UNIBERTSITATE EUSKALDUNERANTZ


2001eko irailaren 23an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Unibertsitateko Euskal Irakasleen Elkartea (EIRE) 1999an sortu zen Euskararen Unibertsoaren mugimenduaren bidetik. Erreferente teorikoa hori izanik, EIRE sortzeko beharra ikusi zuten orduan zenbait irakaslek komunikazio tresna bat izateko eta bakoitzak bere unibertsitatean euskararen garapenaren alde lan egiteko. Euskararen garapen osoa eta eutsigarria dute helburutzat. Bide horretatik, urtero unibertsitate bakoitzean euskarak duen egoera aztertzea izan dute lanetako bat. Baina etorkizunera begira gogoeta sakonagoaren beharra ikusi dute. Euskarazko unibertsitatea klaseak euskaraz ematera ez dela mugatu behar uste dute. Euskarak ikerkuntzan, kudeaketan eta egitura guztietan bere presentzia eduki behar duela diote. Hori dela eta Eukon deritzon kongresua antolatu dute. Arlo guztietako eta unibertsitate desberdinetako irakasleak bilduko dira Bilbon Bizkaiko Batzar Nagusien aretoan irailaren 27 eta 28an.

Kongresuak bi eduki mota izango ditu: alde batetik kanpotik (Katalunia, Flandes, Europako hizkuntza komunikate txikiak) eskatu diren txostenak, eta bestetik Euskal Herriko txostenak. Horien artean lau alor espezifiko batekoak (Teknika eta Teknologia, Osasun zientziak, Giza eta Gizarte zientziak, Natur Zientziak) dira eta besteek euskararen historia unibertsitatean eta gaur egungo egoera aztertuko dute datu asko emanez. Azken lan hau EIREko zuzendaritzak burutu du. Joxe Azurmendik eta bere taldeak gogoeta orokorragoa aurkeztuko du. 40 txostengiletik gora izango dira guztira. "Euskararen Unibertsoak diskurtsoaren berrikuntza suposatu zuen eta orain kongresu hau erreferentzia izatea espero dugu", adierazi digu Iñaki Zabaleta talde antolatzailearen ordezkariak. Orain arte euskararen egoeraren inguruan bildu dituzten datuak gaindituta geldituko direla erantsi digu. Kalitatezko kongresua espero dute antolatzaileek. Guztira 20 komunikaziotik gora izango dira kongresuan, partaide zerrenda itxi egin da aretoa bete delako eta itxaron zerrenda zabaldu dute.

Hogei urteko epea.

Lanerako bi epe jarri dituzte antolatzaileek: epe erdia (5 urte) eta epe luzea (2021). Epe horietan euskararen egoera zein izan daitekeen aztertzen ahaleginduko dira kongresuan. Gaur egun, zenbait alorretan (Giza eta Gizarte Zientziak) euskarak garapen franko ezagutu badu ere, beste zenbait alorren egoera ez da hain positiboa, Teknika, Teknologia eta Osasun zientzietan adibidez. "Zientziako esparruetan hori gertatzea normala da. Beste hizkuntzei ere gertatzen zaie. Informatika munduan gaztelania inglesaren menpe dago gai askotan" esan zigun Zabaletak. Garapen hori lortzeko giza aldetik eta diru aldetik baliabide gehiago behar direla uste dute antolatzaileek.
Kongresuan aurkeztuko diren lanen aurrerapenik ez digu eman Zabaletak, baina adibidez UEUren funtzioa eta etorkizuna jorratuko dela badakigu. Kongresuaren ondoren datu ugari eduki ahal izango dugu. Gainera EIREko antolatzaileek kongresuaren ondorio nagusiak aterako dituzte, partaideek bozkatu eta onartzeko, hala badagokio.
Antolaketak babes akademiko ugari jaso ditu zenbait laguntzaileren aldetik, UPV-EHUko bederatzi departamendu eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko bi departamendu; eta babesle finantzario gisa Mondragon Unibertsitatea, UEU, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza eta Kultura sailak, Bizkaiko eta Gipuzkoako Foru Aldundiak, Euskadiko Kutxa, EHUko Medikuntza Fakultatea eta Osasuna Euskalduntzeko Erakundea agertzen dira. Laguntzaileak dira bestalde, Deustuko Unibertsitatea, Bilboko Udala, EHUko Ekonomia eta Enpresa Zientzietako Fakultatea.
Kongresuaren aurretik, eta berarekin lotuta nolabait, bi mahainguru ere izango dira Bilboko areto berean. Irailaren 25ean ikasleen ordezkariak "Ikasleak etorkizuneko irakasleak" gaiaz arituko dira eta 26an hezkuntza ez unibertsitarioko ordezkariak arituko dira euskal unibertsitateaz pentsatzen dutenaz mintzatzen.

Unibertsitate Legea dela eta Madrilgo eta Gasteizko Gobernuak eztabaidan ari diren honetan, EIREko ordezkariek argi dute Madrilgo proiektuak bere asmoak aurrera ateratzeko eragin negatiboa duela, "unibertsitatea deszentralizatu eta euskaldundu behar delako eta Madriletik alderantzizko bidea proposatzen dute". Hori ekiditeko Euskal Autonomia Erkidego eta Nafarroako Foru Erkidegorako lege propioaren alde agertu dira kongresu honen antolatzaileak l

EGITARAUA
Irailak 27

- Goizean: Euskal unibertsitatearen egoera.
- Arratsaldean: Katalunia, Flandes eta Europako hizkuntza komunitate
txikien kasua. Europako Batasuneko gizartearen aurreikuspenak eta
garapen joerak 2006 eta 2021 urteei begira. Euskal gizartea eta hezkuntza
Euskal Herrian 2006 eta 2021 urteei begira.

Irailak 28
- Goizean: Euskal Unibertsitatea Teknika eta Teknologia, Osasun, Giza eta
Gizarte eta Natur zientzien alorretan. Kongresuaren ondorio nagusien
aurkezpena, bozketa eta onespena


Azkenak
Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


Putin eta Trump ostiralean bilduko dira, baina Zelenskik argi utzi du Ukrainak ez duela “lurralderik oparituko”

AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]


Aldatu Gidoiak ere salatu du IB3 Balearretako telebistak gaztelerazko edukia areagotu dituela

IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]


Amaya, altxor ia ezezagun hori

Zer: Euskadiko Orkestra

Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza

Zuzendaria: Gorka Miranda

Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]


Sañu Bizirik: “Statkraft enpresari alfonbra gorria jartzetik, herri presioari esker udalak parke eolikoari helegitea jartzera igaro dira”

Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]


26 urteko nafar bat hil da Pirinioetan

Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.


Zarrakazteluko sutea perimetratu eta kontrolpean dute suhiltzaileek

Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]


HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


2025-08-12 | Mikel Aramendi
Zergatik halako muga-zerga AEBek Indiari?

Asteko albiste nagusietako bat izan da, zalantzarik gabe: ehuneko 50eko muga-zerga ezarri die Trump administrazioak Indiatik datozkien esportazioei. Brasilekin parekatuta, zerga estatubatuar astunenak pairatu beharko dituen ekonomia handia izango da, aldaketarik ezean,... [+]


2025-08-12 | ARGIA
GOMENDIOAK | Hiru disko fresko, gozatzeko

Goizegi Hiltzeko 
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.

Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]


Espainiako Gobernua Kanarietan dauden 827 asilo eskatzaile lekualdatzen hasi da

Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]


Getariako Salbatore jaietan emakume baten aurkako “eraso larri” bat salatu, eta egitaraua bertan behera utzi dute

Getariako txosnagunean eta Aian egin dute elkarretaratze isila. Jai batzordeak txosnak itxi zituen.


Gizon bat atxilotu dute Erriberagoitian beste bat hiltzea leporatuta

Gizona Bilorian (Araba) hil dute, ustezko hiltzailea atxilotu dute Añanan (Araba).  


Al Jazeerako bost kazetari hil ditu Israelek

Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]


Zarrakazteluko sutea kontrolatzeko lanetan jarraitzen dute suhiltzaileek

Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.


Eguneraketa berriak daude