BALAITUSEKO ITZULIA

  • Gailur hauek guztiek Balaitus sostengatzen duen kontrahorma osatzen dute eta hori dela kari, mendi horien mazelak zeharkatuko ditugun gure ibilbidean ezinezkoa egingo zaigu Balaituseko gailurra begiztatzea, gure ikuspunturako mendi hauen gibelean kukuturik baitago. XIX. mendean Peytier eta Hossardek, edota Bouilleko konteak bere hiru alabekin egindako balentriak errepikatuko ez baditugu ere, ibilaldi luze bezain osatu honetan mendi multzo honen inguruan sortutako laku urdin-berdexkak ezagutzeko parada izanen dugu.
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Lourdes eta Argeles-Gazost elkarren segidan iragan ondoren, Arrens-Marsouserako bidea hartuko dugu. Arrenseko haraneko herririk nagusienetik hegomendebalerantz abiatuko gara, Arrenseko errekak sortzen duen bailara estuan zehar, Techeko laku artifizialeraino iristeko. Hura igaro eta bidetik jarraituz Migouelouko lakurako ibilbidea hasteko aparkalekua ere atzean utziko dugu. Handik kilometro batera, Bedouteko pinudiaren ondoan, bukaerako aparkalekura iritsiko gara. Kotxea hemen utzita ibilbideari ekingo diogu, galtzeko arriskurik gabe, ederki balizatuta baitago. Bedouteko pinudia sigi-saga igaroz, Suyeneko lakurako bidea lasaia da, beti hegoalderantz. Ianeko Piriniotako Parkean barna gabiltza eta aise izango zaigu basahuntz piriniar taldeak urrutitik begiztatzea, erne beraz.
Suyeneko lakuaren paretik, bidea bitan banatzen da. Ezkerrekoa itzulerako erabiliko dugu, hots, hortik bueltatuko gara; orduan, eskuinekoa hartuta eta Doumblaseko borda aldera, Larribeteko aterperako bide aldapatsuari ekingo diogu. Larribeteko erreka alboan dugula, bide xume hau zinez zoragarria da: pinudia zeharkatu ondoren Larribeteko bailaratxoaren lautadara aterako gara, aterperako azken aldapa sigi-saga igotzeko segidan, harri granitikoen artean.
Larribetekoa hamarkadetan zehar Balaitus igotzeko asmoz etorritako eskalatzaileei ostatu eman dien aterpe historikoa da. Gaur egun lo egiteko 80 leku eta dutxak eskaintzen ditu eta eguzki-panoez hornituta dago argi indarra sortzeko, bere arkitektura modernoak behialako aterpeen arku zorrotzeko estiloa errespetatzen duelarik.
Piriniotako Ibilaldi Handiaren derrigorrezko etapak, Col Noir, Baranne eta Lavedaneko lepoetako sarrera ematen du eta inguruko lakuak ezagutzeko txango lasaiak ere eskaintzen ditu. Batcrabère edo Batbielh lakuak, esate baterako.
Aterpearen atzetzik Garenèreko atakarantz doan xenda hartuko dugu, aurrerago Batcrabèreko lakuetara amini bat jaisten dena, hain zuzen. Palas eta Artouste mendien oinetan sortzen diren Batcrabereko laku ederretatik hego mendebalerantz igotzen den korridore batetik Micoulaouko lakura helduko gara, eskuinetara okertzeko jarraian. Malkardi itzelen artetik, Batcrabèreko lakuak menperatzen dituen muino harritsuetara iritsiz, ianeko Palasen ezkerretara begiztatzen den Lavedaneko lepo alderantz jarraituko dugu.
Lepo honen azken zatia elurtegi iraunkor batez estalita egoten da, baina agorrilaren hondarreko egunetan ez du aparteko arriskurik; beste garaietan, aitzitik, pioleta eta kranpoiak erabili beharko zenituzkete.
Lepo gogor honek eskaintzen digun ikusmira paregabea da. Iparraldean oixtian igo dugun bailara eta Batcrabèreko lakuak; mendebalean Palaseko gailur garbala inguru oro menperatzen duela; eta hegoaldean, ianeko Aragoiko lurretan, gure hurrengo helburua, Arrieleko lakuak.
Haietara Lavedaneko lepotik tentu handiz jaitsiko gara ingurua zinez malkartsua eta linburra baita. Jaitsiera hau izanen da nonbait ibilaldiko zatirik gogor eta arriskutsuena.
Hala ere, berehala helduko gara Arrieleko lehenengo lakura, bere kokapen bikainaz gozatuz. Ezkerretik zeharkatuko dugu, bigarren lakua ere eskuinean uzten dugularik. Arriel Beheko lakutik iragan ostean, ezkerretara joko dugu, hegoekialderantz alegia eta horrela Frondellako gandorren mazelen zehar, Piedrafitako zirkoan bertan, Respumosoko urtegira hurranduko gara. Aitzinean, zirko osoa menperatuz, Fatxa Handiaren bisai dotorea.
Piedrafitako aterpea eskuinean utzirik, ekialderako bidea hartuko dugu Camploplanoko urtegira iristeko. Bere gibelean, Peyre, Fatxa Handia eta Gavizo Cristailen magaletan hedatzen den zelai zabalean, historiaurrekoa izan daitekeen tumulu eskerga upatzen da bi metrotik gorako altueraz. Indusketa batek historiaurreko izaera baieztatuko balu, goren kokatutako Piriniotako tumuluetariko bat izango litzateke, 2.200 metrotan. Hala ere, ez gaitu harritu behar historiaurreko oroitgarri hauek goratasun hauetan kausitzeak, bestaldeko bailaretan, Fatxako lepoa igarota, Lubosso eta Goleko goilautadetan garai bereko megalitoak kokatzen baitira.
Campoplanoko lautada lasaitik Peyre St-Martingo mendateko igoera errazari ekingo diogu, Piedrafitako zirko alderako bista ederrez gozatuz altuera hartu ahala. Mendateko harrizko kaosa iragan ondoren, jaitsiera leunak Remouliseko lakuen parera eramango gaitu. Zonalde hau basahuntz piriniarrak ikusteko biziki egokia da... Ibilaldi osoan zenbat ikusi ditugu? Adi egon zarete?
Jaitsieran sigi-saga eginez Labassako lautadatxora iritsiko gara, Ledormeureko aterperako igoera hasten den leku horretara, hain zuzen. Guk, ordea, aitzinago jarraituko dugu, iparralderantz beti, jaitsiera luze, lasai eta etengabean, hastapeneko bidegurutzera atera arte, Suyeneko lakura heldu aitzin. Aparkalekura iristeko oraindik kilometro bat falta bazaigu ere, puntu honetan esan dezakegu Balaituseko itzuli bikaina osatu dugula

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude