Euskal Herria, drogaz garbia?


2021eko uztailaren 28an
Udazkenean ondo sarturik jada, ikastaro berrian murgilduta, jende gaztearen arreta irabazteko garai egokia zen. Beharbada horregatik eskaini zion ZERUKO ARGIAk bere lehen orrialdea "Droga" gaiari. Nonbait beldurtzekoa zen haiek hedatzen ari ziren modua… etxetik kanpo. Izan ere, honela oharrarazten zitzaion letra larriz irakurleari: "Euskal Erriaren ondoan bai Frantzian eta bai Espaiñan, asko ari da zabaltzen". Etxean zer, ordea? Euskal Herria drogaz guztiz garbia ote zegoen, bada?


DROGA MALTZURRENAK

Olalde izenpetzen zuen batek egindako azterketaren arabera, "Drogak gaurko munduan, batez ere gazteen artean, sortu duen korapilloa, ez da nolanahikoa. Urrutiago joan gabe, Euskal Erriko mugetan bertan asko izan dira zigortuak drogazale edo droga-saltzaille zirelako".
Arazo larria, zalantzarik gabe, baina gaitz erdi, auzoan gertatu bide zen bakarrik. Horrelako euskaldunik ez zegoelako, ala euskal drogazaleak besteak baino azkarragoak zirelako? Olaldek ez zuen hori argitzen.
Hark zioenez, Euskal Herriko mugaz harantz guraso jendea beldurrez airean zegoen "gazte jendeak gero eta gehiago erabiltzen" zituelako "‘atxis’, ‘marijuana’, ‘anfetaminak’, ‘eroina’, ‘L.S.D.’direlakoak". Zorionez, ez zirudien gaztedi horrek arazorik zuenik edariarekin, alkohola ez baitzuen Olaldek inon aipatzen. Bestelakoa zen haren kezka: "Zer neurritan erabiltzen ote dituzte?". Galdera garrantzitsu honen jarraian, horregatik, ohar bat zetorren: "Ez daukagu oraindik Euskal Erriko datorik eta Frantziakoez baliauko gara oraingoz".
Beraz, izan bazela drogazaleren bat gurean ere ondoriozta dezakegu…


INJEKZIOEN ERABILPENA

Dena den, Olaldek ematen zituen Frantziako datuak ez ziren inor lasaitzeko modukoak: "1966 urtean, milla eta bostehun frantzesek artzen zuten droga indizio bidez. Millak, eroina erabiltzen zuten. Gaur berriz, ofizialki, ogeita amar milla frantses dira ala ohitutakoak. Au da, zenbaki ori motz gelditzen da. Frantses auen adiña, hamasei urtetatik ogeita bostekoa da. Gizarte mailla guztietan sortzen dira, bai aberatsetan, bai estudianteetan, bai langilleen artean ere. Baiña batez ere uri aundietan bizi diran ikasleak, batxiller-ikasleak dira gehien erortzen direnak drogapean. Esan diteke Frantziako ikasle gazte auetatik, ehuneko 20, drogazale, batez ere atxis-zale direla".
Beharbada irribarre egin duzu azken hau irakurtzean, irakurle. Baina zer egingo diogu, Olaldek ez zuen haxixa batere maite, nahiz entzuna izan bereizi behar zela beste batzuengandik: "Atxis bera, sendagillearen iritziz, ez da pozoi bat, baiña oso kaltegarria bai", baieztatzen zuen. Zergatik hori?
"Asi gaitezen atxis-aren salerosketatik. Droga hau erosterakoan, nahi eta nahi ez, beste drogatuekin arremanetan jarri behar izaten du erosi nahi duenak. Eta atxis-sailtzaileak ez du etsiko beste droga gogorren bat saldu arte. Or dago benetako arriskua: bide ortan jarriz gero, ez dago, gehienetan, atzera egiterik eta ustekabean, eromena edo eriotza ekar dezaketen drogazale bihurtzen dira".


KALTEAK ETA ORDAINAK

Oliebenstein sendagile eta drogetan aditu frantziarrak emandako datuetatik Olaldek ondorioztatua da aurrekoa. Beste honako hau, ordea, nahikoa bere kabuz erabaki zuela esango nuke: "Atxis, irurogeita amar bat eratara azaltzen da plazara eta, esandakoak esan, Pakistan aldeko atxisak opioa dauka eta oso gogorra da. Opioa arrisku aundiko droga da; eroina, opiotik sortzen da. Bestalde, atxis erretzea legez kanpo ibiltzea da eta atxis erretzera biltzen dan taldeak gizartearen legeak zapaltzen ditu eta gizartea bera arriskuan jartzen. Sortaldeko zibilizazioak, opioak galdu zituen".
Apika tirioak eta troiarrak bere komenentziara pilatze horrekin ez zuen irakurle haxix-zalea behar bezala izutu, eta horrela ekiten zion hurrengo pasartean: "Atxis erretzeak ihes egitera bultzatzen du, gizartea ahaztutzera, alferkerira… asieran, eta gero etxetik ihes egitera, pop-jaietara, eta norberaren buru-erailtzera". Alajaina!


ESTRATEGIA OKERRAK BAZTERTU

Behin esan beharrekoa esanda, ulerkorrago agertzen zen Olalde: "Gazteentzat zoramena eta eriotza itz utsak dira eta ez diete beldurrik. Horiek ez dakite zer dan alienazioa, zer dan betiko morrontza, eta bestalde, ain gertu jartzen diete atsegiña!".
Gauzak horrela, okerreko estrategiak baztertu beharra zegoen. Adibidez: "Gurasoek gazte bati, indizioa artzen badu ilko dala esan diote. Seme orrek ondo daki indizioak ez duela iltzen, probatua baitu… Eta ez die jaramonik egiten aurrera ere. Baiña eroinarekin ez dago kontu onik. Eroinazaleak aukera gogorra egin du: zoramena, morrontza eta ziur asko, eriotza. Obe da egia esatea eta droga bakoitzaren kalteak bereiztea", zioen gure Olaldek. Inoiz ez omen berandu, bide onera itzultzeko… Baina hara nola egiten zuen kalte horien bereizketak!
"Zergatik da ain kaltegarri eroina? Asiz gero ezin utzi delako. Ohitura artzen du gorputzak eta ez dago uzterik. Tratamentu gogorra egiñaz ere, ehunetik amar edo amabostek bakarrik lortzen du uztea. Anfetaminak, berriz, buru-muinera jotzen du eta eriotza dakar. Arriskua askoz ere aundiagoa da droga hauekin". Kito

Ez ditzagun zapuztu gazteak
Elkar kompreni eziñik gabiltz gazte eta urteetan aurrera goazenok… Ondo gabeko lezea aien eta gure artean. Elkarri eskua luzatu eziñean. Leengoa eta oraingoa bi puska egiñik daudela dirudi. Bizi-poz aundirik gabe bizi gerala esango nuke, gaur egunean adiñekook. Beren jazkeraz eta txima aundiz, arrigarri zaizkigu gazteak. Zaartzaro bidean, alaitasunik ez degu arkitzen gazte-biotzetan. Ezertxo on egin ez bagendu bezela, begiratzen gaituzte. Gure semeen pentsaera eta jokabideak kompreni eziñezkoak ditugu. Badirudi ez direla gure seme: Esker txarreko. Erantzun gozo bat ez. (…) Razismoz beteta daukagu mundu triste au: Judutarren aurkako razismoa. Beltzen aurkakoa… Il aurretik, arren, ez dezagun are beldurgarriago den beste razismo bat sor: Gazteriaren aurkako razismoa, mundura ekarri dituzten semeenganako gurasoan razismoa. Gauza tristeagorik bai ote? (…) Zorretan gaude gazteekin: iskillu eta armaz jositako gizartea uzten diegu; guk egiñak, bomba atomikoak, gurea, zuzengabekeriaz betetako mundua; gurea, gizonak elkar jateko eratu degun biziera; gureak ainbat eta ainbat gaiztakeria. Bizi eziñezko munduaren ordez, bizitzarik ez dagoen illargia eskeiñi bear ote diegu gure ondorengoei? Borondate oneko gazte eta adiñeko: Luza bostekoa; elkarturik gizarte zuzenago bat egin dezagun.
Izenpetu gabea (1971-X-24)

Euskara Telebistan
Urriaren 4ean, astelehenarekin, agertu da ORTF-ak Bordeletik botatzen duen telebixta emankizunean euskarazko lehen ikusgarria. Ez zuen malizia handirik lehen emankizun horrek. Bainan euskaldun guztien bihotzak hunkitu ditu eta zorionez bete. Euskara telebistan sartu da (...) (1971-X-24)

Txuleta
Txuleta, haragi "egina" bat da. Elementu kultural dugu, baina ez osoki. Txuletak, beregan uztartzen ditu natura eta kultura mailak. Txuleta bat eskatzean honela mintzatu ohi izan gara: "Asko egina nahi dut" edo "gutti egina zait laket". Txuleta oso errea zerbait osatua dugu, konplet den zerbait. Baina tripa-zai-jakintsuak diotenez txuletak ez du oso egina behar (…) Denik ere, txuletaren mitoak geure kulturaren funtsa eskasa adierazten digu. Ez gara "osoki" eginak eta erdibideko gauzak adoratzen ditugu. Noski, txuleta oso eginak eskatzen ba ditugu, okelarik gabe geldituko gara, eta geure ahosapaiaren finezia biziro haserre gertatuko da. Baina honela gertatzen bada ere, beti izanen dugu zer hozkatu. Bestalde, euskaldunok ahozko fasean finkaturik ote garen susmoak hartzen hasia naiz; eta seksoal gauzetan, ahoko fasea haur ttipiena da. Haur ttipiak amaren titiak bezala, guk adindunok txuletak hozkatzen ditugu. Oteizak dionez euskaldunok, haur gara… nerekiko zera erantsiko nioke Oteizaren esanari: Euskaldunok, haur zahar gara, hortzik gabeko haragi zale (1971-X-24)


Azkenak
Hainbat gaztetxe eta gazte asanbladek jasan duten kriminalizazioa eta errepresio poliziala salatu dute

Agerraldia egin dute asteazken arratsaldean, Bilbon, eta "Euskal Herriko gazte langileei" dei egin diete gaztetxeetara hurbiltzera, antolatzera, eta "horien alde borroka egitera". Polizia "gazte langileen aurkako estatuaren erreminta zapaltzailea" dela... [+]


Israel Eurovisionetik kanpo uzteko eskatu dute dozenaka artistak

Europako Irrati-telebisten Batasunari zuzendua da artisten maiatzaren 6ko agiria. Eurovisionen parte hartu izan duten 72 artistak ohartarazi dute Eurovisionek "ezin duela gizateriaren aurkako krimenak estaltzeko balio ukan".    


2025-05-08 | Gedar
Ostiralean mobilizatzera deitu dute, Bilbon izan den azken eraso polizial arrazista salatzeko

Mariaren Bihotza plazan egingo dute elkarretaratzea, 18:30ean, ertzainek erasotako pertsonei elkartasuna adierazteko eta inpunitate polizialari ezetz esateko.


GFAren Lurralde Oreka Berdeko Departamenduaren konpromiso eza

Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]


Gerra inperialistari gerra

Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]


“Indarkeriarik gabeko gorputz eta lurraldeen alde”, VI. Emakumeen* Mundu Martxa

Maiatzaren 10ean egingo dute: Bardean hasi eta Donostiako manifestazioraino. Lurraren defentsa, migrazio politikak eta indarkeria matxista izango ditu ardatz.


2025-05-07 | Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute

Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]


Pakistanek “gerra ekintzak” egitea aurpegiratu dio Indiari, bi aldeetako erasoen ostean

Tentsioa goraka ari da bi herrialdeen artean, Pakistango talde armatu batek 26 zibil hil zituenetik apirilean. Indiak bederatzi guneri egin die eraso eta beste horrenbeste hildakorekin erantzun du.


2025-05-07
Carme Puig Antich. Lekukoaren zuzia
“Saiatzen zara hau eta hura egiten, baina hortxe da beti Salvadorren heriotzaren zauria”

Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]


Teknologia
Ilusioan bizi

Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]


2025-05-07 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Euskadi industriala

Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren  estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]


2025-05-07 | June Fernández
Meloi saltzailea
Abaguneak

Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]


Eguneraketa berriak daude