konpultsiboetaz jardun dugu.
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Drogaren erabilera gizakia bera bezain zaharra da. Droga horiek neurrigabe erabilita adikzioak sortzea bezain zaharra. Drogak hartzeko arrazoi nagusia efektu farmakologikoa lortzea da: euforia, lasaitasuna, lotsa galtzea... Efektu hau gure garuneko dopamina mailaren igoerarekin dago lotuta. Eta igoera hori ez da soilik substantzia kimikoen bidez lortzen. Erosketetan, kasinoan, Interneteko txat batean edo lanean ere dopaminaren gorakada senti daiteke. Hortaz, zilegi dirudi, adikzio kimikoetaz gain, adikzio psikologiko edo sozialetaz hitz egitea ere. Joku patologikoaz, sexu adikzioaz, erosketa adikzioaz, lan adikzioaz edo Internet adikzioaz ari gara.
Adikzio psikologikoek adikzio kimikoen prozesu bera jarraitzen dute. Hasieran subjektuaren jarrera indartzaile positiboek kontrolatzen dute, hots, dakarren plazerragatik erosten, jokatzen edo txateatzen du. Azkenean ordea, indartzaile negatiboek lortzen dute kontrola, hau da, subjektuak ondoeza gainditzearren bilatzen ditu sexu harremanak, telebista edo lana. Une horretan aktibitate horrek eragin larria du adiktoaren eguneroko bizitzan, kontrola galtzen du eta jarduarekiko menpekotasuna garatzen du.
Adikto sozialak denboraldi batez jarduera adiktiboa utziko balu, adikzio kimikoetan gertatzen den bezalaxe, abstinentzia sindromea izango luke.
Hala ere, desberdintasunak badira adikzio kimiko eta ez kimikoen artean. N. Madrid López doktoreak dio adikzio psikologikoek ez dutela adikzio kimikoek ekarri ohi dituzten ondorio fisiko larririk ekartzen. Horrek ez du esan nahi, dena den, gaixoak inolako ondorio fisikorik jasaten ez duenik. K.S. Young doktoreak dioen moduan, Internet adiktoak, esaterako, lo galera larria izan dezake, horrek osasunerako dakartzan ondorio guztiekin.
Ezberdintasun nagusiena tratamenduan dago, P. Cazau psikologoaren ustez. Adikzio kimikoetan gaixoak substantzia adiktiboa hartzeari uko egin behar dio. Adikto sozialak, ordea, ezin du beti bere jarduera adiktiboa erabat baztertu: sexu adiktoak sexua ahaztu behar al du betirako? Eta lan adiktoa ez al da gehiago lanera joango?
Enrique Echeburua EHUko psikologia katedradunak 1999an adikzio psikologikoen tratamendurako programa bat sortu zuen. Horren arabera tratamenduaren lehen pausua menpekotasuna sortzen duten estimuluak saihestea izango litzateke. Egoera hau ordea, ezin da luzatu, estimulu horiek eguneroko bizitzan baitaude. Horregatik, modu erregular eta progresiboan, gaixoak elementu arriskutsuetara hurbildu beharko du eta bere burua kontrolatu beharko du horien aurrean. Horrekin batera, Echeburuak arazo espezifikoei ere irtenbidea bilatu behar zaiela dio, abstinentziak ekarri ohi dituen depresioa, antsietatea... tratatu behar direla. Bizimodua aldatzea ere komenigarri da, beharren eta desioen arteko oreka bultzatzea garrantzizkoa baita. Azkenik, berriz erortzea ebitatzeko prebentzioak garrantzi handia du. Adikzioak sendatzea errazago baita erabateko abstinentzia lortzen denean.
Baina erabateko abstinentzia oso zaila eta askotan ezinezkoa da adikzio psikologikoen kasuan, jarduera adiktiboak kontsumo gizarte honetako eguneroko jarduerak direlako. Gaixoak egunen batean erosketak egin beharko ditu, lanera joan, sexua praktikatu... eta tabernara sartzean hor izango ditu telebistaren edo makina txanponjalearen kolore distiratsuak.
Adikzio hitza behin eta berriro erabili dugu erreportaje honetan, baina «ofizialki» ez omen da zuzena terminoa erabiltzea. Egia da ludopatia eta joko patologikoa, seguruenik orriotan aztertuko dugun adikziorik zaharrena, aspaldi onartu zuela OMEk (Osasunerako Munduko Erakundea) patologiatzat. Baina DSM-IVak (AEBetako Psikiatria Elkartearen buruko desordenak diagnostikatzeko irizpideak) substantzia kimikoen menpekotasunari ezartzen dio soilik adikzio terminoa. Adikzio psikologiko gisa izendatu ditugunak «kontrolaren desarekak» dira DSM-IVarentzat. Desoreka hauek berriak dira sarritan, berau eragiten duten jarduerak bezain berriak (Internet kasu). Horregatik gaiaren inguruko azterketak ugaltzen ari dira azken urteetan . Ikertzaile ugarik «adikzio» hitzaren aldeko hautua egin du eta denborarekin ofizial bihurtuko delakoan dago.
Hitzak hitz, egungo gizartean indar handiz hedatzen ari diren arazoak dira. Erosketa adikzioa, adibidez, Europako biztanlegoaren %2tik %5erako portzentajeak sufritzen omen du. Milioika pertsonei eragiten dieten gaixotasunez ari gara beraz


Azkenak
2025-07-07 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Jaiak ere, gizonenak?

Uda giroan barneratuta, heldu dira herriko festak, baita sexu erasoen salaketen gorakada ere. Gozamenerako guneak sortzeko hilabeteetako lana egiten dute jai eta txosna batzordeetako kideek, eta goraipatzekoa da espazio horiek bermatzeko herritar boluntarioek egiten duten... [+]


Antxon Alonsok ukatu egin du Cerdan Servinabar enpresaren %45aren jabe zela

Epailearen aurrean deklaratu du astelehen goizean Alonso enpresari gipuzkoarrak, Servinabar enpresaren jabeak, eta adierazi du Guardia Zibilak haren etxean aurkitutako agiriak ez duela balio, notarioarenera eraman ez zuelako. Accionako kontseilari Fernando Merinok ere deklaratu... [+]


Gasteizko lorezainak negoziazioetara bueltatu dira 100 greba egun eta gero, Jaurlaritza erdian

Gasteizko lorezainen eta udalak azpikontratatutako enpresaren arteko negoziazioak uztailaren 7an hasiko dira Eusko Jaurlaritzaren bitartekaritzarekin. 


Israelek onartu ostean, Hamasek esan du 60 eguneko su-etena “berehala” ezartzeko prest dagoela

Hamasek jakinarazi du Palestinako erresistentziako beste taldeekin hitz egin duela AEBek, Egiptok eta Qatarrek proposaturiko meniaz, eta "pozik" hartu dutela. 60 eguneko su-etenaz gain, akordioak barne hartuko luke Hamasek Gazan dituen hamar bahitu israeldar askatzea,... [+]


2025-07-07 | Estitxu Eizagirre
Lurraldeko ogi ekologikoaren balio nutrizionalak aztertu dituzte HoBBea proiektuaren baitan

HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]


Tauromakia “bekatua” dela salatu dute talde antitaurinoek Iruñean

AnimalNaturalis eta PETAk manifestazioa egin dute Iruñeko Udaletxearen aurrean, tauromakia bekatua da lelopean.


“Ezin dugu kikildu fatxerioaren aurrean. Ez dira pasako!”

Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]


BRICS+ taldeak Trumpen muga zergak gaitzetsi ditu, eta honek %10 igotzea mehatxu egin die

BRICS+ taldeak hamazazpigarren gailurra egin berri du Rio de Janeiron, eta herrialde parte hartzaileek oharra argitaratu dute Trumpen muga zergak eta Iranen aurka eginiko erasoak gaitzetsiz. Erantzun gisa, AEBetako presidenteak mehatxu egin die "Amerikaren aurkako... [+]


BSH eta Billabesetako langileek babesa adierazi diote elkarri Iruñeko kaleetan

BSHko langileek mobilizazioa egin dute larunbatean Iruñean, eta Billabesetako langileen babesa jaso dute. Billabesetako langileek manifestazioa burutu dute egun berean. BSHko langileeak enpresaren Bruselako egoitzan bilduko dira astelehenean, Europako Batzordeko Enplegu... [+]


2025-07-07 | Ahotsa.info
Iruñerriko mugimendu feminista: “Antolatuta gaude eta autodefentsa feministaz erantzungo dugu”

Sanferminak ate joka direla, Iruñerriko feministek Alde Zaharreko kaleak zeharkatu dituzte, eraso sexisten aurkako aldarria zabalduz.


Bost haur dituen familia bat etxegabetu dute Bilboko San Frantzisko auzoan

AZET Etxebizitza Sindikatuak salatu du Poliziak 8:00etatik hartu duela etxegabetu duten etxeko ataria. Auzokide ugari gerturatu badira ere etxegabetzea gelditzen saiatzera, Polizia etxebizitzara sartu da eta balkoira kateatu diren bi auzokideak askatu ditu. 9:30ak aldera heldu... [+]


Eduardo Ibero (Yala Nafarroa)
“Eskerrak eman nahi dizkiogu Iruñeko jendeari, beraien bultzadarekin heldu gara txupinazoa botatzera”

Eduardo Ibero, Lidon Soriano eta Dyna Kharrat, Yala Nafarroa Palestinarekin plataformako kideek, 2025eko sanferminei hasiera eman dion suziria piztu dute.

 


2025-07-07 | Imanol Muro
Zergatik Joxe Azurmendi euskal gazteontzako?

Euskaraz hitz egiten duen gure herriak zortea izan du azken mende erdi luzean zehar gure herriari buruz pentsatzen aritu den figura bat edukitzegatik. Joxe du izena eta Azurmendi abizena. Oharkabean pasa daitekeen izena da. Bere obra milaka eta milaka orrialde emankorrek osatzen... [+]


Eguneraketa berriak daude