Giza espirituan bada puntu jakin bat eta bertatik bizitza eta heriotza, erreala eta imaginarioa, iragana eta etorkizuna, komunikagarria eta komunikaezina, goia eta behea ez dira gehiago kontraesan moduan ikusten". André Breton-ek 1930ean, "Surrealismoaren bigarren manifestuan" zioenez, puntu hori aurkitzea zen surrealismoaren helburu bakarra.
Teoria horren atzetik eta berau praktikara eramatera, hainbat artista abiatu zen. Eta ahalegin horren emaitza, Salvador Dalíri (1904-1989) dagokion zatia bederen, egunotan Gasteizko Amarica aretoan dago ikusgai.
Figueresko artistaren 250 artelan bildu dituzte guztira. Orain arte Euskal Herrian ez da katalanaren horrelako bilduma zabalik egin eta ez dirudi gerora ere luzaroan horrelakorik izango dugunik gurean. Berez, "Memòria dels somnis (Ametsen memoria)" erakusketa Andorran antolatu zen lehenik eta ondoren bertako Gobernua eta Arabako Foru Aldundiaren arteko akordioak ekarri zuen bilduma Gasteizera. Andorrako 150 artelanak 250 bihurtu dira, gainera, Arabako hiriburuan, Suitza, Estatu Batuak eta Espainiako Estatutik ekarritako hainbat obrari esker.
Elefante hanka-luzez eta erloju biguinez betetako olioak eta Galaren erretratuak esperoko ditu beharbada Amarica aretora oraindik hurbildu ez denak. Farge senar-emazteen erretratuak dira beharbada horretara gehien hurbiltzen direnak, baina bestela ez da horrelako askorik erakusketan. Erloju biguinak izan badira, baina brontzezko eskulturetan. Akuarelak, litografiak, grabatuak, akuaforteak, arkatzez egindako bozeto soilak eta liburuetako ilustrazioak dira nagusi. Marrazki batzuk, adibidez, Chicagoko The Ambassador hoteleko paper zati baten gainean daude eginak. Eta artistak lanerako erabilitako bi paleta ere jaso dituzte erakusketan.

Erakusketa hau ikusteko dago egina, noski. Baina izendatu ditugun elementuei esker, Daliren obraren inguruko ikerketarako ere ateak zabalik uzten ditu. Aditu eta ez hain adituentzat, artista eszentrikoaren irudiaren atzean dagoen lana ulertzeko parada ematen du. Izan ere, Salvador Dalí, artista surrealista izateaz gain, pertsonaia surrealista ere izan da, ezohikoa eta apetatsua, mugimenduko bere kideen artean ezagunena ziurrenik.
Baina bibote kiribildu horren atzean, zazpi urterekin bere lehen urratsak eman zituen artista dago, bere lan handiak burutzeko hainbat eta hainbat zirriborro egindako artista, Josep Pla lagunari liburuak irudiz edertzen zizkiona. Eta horixe da, hain zuzen, Amarica aretoko erakusketak islatzen duena.
Horixe eta, bereziki, Bretonek aipatzen zuen errealitatea eta imaginazioa lotzen dituen puntu horren bilaketa etengabea.
Horrela, behatz bati adarrak aterako zaizkio eskultura batean eta hurrengoan xake pieza bilakatuko da. Marraskiloari hegoak ipiniko dizkio eta eraikuntza baterako proiektuari, leihoen ordez, begi erraldoiak. Giza irudiei bularrean zein buruan egindako zuloek paisaia ikustea ahalbidetzen dute eta Venusen gorputza erdibiturik, arrautz bat ageri da erdian. Aretha Franklin buruz behera ikusiko dugu hemen, film batetarako afitxa aldamenean eta kolore biziko hamabi apostoluak aurrerago.
Bilduma honek artistaren izaera multidiziplinarra uzten du agerian, baita teknika desberdinak menperatzen zituela ere. Urte luzetako bilakaeraren testigantza dago 250 lan horietan, 7 urterekin burututako marrazkiarekin hasi eta 80ko hamarkadako lanekin amaitzen baita bilduma. Enric Sabater i Bonany Dalíren idazkari pertsonala izan zen urte luzez eta Amaricako erakusketa honetako komisarioa ere bada. Bere hitzetan, "Salvador Dalíren biografia bere lanetik abiatuta egiteko saiakera da" erakusketa.