PP-REN kongresuak buruzagitza kontuak etorkizunerako ondo baino hobeto lotuta daudela erakutsi du. Eta gaurkoz, Espainiako eskuinaren ideia multzoa ere bai. Patriotismo Konstituzionala da kontzeptu klabea eta Espainiako oposizioan kezkatuta dira honek ekar dezakeenarekin, zenbaiten ustez PPk bere izakera nazionalista espainiarra estaltzeko aitzakia gisa erabiltzen delako definizio berri hori, demokrazia eta nazionalismoa nahastuz. Bestetik, doktrina eta arauak nahasten ditu, nahita. Eta baita ETAren kontra egotea eta Konstituzioaren kontra egotea ere. Horrela, sistematik kanpo utzi nahi ditu doktrinarekin ados ez egon baina arauak zintzo betetzen dituzten demokrata disidenteak, patriota espainiar ez direnak (demokratak ez balira bezala), eta ETAren kontra lan egitearekin batera Konstituzioa aldatu nahiko luketenak. Eta Espainia eta Konstituzioa nahastuz, edozein desmasia justifikatuko lukeen bide batetik abiatzen da PP.

SAKONEAN ez dirudi Batasunak proposatu berri duen bake proposamenak ezusteko handirik sortu duenik gainerako eragile politikoetan, nahiz eta zenbait osagaietan doinu berria somatu den, batez ere Euskal Herriaren pluraltasuna eta norbere proiektu politikoa alboratzearen kontuei dagokienez. Gabezien artean, ETAren aurrean jarrera berririk ez agertu izana azpimarradu da. Ezker abertzaleak historikoki gatazkaren erdigunean jarri ohi duen autodeterminazio da proposamenaren oinarria eta, Ekialde Hurbileko similak erabiliz, bakea autodeterminazioaren truke finkatzen du. Hauteskundeetako porrotaren arrazoi handietako bati helduz, bere burua bake proposamenetan ere jorratu behar duela ikusi du. Eguneroko praxi politikoan, eskubideen diskurtsoa -autodeterminazioarena batez ere- burujabetzarenaren gainetik jarri duela ere azpimarragarria da.

PSE-EEko zuzendaritza berriari Bake Konferentzian partehartzeko aukera ematearren, Elkarrik martxoan bukatzen zen Bake Konferentzia ekainera arte luzatuko du. Bide batez, beste hiru hilabete lortzen ditu Konferentziak segida izan dezan. Bere alde publikoa -hitzaldiak eta abar- arreta handiz ari da jarraitzen eta oihartzuna ere izaten ari da gizarte mailan. Interes handiena pizten duen moderatzaile taldeak gidatutako alderdien elkarrizketez, ordea, ezer gutxi ezagutzen da. Eta askoren amorragarri bada ere, berez izan daiteke hori berri ona, besterik ez bada, edozelako elkarrizketa prozesuren ezaugarri gaitz eta nagusienetako bat horixe delako, diskrezioa.

KUPOA arma politiko bihurtu da azken sei hilabeteotan. 2001ean zehar, PPren Gobernuak Kontzertuaren negoziazioa oro har bultzatzen duen norabide homogeneizatzaile gisa erabili duelako. 2002an, Juan Jose Ibarretxeren gobernuak, kupoaren zati bat -240 milioi bat euro- ez duela ordainduko iragarri duelako. Espainiako Gobernuaren erantzuna hasi da jada: Javier Balza Barne Kontseilariak eskatutako 200 ertzain gehiagorako baimenik ez ematea. Eta Montorok, hori hasiera besterik ez dela iragarri du. Datozen bizpahiru hilabeteetan Ibarretxeren erantzunak eragile politiko guztien begiak izango ditu so. Madrilek tresna ugari ditu joko horretan aritzeko, Lakuak zeintzuk agertzen dituen ikusi behar.

Atera diren aurrekontuekin, gezurra badirudi ere, normalizazio urrats bat eman da Eusko Legebiltzarraren funtzionamenduan. Oposizioak eta Jaurlaritzak biek erabili dituzte Batasunaren botoak beren helburuak lortzeko: oposizioak Legebiltzarra blokeatzeko, eta Jaurlaritzak aurrekontu bitxi hauek aurrera ateratzeko. Horrek erakutsi du Batasuna ez balego moduan aritzea fikzioa dela, behintzat honek partehartzea erabakitzen badu. Gutxitan ez moduan, ezker abertzaleak amu parlamentarioari kosk egin dio, eta horrek eragina du. Kanpora eta barrura begira seguruenik.