Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2024ko maiatzaren 03an
AMIKUZEKO IKASTOLA: GARAPEN ESKEMAREN ORENA?
- egungo euskarri nagusia. Iparraldearen barnealdeko tokian tokiko ikastolek egoitza dute arazo. 30 urte bete ondoren, Amikuzeko Ikastola bere egoitza berria eraiki asmotan ari da.
Amikuze eskualdeko (Nafarroa Beherea) ikastolak abian jarritako sustengu kanpainaren hotsak ozenki hedatu izan dira Iparraldeko lau haizetara. Otsail honen lehen igandean Eñaut Etxamendi eta Arño Larralde bikote kantariaren taularatzearen karietara mila bat pertsona bildu ziren Aiziritze herrian. Ipar nahiz hegoko musikariek (Manex Pagola, Peio eta Pantxo, Niko Etxart, Anje Dualde, Mixel Etxekopar, Maite Idirin, Karlos Jimenez eta Javier Muguruza) eskainitako kantaldiak gaitzeko arrakasta erdietsi zuen. Amikuzeko ikastolaren lokal berriak eraikitzeko eginbidean bertze urrats bat. Biarnoarekiko eskualde mugakide den horretan euskararen geroa jokoan dago egun. Alta bada, baxenafarrek, eskualdetik eskualdera, elkarri atxikitzen diote.
IRULEGIKO IRRATIA BIDELAGUN.
Amikuzeko Ikastolak eta Irulegiko Irratiak bat egin dute euskararen aldeko eginbidean. Irrati honek ohiko kanpaina zalbaldu du berriki, eta oraingo honetan ekimen bateratsua antolatzatzea bururatu zaio. Irulegiko Irratiak herriaren irratia izatea du xede, eta entzulearekiko gertu garatzen da. Entzulea mintzakide nahi duen irrati honetatik noiznahi eta zernahiz hitz egin daiteke. Jendea informatua da tokiko gaietaz; Amikuzeko eskualdeko euskal hiztunak irrati honen partaide izaki. Ikastolako lehendakari Mattin Irigoienek honela ikusten du elkarlana: «
Irulegiko Irratiak ahalegin handia egin du azken urteotan eskualdean. Emankizun bat egin da bertako hainbat herrietako bizitza helarazteko. Kanpaina denboran irratia Donapaleuko merkatuan aritzen da ostiraletan
».
AMIKUZEKO IKASTOLAK 30 URTE.
Amikuzeko Ikastola 1970an sortu zen. Mattin Irigoien antzerkigilea da egungo lehendakaria. 91 ikasle eta 6 irakasle ari dira bertako Haur Eskolan eta Lehen Mailan. Egoitzaren arazoa presente izan dute azken 30 urteotan. 1977an sartu ziren oraingo lokaletan. Ikasleen kopurua handituz joan ahala emendatu da prefafrikatuen kopurua ere. Egitura hauek zeharo zaharkituak dira engoitik. Artean, 1996an, Baionako Suprefeturako Seguritate Batzordeak egitura mota hauek ixtea eskatu zuen zituen arriskuengatik: «
Seguritate Batzordeak konponketa minimoa galde egin zuen. Lanjer gehien zuten lokalak botatzea eta beste berri batzuez ordezkatzea eskatu zigun. Lokalen egoera ikusirik herrien arteko elkargora jo genuen, herrien mankomunitatera. Bi gauza erdietsi genituen: batetik, lanjerosena zena botatzea eta behin-behineko aterabidea atzemateko prefafrikatu berriak eraikitzea; 230.000 liberako (5.750.000 pezetako) finantzazioa erdietsi genuen horretarako. Bestetik, beraiekin erreflexio berri bat abiatu genuen ikastola berri bat eraikitzeko
», adierazi digu Irigoinek.
Ikastola honetako gurasoak Ipar Euskal Herrian garatzen ari den Antolakuntza Eskemari lotu zitzaizkion harrez gero. Hautetsiek Ipar Euskal Herriko ikastolen egoitza berriak eta duinak beharrezko zirela adierazi zuten publikoki eta printzipio haiek betetzea galdatu zuten gurasoek. Adostasun zabal bat izan du eskaera honek: «
Ikastola honetako gurasoak Ipar Euskal Herrian garatzen ari den Antolakuntza Eskemari lotu zitzaizkion harrez gero. Hautetsiek Ipar Euskal Herriko ikastolen egoitza berriak eta duinak beharrezko zirela adierazi zuten publikoki eta printzipio haiek betetzea galdatu zuten gurasoek. Adostasun zabal bat izan du eskaera honek: «
Hautetsien deliberoaren beha gaude eta, udaberrirako berantenaz, arrapostu bat espero dugu. Bestela guk geuk jarriko dugu lehen harria, eta hartaz gure kontu hasi ere ikastolaren egoitza berria eraikitzen. Haien laguntza erdiesten badugu gure eskaera kausitua dugula erran nahiko du».
BENETAKO ORENA.
Kostaparteko herri eta hirietan lortu izan da udalerrien finantzazioa. Ikastola hauek aurrekariak izan dira; nolabaiteko adostasun juridiko ofiziala erdietsi baitute. Barnealdeko ikastolek eskaera bera egin izan dute. Alabaina, ikastolak eskualdeka osatuak direnez herri txikietako herriko etxeek ez dute lokal berrien finantzazioa bere gain hartzeko ahalmenik: «
Euskararen ofizialtasuna ez izanik, kargudunekin gure harremanak herra eta diplomazia artean garatzen dira. Garapen Eskemaren karietara emaniko hitza bete beharko dute, edo jan. Gu urraska ari gara. Funtsean nahikari politikoen ondorio izanen da ikastola eraikitzea, baina gerta daiteke ere asmoa bertan behera geratzea,
» dio Mattinek.
Nahikaririk ez badago eta egoitza berrietarako laguntza erdiesten ez badute, administrazioak gurasoen ekimena gibelarazi nahi izan duela ageriko da. Kasu horretan, Garapen Eskema tresna baliagarritzat jotzen dutenak salatzeko prest omen dira guraso hauek. Frantses administrazioak hitzetik hortzera darabilen «dialogo sozialak» euskararen arazorako ez duela balio frogatuko da. Ekimen honen ukapenak Garapen Eskema gezur hutsa dela egiaztatuko luke. Hots, hautetsiek erantzun bat eman beharko liokete gizarteari, bestela trufatzen direla pentsatu daiteke eta. Jean Jacques Lasserre Kontseilu Nagusiko lehendakariordea da erantzule nagusia
Nahikaririk ez badago eta egoitza berrietarako laguntza erdiesten ez badute, administrazioak gurasoen ekimena gibelarazi nahi izan duela ageriko da. Kasu horretan, Garapen Eskema tresna baliagarritzat jotzen dutenak salatzeko prest omen dira guraso hauek. Frantses administrazioak hitzetik hortzera darabilen «dialogo sozialak» euskararen arazorako ez duela balio frogatuko da. Ekimen honen ukapenak Garapen Eskema gezur hutsa dela egiaztatuko luke. Hots, hautetsiek erantzun bat eman beharko liokete gizarteari, bestela trufatzen direla pentsatu daiteke eta. Jean Jacques Lasserre Kontseilu Nagusiko lehendakariordea da erantzule nagusia
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Xabier Letona Biteri
#2
Aimar Gutierrez Bidarte
|
Aiaraldea
#3
Mikel Garcia Idiakez
#4
Gorka Bereziartua
#5
Azkenak
2024-05-05
Ainize Madariaga
Maskaraden hegaletan
Lehentze franko ditu Pagolako maskaradak: lehentze da Pagola herriak maskaradak ematen dituela; lehentze ere da Kabana pertsonaia neska batek jokatzen duela; lehentze ere da maskaradako txirulariak oro neskak izan direla, Urdiñarbeko barrikaden denboran; lehentze da... [+]
2024-05-05
Nerea Menor
Ghayath Almadhoun
"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"
Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]
2024-05-05
Zigor Olabarria Oleaga
Pertson(alismo)en politika
Sánchez Sánchez Sánchez Sánchez Sánchez. Bost egun errepikaren errepikaz. Enpatxura arte eztabaidatu da “hausnarketa” egun batzuk hartzeak zenbat duen zintzotik eta zenbat jokaldi politikotik. Baina deus ez bere egiteko... [+]
2024-05-05
Maria Ortega Zubiate
Alejandra Burgos eta Karla Guevara, El Salvadorko trans aktibistak:
"LGTBI komunitatea eta emakumeak beti egon gara salbuespen egoeran"
Pasa den otsailaren 24an Egia, Justizia eta Erreparaziorako ekitaldi bat antolatu zuten Bilbon, Mugarik Gabe erakundeak, Bizitu Elkarteak, Feministaldek, Mujeres del Mundok, Zehar Errefuxiatuekin elkarteak eta Colectiva Feminista Para el Desarrollok. Hiru indarkeriak ardaztu... [+]
2024-05-05
Olaia L. Garaialde
Euskara okupatu, marisolasteko
Urtez urte eta belaunaldiz belaunaldi hitzak aldatzen doaz, eta horiekin batera hitzen esanahia. Modu asko daude norbere burua izendatzeko: soropil, biziosa, marioker, ez-binario, maritxu, eta beste. Pertsona sexu-genero disidenteen beharrak asetzeko euskara zikintzeaz eta... [+]
Eguneraketa berriak daude