Anarkista bat atxilotu du Italiako poliziak, Milango Nekazari Bankuan eta hiriko tren geltoki nagusian lehergailu bana jarri izanaren susmopean. Polizia etxean hainbat ordu izan ostean, anarkistak bere buruaz beste egiten du seigarren solairutik jauzi eginez. Poliziaren arabera, ezustean gertatutako heriotza da. Betiere, poliziaren arabera izaten baita.

Horixe da Dario Fo Nobel saridunaren «Muerte accidental de un anarquista» antzezlanaren abiapuntua. Lanak 1921ean Estatu Batuetan izandako gertakaria du oinarri. Etorkin italiar bat atxilotua izan zen anarkista izateagatik eta bere buruaz beste egin «omen» zuen. Fo italiarraren obrak, ordea, 1970ean kokatzen du gertakizuna.
Milango Komisarian hainbat pertsonaia bilduko da anarkistaren «ezusteko» heriotza argitzeko: komisarioa, Pisani eta Bertozzo inspektoreak, ero bat, poliziaren agente bat eta, azkenik, Maria Feletti kazetaria.
Aitor Mazo sartuko da eroaren larrutan eta egun batzuk lehenago bertan gertatutako heriotza argituko du beste pertsonaia guztiei ziria sartuz eta botereak egiten dituen gehiegikeriak salatuz. Kike Diaz de Radak jokatzen du komisarioaren rola eta Asier Hormaza eta Ramon Ibarra dira Pisani eta Bertozzo inspektoreak, hurrenez hurren. Mikel Martinezek egiten du polizia agentearen papera eta Esther Remirok Maria Feletti kazetariarena. Zuzendari lanetan, aldiz, Pere Planella katalana aritu da.
Aitor Mazok gorpuzten duen eroak beste pertsonaia guztiak nahastuko ditu; izan ere, histrionismoa pairatzen du eta horrenbestez, hainbat pertsonaiaren larrutan sartuko da. Epaile, militar eta apaiz izango da. Hala, hankaz gora jarriko du bulegoa eta berarekin dauden beste pertsonaiak. Poliziak egindakoa estaltzen laguntzen ari dela uste dute besteek, kontrako guztia egiten ari den bitartean. Hori guztia eszenografia sinple batean, komisaria bateko bulego batean, non mahaia, idazmakina, leihoa eta aulkiak besterik ez dauden. Leihoko ikuspegia aldatzen den heinean solairuz aldatuko gara eta beraz bulegoz. Eta ikuspegi horretxek komiki itxura ematen dio, amaieran bereziki.

Umorea borborka dario Foren kazolari. «Muerte accidental de un anarquista» komedia politikoa izaki, boterearen gehiegikeriak azaleratzen ditu: tortura, poliziaren eta justiziaren gehiegikeri eta metodoak... Gizakiaren babes eza azken finean, kontzientzia politikoa badu batez ere. Baina horretarako Foren luma zorrotzak barrea erabiltzen du, hori baino gehiago sarkasmoa eta ironia. Baina horrek ez dio antzezlanari indarrik kentzen. Izan ere, hausnartzera bultzatzen du ikuslea, barre egiteko gogorik kendu gabe. Haur zirenean trenarekin nola jolasten zuten agertzen duten eszena barrez lehertzekoa da eta zer esanik ez himno anarkista italieraz abesten dutenekoa.

Aitor Mazok oso ondo betetzen du eroaren papera, pertsonaiaren komikotasuna izugarria da, indar handiko eroa sortu du eta ikusleak bere zakuan sartzea lortzen du. Asier Hormaza eta Kike Diaz de Radak ere inspektore harrosko eta enbusteroak gorpuzten asmatu dute. Taldeak orokorrean lan txukuna eta dibertigarria egin du eta horren adierazgarri da estreinaldian, hilak 11n, jaso zuen txalo zaparrada.


Tentazioak Kataluniako Zitzania Teatre eta Teatre de Calaixekin elkarlanean ekoitzi du antzezlan hau. Kike Diaz de Rada Tentazioak ekoiztetxeko kideak adierazi digunez, hainbat kointzidentziren fruitu izan da «Muerte accidental de un anarquista»ren muntaia: «Fori 1997an Nobel saria eman ziotenetik, bere obraren bat taularatzeko gogoa genuen. Obra hau egin nahi genuen bereziki, bizitasun handia duelako. Gainera, azken hogei urteetan ez da obra hau muntatu Espainian. Kointzidentziak egon dira, Pere Planellak duela hogei urte muntatu zuen obra hau. Orduan berarekin lan egindako aktore batek berriz egiteko gogoa zuen eta baita guk ere».
Azkenaldian hainbat euskal antzerki taldek elkarlanaren bidetik jo du. Horren arrazoiaz galdetuta zera esan digu Diaz de Rada aktoreak: «Gastuak murrizteko modu bat da. Katalunian eta hemen eszenografia bera erabiltzen dugu adibidez. Batek zonalde batean egiten du eta besteak bestean. Gainera, guretzako zaila da obra baten emanaldiak Katalunian egitea, katalanez izan gabe».
Tentazioak klasiko garaikide baten aldeko apustua egin du oraingoan. Dario Foren «Muerte accidental de un anarquista» 1970ean idatzitako obra da, baina oraindik ere gaurkotasun handia duena. Gainera, eduki politiko oso argia du. Horren inguruan zera adierazi digu Kike Diaz de Radak: «Gustatzen zaidan obra bat da, oso obra konprometitua, kontzientziatua, baina ez du tonu sektariorik. Zera da, satira politikoa umorearekin, 30eko kabaretaren oinordekoa».
Gaur egun ez dira halako obra politikoak maizegi ikusten. Trantsizio garaian, euskal antzerki taldeak ugaltzen hasi zirenean, salaketa antzerkia maizago ikusten zen taula gainean. «Gaur egun gazte jendea da salaketa antzerkia egiten duena, gainera talde batzuk oso onak dira. Baina joera bat dute: egiten ari direnari garrantzi neurrigabea ematea». Hain zuzen ere, Foren obra honek hain arrakastatsu izateko duen gakoa honakoa da: mezu politikoa igortzen du, baina ez da manifestu aspergarri bat. Diaz de Radaren hitzetan, « testu hau herri antzerkitik oso gertu dago; sinpatikoa da, transzendentala izan gabe. Fo gizon erradikala da, konprometitua, eskubideen alde borrokatzen duena eta gainera dibertigarria».


Tentazioa 98an sortu zen eta Donostian du egoitza. Zazpi kide fundatzaileen artean produktoreak, gidoilariak eta aktoreak daude: besteak beste, Eneko Olasagasti, Mireia Gabilondo eta Julio Perugorria. Lourvier's taldearekin elkarlanean egindako «Lourvier’story», Triciclerekin muntatutako «Ez da hain erraza» eta Korrika 12ren baitan egindako «Komeriaka» lanen ostean, hau da taularatu duen azken antzezlana. Esan beharra dago konpainia honek ikus-entzunezko alorrean lan egiten duela halaber, «Ertzainak» telesaila eta «Ez gaude konforme» saio laburra egin ditu, esaterako.
Etorkizunari begira hainbat proiektu dute buruan. Antzerkiari dagokionean, Lourvier's taldeko Oscar Terolekin antzezlan bat prestatzeko asmoa dute. Ikus-entzunezkoen arloan, aldiz, proiektuak zehaztu gabe dituzten arren, film laburren bat izango da tartean.

Mementoz, «Muerte accidental de un anarquista» izango dugu ikusgai. Urriaren 25ean euskarazko bertsioa estreinatuko dute Getxoko Antzerki Jaialdian eta ordutik aurrera Euskal Herriko txoko-bazter ugaritan ikusi ahal izango da