EUSKAL HERRI OSOA IPARRALDEKOENTZAT


2001eko urriaren 14an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Iparraldean bertatik bertara ekoizturiko egunkari bakarra dago:«Sud-Ouest». Bertako gizartearentzako informazioa eskaini arren, ez du Euskal Herri osoaren errealitatea lantzen. Euskal Herriaren ikuspegi osoarekin egiten diren egunkariak, berriz, «Euskaldunon Egunkaria» eta «Gara» -Hegoaldean sortuak- euskaraz eta gaztelaniaz idatziak dira nagusiki. Iparraldean euskara ulertzen ez duen jendearentzako egunkari baten beharra antzeman du kazetalgintzan diharduen hainbat pertsonak. Euskal Herri osoko ikuspegitik eguneroko informazioa eskaini lezakeen eguneroko baten beharrak sortu da «Le Journal du Pays Basque-Euskal Herriko Kazeta».


EREMU NATURALA LANDU.

Pirinio Atlantikoak departamenduko Jean-Jacques Lasserre presidentea eta Nafarroako Miguel Sanz lehendakaria azpiegituraz mintzatzeko bildu ohi dira, baita Alain Lamassoure eta Roman Sodupe Euskal Eurohiriaren karietara bildu ere komunzki. Ipar eta Hego Euskal Herriko errealitate historiko-kulturalez bestera, interes eta harreman politiko-ekonomiko komunak ari dira garatzen egun. Horiek baina ez dira modu natural batez islatzen hedabideetan. Mugaz gaindiko errealitate bat eraikitzen ari da, baina informazioa mugan gelditzen da. Konparazione baterako, «Sud-Ouest» egunkariaren informazioa Akitania Erregioaren ikuspegitik lantzen den antzera landu nahi dute «Euskal Herriko Kazeta» bere egileek: Euskal Herriaren ikuspegitik Ipar Euskal Herrirako.«Eremu natural batean bizi gara, azken urteotan ukatu omen den muga hor dago oraindik ere. Berlineko pareta erori zen, baina Bidasoakoa hor dago. Alta, gero eta jende gehiago ari da mugaz gaindi elkarrekin bizitzen eta errealitate hori ezagutarazi nahi du egunkari honek» diosku Hur Gorostiaga kazetako zuzendariak.

Kazetaren eragileek bere finantziazioa aztertu zutenean, tamaina honetako proiektu bat gauzatzeko bertako kazetal enpresak ez zirela aski sendoak ohartu ziren; egitura sendoagoa bat behar zuten. Frantziako Estatuko «Hachette» bezalako enpresa editorial inportante bat, kasu. Honengana jo zuten baina honek kapitalaren sarrera handia eskatzen zuen eta ekoizpenaren kontrola ere. Orduan, EKHErengana (Euskal Komunikabideak Hedatzeko Elkartea) jo zuten. Elkarte hau interesatu zen eta kapitalaren %20 bere gain hartu zuen. Gaineratikoa, %80, ekimen pribatuen ekarpenekin osatu dute.
«Gara» EKHEren eskutik sortu zenez, hainbat esames kaleratu da kazeta berri honen inguruan:«EKHE sortu zen komunikabide berriak sortzeko; era pluralean. ‘Gara’ izan zen lehena. Xiberoko Boza ere, kasu, EKHEk lagundu zuen larri-larri zebilenean. Egunkari berri hau sortzea nahi ez dutenak «Gara»rekin lotzen saiatzen ari dira EKHEk kapitalaren %20 jarri duelako. Ahal bezain irudi itsusia zabaldu nahi dute guri zangoak mozteko», zehaztu digu Hur Gorostiagak.
Ez omen dute ezer ezkutatzerik. Kazeta KIEn inprimatuko dute, «Gara» inprimatzen den leku berean; Usurbilen. Bordelen inprimatzeko bi ordu gehiago beharko lukete. Gainera, %30 merkeago ateratzen da Hegoaldean inprimatzea.

IDEIA ETA EDUKI BERRIAK.

Finantza alorrean zailtasunak izanik ere, merkatua badagoela diote kazeta honen eragileek. Ideia eta eduki berriak ekartzea da gakoa. «La Semaine», «Sud-Ouest», «Republique des Pyrénées», «France 3» eta herri aldizkarietan aritutako 16 kazetarik osatzen dute erredakzioa, baita orain gutxi arte «Gara»n aritu den Iñaki Lekuonak ere. 20 langile dira guztira:«Nahiz eta hasieran merkatua irabazteko lan militante asko egin beharko dugun, profesionalek eginiko egunkaria izanen da gurea» gehitu du zuzendariak.
Iparraldeko frantses prentsan ia ez dago iritzi artikulurik, eta sailari toki berezia eman nahi diote. Joera ezberdinetako 22 pertsonen iritzi artikuluak agertuko dira hilean, bakoitzaren bat eguneko. «Courrier des lecteurs» delakorik ez dago ere, eta aukera hori eman nahi diete irakurleei. Enpresa honen talde editoriala «Baigura Communication» da:«Ez dugu editorialik eginen ordea. Kazetari bati ez dagokio zer den on eta zer den txar esatea, gure ustez. Horren ardura hemengo gizartearen eragileei utzi nahi diegu».
24 orrialdeko kazeta bat kaleratuko dute astelehenetik ostiralera, larunbatekoak 32 orrialde izanen ditu eta astelehenekoa kirol berri soilez osatua izango da. Frantsesa izanen da nagusi hasieran, baina poliki-poliki euskarak leku gehiago hartzea nahi dute berau ez dadin sinbolikoa izan:«Oinarria finkatzen badugu, beste proiektu asko dugu pentsatuta. Igandean ateratzea eta euskararen tokia zabaltzea, kasu».
Kazeta goizeko 8etarako ziurtatzen zaie harpideei etxean, ia-ia Lapurdi osoan. Gainerako lurraldeetan eguerdi aitzin, berriz. 3.000 ale zabalduko dituzte kioskoetan. Egunkari honek ez du mementoz deus ziurtatua, «abentura bat da», baina eskaera bati erantzuten diote zuzendariaren hitzetan:«Egunkaria ateratzen denean jendeak juzka dezan eta kritikak badira ongi etorriak, baita animoak ere. Konfiantza eta pazientzia eskatzen diogu jendeari, hasieran peto batzuk eginen ditugu, baina aitzina egitea besterik ez dugu izanen»

Hur Gorostiaga, «Le Journal du Pays Basque-Euskal Herriko Kazeta»ren zuzendaria.
«Apustu hau irabaziz gero hemengo errealitate soziala asko alda daiteke»

Euskaldunon Egunkaria»n aritu zara zortzi urtez kazetari gisa. Orain, berriz, «Le Journal du Pays Basque-Euskal Herriko Kazeta»ren zuzendaria zara. Zerk bultzatu zaitu proiektu hau zuzentzera?

Erronkak maite ditut, apustuzalea naiz eta pario hau irabaziko dugula uste dut. Proiektuan ari garenok konbentzituak gaude apustua aitzina aterako dugula. Apustu hau irabaziz gero hemengo errealitate soziala alda daiteke, jende gehiena ez da euskal iturri batetik informatzen, hemengo mentalitatea aldatzen lagundu dezakegula iruditzen zaigu.

Zer berri eskaini diezaioke gizarteari egunkari honek?
Esate baterako, hemengo jendea gero eta modu naturalago batez joaten da Hegoaldera. Jasotzen dituen berriak beti berberak dira, ordea: atentatuei buruzko berriak. Gure ustez, esateko azkoz gehiago dago hango eta hemengo bizitzari buruz. Adibidez, sozial mailan ez da ezagutzen hemengo jendeen bizimaila, beren soldatak. Iparraldeko langabeziari buruz informatu nahi dugunean (Euskal Herri osoko egoera ezagutarazteko) ez dago datu orokorrik. Gure asmoa hemengo gizartearen informazioa ezagutu eta eman ahala berau osatzen joatea da, Euskal Herriko zazpi eskualdeei buruzko errealitate soziala osatzeko.

«Sud-Ouest»en monopolioarekin bukatzeko irakurle nahikoren sostengua izanen al duzue?
Jendeak prentsaren monopolioa «Sud-Ouest»eri bizkarreratzeko joera du, baina Iparraldean egunkari bakarra izatea ez da «Sud-Ouest»en «errua» soilik. Prentsan ari garenok beste zerbait sortzeko gai garela frogatu behar dugu. Oraingoz, eragile politiko, kultural eta sozialen aldetiko harrera biziki ona izan dugu, jendeak aspaldi itxaroten zuen proiektu hau. Jendeak asko maite du «Sud-Ouest», baina aldi berean gorrotatzen du, maitale bakarra baitu. Orain, jendearen eskaera horri erantzutea espero dugu. Azken finean ez dugu guk eskaera sortu, eskaera hor dago eta guri dagokigu erantzutea.

Iparraldeko lehen egunkari abertzaletzat jo daiteke kazeta hau?
Ez. Etiketa politiko oro argi eta garbi ukatzen dugu, eta jendeari esaten diogu etiketa politiko bat ezarri nahi badio itxaron dezan egunkaria atera dadin. Alderdi politiko guztiekin lotura politiko oro ukatu eta Euskal Herri osorako berriak emanen ditugula baieztatzen dugu. Hedabide batzuek haien ikuspegia Bidasoaraino mugatzen badute, guk, berriz, mugaz gaindi errealitate sozial bat badagoela erakutsi nahi dugu


Azkenak
Hernaniko Txosna Batzordea: “Faxismoari eta arrazakeriari bidea itxiko diegu”

Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]


Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Eguneraketa berriak daude