LURRIK GABEKO LOREAK ETA BARAZKIAK

  • Kultibo hidroponikoaren bidez hazitako tomateek edo loreek ez dute sustraietan lurrik ezagutzen; hondar edo perlita artean bizi dira. Aurrez prestatutako soluzio likidoa dute elikagai. Teknika honek abantaila asko ditu, baina naturala ez denaren protesta ere entzun da.

2000ko urriaren 29an
Euskal Herrian duela 6-8 urte inguru hasi ziren kultibo hidroponikoaren teknika aplikatzen. Europan urte askotako esperientzia dute. Produktu naturalen mugak gainditzearen beldurra dela-eta, eztabaida piztu du eta piztuko du gai honek. Merkatuari dagokionez, oso erantzun positiboa eman du teknika honek, monokultiboa modu intentsiboan bideratzea ahalbidetu baitu.
Hidroponia hitzak, literalki "uraren lana" adierazi nahi du eta lurzorurik gabeko landare kultiboen ekoizpen teknika da. Lurzorurik ezean, landareek, euskarri gisa bestelako substratu batzuk behar izaten dituzte: hondarra, turba, perlita, bermikulita... Baina substratu gabe ere erabil daiteke teknika hau. Horrelakoetan landarea soluzio hutsean murgilduta bizitzen da. Behar dituen substantzia elikagarriak uretan disolbaturik gehitzen zaizkio landareari. Hodi sistema arduratzen da elikagai bereziaren banaketaz. Landareak behar dituen mantenugaiak zurgatuko ditu soluzio horretatik; (soluzio hau behin eta berriro berzirkulatzen da kasu askotan). Berzirkulazioaren metodoa erabiltzea garrantzitsua da, soberakinak ibaietara isuriz gero kalte ekologiko handiak ekarriko bailituzke. Kultibo hidroponikoen teknika punta-puntako berrikuntza dela badirudi ere, aztekek jada aplikatzen zituzten teknika hauek euren lorategi flotatzaileetan eta baita egipziarrek ere.
Ekoizpen sistema hau hamaika landaretan aplikagarria da: barazkietan (tomate, piper, azelga...), landare apaingarrietan (krabelin, gladiolo, urrelili...), sendabelarretan... Ohikoena kultibo mota hauek negutegiei loturik egotea da, hainbat helbururekin: uzta garaitik kanpo ekoizpenak lortzeko, ekoiztutako produktuen kalitate komertziala hobetzeko eta metro koadroko errendimendua igotzeko. Teknikaren errendimenduari dagokionez, azpiko grafikoan begiratuz gero, barazki mota batzuk adibidetzat hartuta errendimendua nola aldatzen den ikus daiteke. Datuok sistema tradizionalaren eta hidroponiaren arteko diferentziak ikusteko gutxi gorabeherakoak dira.
Negutegietako baldintzetan, kultibo mota bakoitzarentzat klima egoki bat gara daiteke eta uztaz kanpo produktuen prezio komertzial hobeak lor daitezke. Kultibo hidroponikoetan landareen behar elikagarriak zeintzuk diren ezagutzea beharrezkoa da. Landare-plantazio handietan "diagnosi sistema" bat egiten da landareen behar izan elikagarriak antzemateko. Elikadura desorekatuak landareen hazkuntza mugatuko du. Hau guztia, nekazariak berak kontrolatu beharko du eta noizean behin soluzio horretako osagaien mailak neurtu beharko ditu, landarearen hazkuntza fasearen arabera mantenugaien zurgapen maila ezberdina izango baita.
Nekazariek hidroponiaren teknika hau beste metodo batzuekin konbinatzen dute, landare kultiboen inguruko faktore gehienak kontrolatu nahian. Adibidez parasitoei aurre egiteko, Euskal Herrian "borroka integrala" deritzotena aplikatzen dute, hau da, produktu kimikoez gain, borroka biologiko bat aplikatzen dute, alegia, landare parasitoarekin akabatuko duen beste intsekturen bat erabiltzen dute.


AURREINBERTSIO HANDIA.

Ezkerreko koadroan hidroponia teknikari buruzko abantailak zerrendatu ditugu, baina ezin utziko ditugu albo batean desabantailak. Gutxi izan arren oso garrantzitsuak dira. Esate baterako, teknika hauek komertzialki praktikan jartzeak aurreinbertsio handia eskatzen du.
Gainera, landarearen fisiologi eta kimika ezorganikoaren oinarrizko ezagutza izatea garrantzitsua da. Horregatik nekazariak bereziki horretarako hainbat gauza ikasi behar izaten du. Hidroponiaren teknika bere osotasunean ezagutzea garrantzitsua da. Euskal Herrian geroz eta nekazari gehiago da metodo hauetara jotzen duena. Hasierako gastu itzelei aurre egiteko diru laguntzak jasotzeko aukerak dituzte dagokien diputazioen eskutik. Elkarte sektorialekin (GILBE, Gipuzkoako Lore eta Baratzagintzaren Elkartea eta Bizkaian BIOEL, Bizkaiko Ortugileen Elkartea) batu eta beroien aholkua jasotzeko aukera badute.

ZERGATIK HAUTATU TEKNIKA HIDROPONIKOA
Hidroponiaren aldekoek hamaika abantaila aurkitzen dute teknika honetan. Segidan abantaila horietako batzuk zerrendatu ditugu.
- Landarearentzako beharrezko elementu mineral elikagarria kantitate egokienean gehitzen zaio, gainera disolbaturik, asimilatzeko egoera errazenean, honek guztiak hazkuntza baldintza hobetzen du.
- Erabiltzen diren substratu porotsuek aireztapen handiagoa eskaintzen dute. Honek prozesu metabolikoak azkartzea eragiten du.
- Landareak osasun egoera hobea erakusten du. Izan ere, lurraren bidez transmiti daitezkeen patologiak saihesten dira, higiene maila altuagoa delako.
- Kultibo hidroponikoekin lurrak ez du errotazio beharrik. Hau ezaugarri garrantzitsua da, ohiko kultiboetan monokultibo intentsiboak, (alegia, landare espezie bakar baten kultibo intentsiboak) lurra "nekatzen" baitu; nahiz abono indartsuak erabili.
- Eskulana aurrezten da, ez baita lurraren aurre prestaketa beharrik, ez dago lurra goldeaz irauli beharrik eta abar.
- Ur kontsumoa askoz baxuagoa da, hobeto aprobetxatzen da. Zenbait kasutan aurrezpen hau garrantzitsua izan daiteke.
- Ekoiztutako produktuak merkatu kalitate hobea azaldu ohi dute, tamainu uniformetasuna, itxura hobea... Batez ere tomatearen kasua azpimarra dezakegu, oso erantzun positiboa ematen baitu kultibo hidroponikoetan.
- Landarea bera nabarmenki azkarrago heltzen da kultibo tradizionalarekin konparatuz. Tomatearen kasuan adibidez, negutegien barruan, 7-12 egun lehenago heltzen da.

"ORAINDIK EZ DITUGU ONDORIOAK IKUSI"
Kultibo hidroponikoak monokultibo intentsiboa ahalbidetzen du, ez al du abantailarik ematen honek merkatuan?
Estrategia komertziala hartu behar da kontuan, eskala handikoa baldin bada interesgarria da. Orduan produktuetan espezializatzea komeni da (letxua, piperra, azelga...). Zenbait kasutan, eredu komertzial dibertsifikatuagoa interesatzen da. Baina kultibo hidroponikoa bietan aplikagarria litzateke.

Zergatik bihurtu da polemikoa kultibo hidroponikoen gaia?
Europan kontsumitzaileak nolabaiteko gaitzespena adierazi du, antinaturaltasunaren zentzua hartzen baitu. Gainera azken urteetan sortutako elikagaien inguruko iskanbilek (behi zoroen gaiak eta abar) kontsumitzailearengan konfidantza falta sortu du. Hala ere, jende asko dago oraindik produktu hidroponikoak existitzen direla ere ez dakienik.

Baratzagintzaren egoera eskasari aurre egiteko kultibo hidroponikoa ez al da irtenbide garrantzitsua?
Ortugile askorentzako soluzio bidea izan bada ere, ez da bakarra, azken urteetan nekazaritza ekologikoak indarra hartu du. Gainera kontsumitzailearen aldetik onarpen handia izan du. Ortugileek monokultiboak sortzen dituen arazoei aurre egiteko, dibertsifikazioaren aldeko produkzio ereduak ere bultzatu dituzte. Ezin gara bide bakarrera mugatu, gainera teknika hauek epe luzera baloratu behar dira, oraindik ez ditugu ondorioak ikusi.

Nekazaritza ekologikoak hidroponiarekin lehia al dezake?
Estrategia produktibo ezberdinak dira, ezin ditugu bata bestearen aurrean ezarri, aldamenean doaz, bakoitzak eskaintza ezberdina egiten du. Nekazaritza ekologikoak kalitatearen aldeko apustua egiten du, hidroponiak aldiz produkzio handia eta errentagarritasuna lortu nahi du. Kontsumitzaileak berak erabaki dezala.


Azkenak
Lan banaketak

Gizakiok ez bezala, erlauntzako hiru partaideek jaiotzetik dituzte eginkizunak argi.


2024-05-06 | Nagore Zaldua
Arrosarioa, sexu-estrategia aurrerakoiaren adierazle

Itsaso zabalean bada izaki lirdingatsu bat, gorputz gardenekoa, bitxi bezain ezezaguna. Aitzitik, ezin esan genezake ezohikoa denik, haren banaketan munduko itsaso gehienetara zabaltzen baita, Kantauri itsasoa barne. Batzuetan bakarka topatu daitezke, besteetan aldiz lepoko edo... [+]


2024-05-06 | Jakoba Errekondo
Intsusa lore edariak

Edanari emateko prest? Uda atari hau aproposa da gero berokoak etortzean ez lehortzeko edariak destilatzeko. Hezetasunari eustea garrantzitsua da gorputzari bere onenean atxikitzeko, eta etxean sortutako mamarekin bada zer esanik ez.


2024-05-06 | Garazi Zabaleta
Erlauntzako airea arnastearen onurak

Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]


Adimen artifizialaren esku utzi du palestinarren hilketa Israelek

Titularra irakurri eta baten batek pentsatuko du esajerazio bat dela, neurriz kanpoko orokortze bat egin duela kazetariak. Israelgo informazio zerbitzuetako sei langile ohien lekukotasunetan oinarrituriko 'Lavender': The AI machine directing Israel's bombing spree in... [+]


Eguneraketa berriak daude