Municheko olinpiadetan, black power!


2002ko irailaren 01ean
Beltzetan beltzenek europar kolonialismoari muturreko galanta ematea lortu zuten Municheko Olinpiar Joko haiei hasiera eman zitzaienean, Argentinako lehendakari ohia zegoen Donostian. Egonaldi haren atzean, ez omen zegoen atseden hartzea besterik Juan Domingo Peron jeneralaren asmoan, baina kasualitatez edo ez, egun haiexetan egunkarietan gehiegitxo hitz egiten zen lehendakari ohiak Argentinako agintea berreskuratzeko zeuzkan balizko aukerez, eta Franco ezezkoan egon behar zen, Espainiako jeneral nagusiena ospa egina zelako jada A Coruñara. Orduko egunkariek ez zuten txintik esaten urruntze estrategiko hartaz, eta ZERUKO ARGIAk ere ez, bistan da. Batak zein besteek, nahiago zuten Municheko Olinpiar Jokoetan zapalduetan zapalduenak lortutako garaipenaren inguruan aritu, bakoitzak bere ikuspuntutik. «El Diario Vasco»ko editorialak zioenez, kasu, «Una mala política» izan zen kirolari beltzena Rhodesiakoei Olinpiar Jokoetan parte hartzea galeraziz. Mikel Ugaldek, berriz, «Zorionak» ematen zizkien gure aldizkariko orrialdeetatik.


UTIKAN RHODESIA

Bere hitzekin sor zezakeen istiluaz jakitun-edo, zeharka-meharka hasten zen Mikel Ugalde bere txaloaren arrazoiak azaltzen: «Behin eta berriro asko idatzi da deporte gauzetaz, kirolarien egitekoetaz, deporteak eta pertsonagintzak dadukaten loturaz, eta abar. Baina azken aldi honetan ikusi eta entzun ahal izan dugunez, kirola ere ‘politika madarikatuarekin’ nahastu digute. Ez da hau gaurregun sortu den leloa, aspaldikoa baino. Halaz ere, Olinpiadetan, Rodesiaren jokabidea dela medio, esames, haserre, kezka, hitzaldi, bilera eta erronka franko sortu da Munich eta munduan zehar, eta, zoritxarrez, arinegi mintzatuz sarritan».
Behin indarrean zegoen gizalegeak agintzen ziona beteta, barruan zeramana agertzeko eskubidea zeukan, eta zirt-zart botatzen zuen berea gure gizonak.
«Guk, geure aldetik, ez dugu zorionak eman besterik egingo. Izan ere, badakizue, jakin -kanpoko berriak ezagutzea bertakoak baino errazagoa izaten bait da askotan-, Rodesiako agintedunen, indardunen jokabidea esango genduke, oso zapaltzaile eta menperatzaile dela».
Eta zer gertatu zen Munichen? «Gizalege oro apurtu duen gobernuaren laguntzaz gerturiko kirolariak Alemaniara doaz. Pertsona bezala bizitzeko egokierarik ez duen herriak ez ditu deportistak sortaraziko. Badu aurreragoko lanik. Horregatik, lehenago Hego-Afrikari buruz erabaki zana Rodesiarekin ere berdin erabaki dedilla eskatzen dute beltzek.
Kirolariek badute zapalkuntza honen kontzientziarik eta Munichen parte hartzerakoan Rodesia kanpoan uztea eskatu dute, elkartasunak damaioten indarraz baliaturik eskatu ere. Geroztik gertatua, denok ezagutzen duzue. Konponketa sinplea hasieran, Ingalaterraren babespean jokatzearena alegia, eta azkenik kanpoan gelditu da Rodesia».


GARAIPEN TXIKIA, BAINA GARAIPENA

Beltzek irabazi zuten borroka hura, bederen, zioen Mikel Ugaldek. «Gauzek lehenean jarraituko dute, Rodesian ez da aurrerantzean ezer aldatuko. Baina beltzek injustizia eta bidegabekeria gogorazi digute. Pozgarria da kirolari hauek erakutsi diguten kezka, nahigabea, samintasuna, zapalkuntzaren kontzientzia. Horregatik, bihotzez, ZORIONAK».
Dena dela, garaipenaren aldaba joa bazuen ere, handik aurrera gerta zitekeenaz Ugalde ez zen baikorregi agertzen.
«Europan oraindik Grezia eta beste zenbait diktadurak irauten duten antzera, Afrikan ere ez dira Rodesia eta Hego-Afrikakoak bakarrik zapaltzaile. Hor daduzkagu, adibidez, Mozanbiken FRELIMOren eraginez portugaldarren aurkako burruka bizian» eta «Burundin gertatua ere lotsagarri deritzagu. Zenbaiten jauntxokeriek, feudalismoa gogo duten tutsi indardun eta dirudunek herri bat, hutustarren herria, zapaltzen eta hileraziz doaz». Eta Rhodesian, zer gertatzen ote zen? «Ingeles gobernuak ‘askatasuna’ eskeini eta gero, 1965 urtean hain zuzen, bertako arazoak, problema larriak ez du konponketarik izan. Igaz, Azaroan, Home ingelesak eta Smithek lege berri baten araudia izenpetu zuten, baina mamiz eta muinez ez da ezer aldatu. Beltzek ez dute luzaroan bertako agintea eskuratzerik izango. Afrikar beltzak, 250.000 zurien menpe, hankapean bizi dira. Beltzen jornalek beheko mailan segituko dute, eta irakaskintza erakunde zurien osabide eta gozamenerako pentsatua izan da».
Nolanahi ere, beltz askatzaileen garaipena izan zen Munichekoa, eta horixe gogorarazi nahi zuen «Zorionak» artikuluaren egileak: «Aurtengo Olinpiadak martxan daude. Medallak pilaka banatuko dira, txaloak, garaipenaren txaloak eta ezinaren negargura elkartuko, kirolari nagusienen izenak historiak jasoko ditu ondorengoek gogoan har ditzaten. Nik, nere ajendatxoan, beste historia bat jasoko dut, kirolariek, historian zehar, herriaren garrasiari erantzun nahirik idatzi duten historia. Historia tristea, garratza, isila. Aurten afrikar beltzek beren kapitulua idatzi dute. Gure artean ez ote da historiagilerik izango?»

Euskal Herriko eliza
Gasteizko Desamparados parrokian ez dabiltza txantxetan, nonbait. Euskal izenez bataiatzen denbora galtzeko betarik ez omen dute. Bertako erretore sonatu den Illanas jauna lanpeturik dabil nonbait, horrelako lantxoetan nahasteko. Halere, berak seinalatuko omen dio bataia-lekua, bere seme-alabaren bat euskal izenez bataiatu nahi lukeenari. Ez duk gutxi, arranopola! (1972-IX-03)

Nekazariak an eta emen
Emengo baserritarren sindikatuari ‘hermandadea’ deitu oi diogu, Espaiñiako nekazarien sindikatoak 'Hermandad nacional de labradores y ganaderos' izena bait du. Azkeneko batzar nagusian hermandadeari adar berri bat sortu zaio: nekazari gazteen elkartea. Eta gazteek beren gogo eta ametsak batzarraren aurrean azaldu zituzten. Denen izenean elkarteko leendakari dan Fernando Sanz Pastor-ek itzegin zuen. Ara zer esan zuen beste gauza batzuren artean: Nekazaritza gazterik gabe gelditzen ari da. Balio duten guziak badoaz. Orra or noiz-nahi entzuten ditugun itzak eta nazioari eta guri bildurra emateko modukoak. Nazioari, aurrera bultza eta eragingo dioten gazterik gabe, nekazaritza iltzera doalako; eta guri, gelditzen geran gazteoi, iaioenak joaten ikustean -ez ote genduke obe alde eginda? Ez ote dugu okerreko bidea artu nekazaritzari eltzean?-, pentsatzen dugulako. Zergatik doaz iaioenak? Lehenbizi ez dalako irabazten, ez dalako etorkizunik ikusten, eta bigarren, gazteok ez daukagulako gure ideak azaltzeko biderik, eta gure nortasuna osatzeko modurik. Nekazari gazteak bere etorkizuna eratzen parte ar dezan, bideak ireki behar ditugu, eta ortarako sortu da hermandadearen barruan gazteen elkartea. Elkarte onek, nekazari gazteen eskubideak aurrera atera nahi ditu, nazioko beste edozeiñek bezelako bizimodua eta etorkizuna izan dezan nekazariak ere. (...) Nekazari gazteak, beste edozeiñek aiñako eskola behar du, gero berak erabaki dezan nekazaritzan gelditu, alaxe nahi duelako, ala beste zerbaitetara joan. Gelditzea erabakitzen duenari, nekazaritzako teknika berriak ikasteko era eman behar zaio, orain nekazaritzan aritzeko ez bait da aski gurasoengandik ikasia (...) (1972-XI-03)

BENGOA
Iragarkia, 1972-IX-03

Iñoiz ikusi ez bezalakoa. Piper. Gaur jo, eta bihar ikasiko duzu. Bengoa - Hammond Organos. Elektroakustiko-injeniaritza. Victor Pradera, 27. Donostia


Azkenak
EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener

Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta  "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]


Eguneraketa berriak daude