ETXEKO KONTSUMITZAILEEK INDUSTRIENA ORDAINTZEN DUTE
- etxeetako elektrizitatea kontsumitzen dugunok, munduko garestienetakoak diren fakturak ordainduz, kontsumitzaile industrialak finantzatzen ari gara.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Txosten horrek, aldi berean, elektrizitate sorkuntzaren gehiegizko kontzentrazioaz ohartarazten du, Endesak eta Iberdrolak bien artean merkatuaren % 76 kontrolatzen baitute; «duopolio» bat osatzen dute. Horregatik OCDEren txostenak aholku batzuk ematen ditu horien ahalmena mugatzeko eta, batez ere, Estatuak enpresa elektrikoei ematen dizkien laguntzetan gardentasun handiagoa izateko.
Ekonomia, kontsumo eta politikako hainbat arlotan bezalaxe, Euskal Herria oraindik bere prezio eta kontsumoetan Madril eta Parisen menpe dago. Horregatik, gaur egun oraindik ere, Espainiako eta Frantziako datuekin batera nahasturik gauden estatistiketara jo behar dugu, eta horrek, sarritan, desitxuratu egiten du errealitatea.
zerga aurretiko etxeetako prezioak altuenen artean daude
Zergatik gertatzen da distortzio hori? Bada, hain zuzen ere, etxeko kontsumitzaileak eta industriako kontsumitzaileak faktura ezberdina ordaintzen duelako, zehazki esateko, etxeetako kontsumitzaileok enpresetako eta industriako kontsumitzaileen faktura ordaintzen ari garelako. Txostenak aipatzen dituen aldeak ikustea besterik ez dago: energia kontsumitzaile handiek, hau da, enpresek, kilowatt bakoitzeko 4 pezeta ordaintzen dute, eta kontsumitzaile txikiek 20 pezeta kilowatt-eko.
Txostenaren arabera prezio altu hori, batetik, «eranskin» ugariren ondorio da, fakturaren % 16 osatuz; eta bestetik, ikatzarentzako dirulaguntzen, luzamendu nuklearrarengatik ordaindu beharreko konpentsazioen eta lehiakortasunerako trantsizio kostuen ondorio –1,3 bilioi pezeta, erabiltzaileok konpainia elektrikoei datozen urteotan ordaindu beharrekoak–.
OCDEren txosten horrek sektorearen liberalizaziorako prozedura ere aztertzen du, eta hainbat itzal ageri da bertan. Itzal horietako bat sektorean dagoen kontzentrazioa da. Elektrizitatearen produkzioan ari ziren hamabi enpresatatik bi merkatuaren % 76 biltzera iritsi dira, aipatu dugun «duopolio» hori eraginez. Kontzentrazio hori gertatzeko arrazoietako bat Espainiako Gobernuak Europako merkatuan enpresa «nazionalak» bultzatzeko izan duen jarrera izan da. OCDEren txostenaren arabera, jarrera hori «
kontraesanean
OCDEren txostenak Espainiako Estatuan lehiakortasuna bultzatzeko eta merkatua zabaltzeko egiten ari diren ahaleginak aitortzen ditu. Baina, hala ere, azken hiru urteotan lortutakoari buruzko ñabardurak eransten ditu. Lehiakortasun handiago bateranzko bidea «
ondo doala dirudien
eskaeraren igoerari, interes moten beherakadari eta enpresen inbertsioei
lehen bi faktoreak ziklo ekonomikoaren ondorio dira eta etorkizunean aldatu egin daitezke
«El Pais»ek ezagutarazitako txostenaren edukiak liskarra eragin du egunkari horren eta Espainiako Gobernuko bozeramaile eta Industria ministro Josep Piquéren artean. Gobernua eduki hori gezurtatzen saiatu zen baina gaizki atera zitzaion: OCDEren bigarren zirriborro bat zabaldu zuen, baina egunkariak ezagutarazitakoen antzeko datuak eskaintzen zituen
Gure fakturen bidez, 1999 urtean zehar 400.000 milioi pezeta (16.000 milioi libera) oparitu dizkiegu Espainiako Estatuko enpresa elektrikoei. Horrelakoxe argia da errealitatea. Eta zergatik oparitu dugu kopuru hori kontsumitzaileok? Ez, behintzat, elektrizitate gehiago erabili dugulako. Oposizioko talde batzuk aurka agertu arren, Espainiako Gobernuak 1998ko irailean, konpainia elektrikoekin adostuta, enpresa lehiakideari trantsizio kostu bezala (edo kalteordain gisa) 1,3 bilioi pezeta ematea erabaki zuelako baizik. Merkatu librerako jauzia emateko, Espainiako Gobernuak diru kopuru izugarri hori eskaini zien kalteordain gisa. Datu ofizialen arabera, konpainiek kopuru horretatik 387.000 milioi pezeta eskuratuak dituzte dagoeneko.
Espainiako Gobernuak eta presio taldeek konpentsazio horretarako berehalako baimena lortzeko Europako Batzordearen aurrean erabili zuten argudioa hauxe da: enpresa elektrikoak onartua eta abian jarria zutela merkatu elektrikoaren berehalako eta erabateko liberalizazioa. Baina argudio hori guztiz indargabeturik geratzen da, OCDEren txostenak berak eta beste azterketa batzuk agerian uzten dutenez, Espainiako merkatu elektrikoaren zabaltzea Europako Batasuneko batez bestekoaren oso azpitik baitago
OCDEren txostenean ageri denez, Espainiako Gobernuak konpainiekin hitzartutako laguntzek, ondoko herrialdeetatik inportatzen den energia kopuru urriak, gas naturalak oraindik duen hedadura apalak eta prezioen distortsioak ezinezkoa egiten dute Espainiako Estatuan elektrizitatearen benetako merkatu bat garatzea.
Testuinguru honetan, nazioarteko erakundeak hainbat gomendio egin die konpainiei, eta hauek, dagoeneko, gomendio horiekiko aurkako jarrera erakutsi dute. Besteak beste, Iberdrolak eta Endesak elektrizitatea sortzeko dituzten aktiboetako batzuk «askatu» beharra aipatzen du, beste energia hornitzaile batzuei salduz edo lagapen kontratuak eginez. Antzeko zerbait egin zen Erresuma Batuan, Zeelanda Berrian, Estatu Batuetan eta Kanadan.
Beste neurri batean, Iberdrola eta Endesari energia sortzeko instalazio berriak eraikitzeko ahalmena mugatzea aipatzen da. OCDEk, gainera, premiazkotzat jotzen du kontsumitzaileek gas naturala eskura dezaten erraztea, ondoko herrialdeekiko elkarlotura sistemak areagotzea eta Espainiako Sistema Elektrikoaren Batzordearen (CNSE) ahalmen arautzailea indartzea.
OCDEren txostenak Espainiako Gobernuak konpainia elektrikoei emandako eta kontsumitzaileak gure fakturekin ordaintzen ari garen laguntzak eta kalteordainak (1,3 bilioi pezeta) ere aipatzen ditu. Txostenak onartzen du beste herrialde batzutan ere antzeko operazioak egin direla, baina ohartarazten du Espainiako Gobernuak agian hitzartutako neurriren batzuk aldatu beharko dituela, kontuan izanik, une honetan, Europako Batzordea laguntza horiek aztertzen ari dela.
Azkenik, txostenean, gardentasun handiagoa eskatzen zaio Espainiako Gobernuari. Bere ustez, Espainiako Estatuko elektrizitate sektorearen arauketa «
ez da behar bezain independentea edo gardena
ez da egunean eguneko presio politikoekiko behar bezain independentea
Arautzaile independenteak (CNSE) ahalmen gutxi du. Benetako merkatu lehiakor bat garatu ahal izateko komenigarria litzateke azken erabaki arautzaileetan independentzia eta gardentasun handiagoz jokatzea
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]
473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera.
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.
Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.