HIZKUNTZ "GLORIOSO"AREN ITZALPEAN
Elizaren ondoan, nola ez, hilerria topatu dugu. Hildakoak ere bakean uzten ez zituztela, honako testua lekuko: «Se requiere a los familiares y propietarios de las tumbas o panteones donde figuran inscripciones en vascuence para que sean retiradas las losas y sustituidas las citadas inscripciones por otras en castellano». Gernika-Lumoko biztanleei egin zitzaien «eskakizun» hau 1949ko azaroan.
Herrixka berezi honetan, tren geltokia hilerriaren ondoan dago, eta bertan jakin dugu Ramon Pagolaren berri. Urolako treneko zuzendaria zen bera, harik eta 1938ko udazkenean, tren txartelak euskarazko testua zutelako, bere kargutik bota zuten arte.
Iritsi gara herriko plazara. Balkoitik zintzilik bandera espainol frankista dago, distiratsu. Fatxadan, aldiz, falangearen ikur geziduna eta horren azpian 1936ko abenduaren Gipuzkoako gobernadorearen agindua: «Se advierte a todos los guipuzcoanos que en un plazo de 48 horas han de suprimirse de los rótulos, carteles o anuncios de k, tx, b etc. con que han violado los nacionalistas el glorioso idioma español, bajo la multa de 500 pesetas por primera sanción».
Ea eskolan uzten diguten euskaraz egiten... bai zera! Eraztun famatuarekin egin dugu topo han: «Que no permita que los niños hablen dentro ni fuera dela escuela otro idioma que el castellano y entregue el anillo para que vaya circulando entre ellos en las faltas en las que incurrieran; y al último que llevare el tal anillo a la escuela le aplique la pena de azotes». Gregorio de Landaribar irakasleari Elgoibarko Udalak eginiko kontratuaren 2. klausula genuen hau. Frankisten kontuak, pentsatuko du batek baino gehiagok. Baina ez bakarrik frankistenak, dagoeneko 1900. urtean Martinez irakasleari gaztelera bakarrik erabiltzea («por ser el único que nos conviene») eskatu baitzioten Iturengo eskolan.
Eskolatik tunel beltzera goaz. Bertan argiune batzuk badaude, urte ilunetan argitaratutako euskarazko aldizkari, liburu eta diskoak agerian uzten dituztenak. Tunel beltza pasa eta oraina eta etorkizuna ditugu parez pare. Erakusketaren azken gelan euskarazko web orriak eta bideo muntaiak ikus baitaitezke, etorkizuneko itxaropenaz iraganeko mamuak uxatzeko nahian-edo. Erakusketan ikusitakoak aurrerantzean erakusketa pieza besterik izan ez daitezen
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]