ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
osteguna 2024ko maiatzaren 16an

«Hendaiarrek okupazio militar handia jasan zuten»

Pilar Iparragirre
2021eko uztailaren 20an
Zerk eramanintuen «Hendaia 1940» osatzera?
Hendaia, historia militarreko argitalpen eta liburuetan, 1940ko urriaren 23an Hitlerrek eta Francok bertako tren geltokian egin zuten bilerarengatik bakarrik aipatzen da ia beti. Baina gertakizun horrez gainera, hendaiarrek okupazio militar handia jasan behar izan zuten 1940ko ekainaren 27tik aurrera. Eta nik gogoan nituen oraindik alemaniar soldaduek mugan ezarri zuten diziplinaren inguruan aitak kontatzen zizkigunak. Beraz, 1998an Hendaiara iritsi nintzenean, herri horrek 1940tik 1944. urtea arte nozitu zuen okupazioa sakon aztertzeko erabakia hartu nuen.

Zeintzuk izan ziren zure hurrengo pausoak?
Hendaiako itsaslabarretan aurkitutako defentsa eta bunkerretatik hasi nintzen. Gero, informazio idatzi ugari bildu nuen, Alemaniako artxibategi federal eta militarrera, prentsa agentzietara eta liburutegietara joz. Eta horri guztiari hendaiarren eta garai hartan bertan bizitzea egokitu zitzaien besteen lekukotasunak eta pertsona horiek eman zizkidaten argazkiak gehitu nizkion.

Zer aurkituko du «Hendaia 1940» irakurtzen duenak?
Hasteko, naziengandik ihesean joan behar izan zutenen irudiak datoz (Rotchisld baroiarena, esate baterako). Ondoren, indar armatu alemaniarren etorrera agertzen da, eta hauek Hendaian okupatu zituzten leku eta etxeak (soldadu tropak eta agintariak zubian, tren geltokian, Kasinoan, Bi Ur Arte etxea fatxadan gamma gurutzea duela...). Eta horiez gainera, bi eranskin daude: batak, Hitler Hendaiara etorri zenekoa jasotzen du, eta besteak, Errusiako mugara abiatzen ziren División Azuleko espainiar soldaduek Hendaian zuten nahitaezko geldialdia.

ASTEKARIA
1840. zenbakia
2002ko otsailaren 03a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Heziketa perfektuaren sindromea: nekeak jotako gurasoak eta presioak itotako haurrak
Mikel Garcia Idiakez
#2
Euskararen konplizeak Gasteizen
Cira Crespo
#3
Moja klaratarrek Eliza utzi dute, Urduñako komentua erostea eragotzi dietelako, eta eskuin muturreko sekta batera batu dira
Aiaraldea
#4
Donostiako Herrerako emakumeak harmailetatik kantxara
Ainara Rodil Jaime
#5
ETAren desarmea lagundu zuten bakegileak errudun jo ditu Parisko auzitegiak, baina zigorrik gabe
ARGIA
#6
"Zukak puruki ezabatzen du sexu identitatea eta, hikak, aldiz, eraikitzen"
Miel Anjel Elustondo
Azoka
Azkenak
2024-05-17 | Urko Aierbe Sarasola | Erria
Lan mundua euskalduntzeko ere Herri Akordioa

Lan munduaren euskalduntzea euskararen normalizazio-prozesuaren erronka nagusietakoa dena diagnostiko partekatua da euskalgintzan eta eragile euskaltzaleon artean. Hamarkadatan belaunaldi berriak euskalduntzen egindako inbertsio guztia (hor ere egiteko asko geratzen dela ahaztu... [+]

2024-05-17 | UEU
37 euskal ikertzailek hartu dute parte Txiotesia7 lehiaketan

37 euskal ikertzailek hartu dute parte asteartean Txiotesia7 lehiaketan. Mastodon eta X/Twitter sare sozialetatik zabaldu zituzten beren ikerketa lanak, euskaraz.

2024-05-17 | Euskalerria irratia | Juan Kruz Lakasta Zubero
Estatuaren indarkeriaren biktimei aitortza ekitaldia eginen die Nafarroako foru gobernuak

Maiatzaren 30ean eginen dute Estatuaren eta eskuin muturraren indarkeriaren biktimen aitortza ekitaldia, Baluarten. Biktima zehatzei egiten zaien molde honetako lehen ekitaldi publikoa izanen da, eta 2019ko legearen babespean gauzatuko da.

2024-05-17 | Lander Arbelaitz Mitxelena
Gose greban hil da Thailandiako monarkiaren aurkako preso politiko bat

28 urteko Netiporn Sanesangkhom preso politiko thailandiarra hil da asteartean, gose greban 110. egunbete dituenean. Urtarrilean atxilotu zuten eta epaiketarik gabe zeukaten gatibu. Monarkiaren aurkako irainak egin izana egotzi zioten, 2020an eginiko protesta batean parte... [+]

2024-05-17 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe
Nor bere lekutik

Eguneraketa berriak daude