Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2025eko uztailaren 26an
"27KO GREBA EGUNA EZINBESTEKO EKIMENA DA"
- Preso politikoen eskubideak erdiesteko hamarna gose greba eta hamaika borrokaldi eginak. Espainiako Gobernuak Euskal Presoen Kolektiboari ukatzen dion hitza hartu dute eurek.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
M
Argi eta garbi daukagu guri tokatzen zaigula transmisio lana egitea. Inportantea da barruan egon garenon ikusmoldea azaltzea. Ez gu barruan izan garelako, baizik eta oraindik haiek, preso kideak, barruan direlako. Ahal dugun guztietan lekukotasunak ematea da gure zeregina. Besterik gabe
Guk presoen kolektiboko partaide bezala hitz egiten dugu, kolektibo honen erreferentziak oso gertu ditugulako. Gainera, beste arrazoi bat ere badago: presoek ezin dute hitz egin. Ez ETAko militante bezala, ezta Preso Politikoen Kolektiboko kide bezala ere. Haiek gure erreferente dira haien parte izan baikara orain gutxi arte. Gu ETAko militante gisa egon gara kartzelan eta horrela ikusten gaituzte herrian ere. Maila politikoan ere hor kokatzen gara. Presoek beraiek hartzen dituzten erabakietan sartu gabe, errespetu guztiz, haien xedeak eta nahiak transmititzen saiatzen gara. Eta batez ere, presoek, gure kideek, kartzelan jarraitzen dutelako
Nik irten ostean ez nuen txoke handirik izan, nahiz eta denborarekin ikusi dudanez askoz hobeto kokatuta nagoen orain. Geroago ohartzen zarenez, irten berrian `galdu antzean' zabiltza. Harrituta zenbait gauzarekin, normala nolanahi ere
Mungia aldatuta ikusi dut. Etxebizitza eta txalet asko egin da. Eskualdetik haratago ez naiz joan, ordea. Herria aldatu da, eta jendea ere jakina. 20 urtetan fisikoki jendea aldatu egiten da. Buruan zenuen jendearen irudia eraldatua aurkitzen duzu
Guztiz ezberdina da Euskal Herriko espetxe batetik segitzen duzun errealitatea edo Penintsulako beste muturretik jakina. Hemengo espetxeetan familia, lagunak eta komunikabideak ondo-ondoan dituzu
Noski, preso batek hartzen duen informazioa beste ikuspegi batez bizi du, baina kanpoko gehienek baino zehatzago segitzen du errealitate zenbaitetan. Batzutan entzuten da presoek ez dutela informaziorik egoera politikoa segitu eta aztertzeko; ez dutela bitartekorik eta engainatuta daudela, eta ez da horrela. Uste hori presoek dituzten iritziak desitxuratzeko uste ustela da
Egia esateko, bost bat hilabete pasa dira aske utzi nindutenetik eta ez naiz gizartearen erritmoan bizi, ez naiz gizartean sartuta. Baina orduan nituen urteak eta betebeharrak ez dira oraingoak
Niretzako, hogei urte hauetan bolada diferenteak bizi izan dira. Gu kartzelan sartu gintuztenean, gizartea aldatzeko gogoz eta kemenez zegoen. Oso hedatutako jarrera zen. Gero belaunaldi ezberdinak etorri ziren; pasotismo garaiak tarteko. Gaur egun, gizarte ezberdin mota hainbeste jarrera daudela esan daiteke. Erosotasunari begira gehiago besterik baino, noski
Une honetan bizi dugun prozesuan, azken urte eta erdi honetan, gizartean gauzak planteatzeko eta aldatzeko gogoa badago. 20 urteko perspektibatik gorabeherak ikusi izan ditugu. Baina, gorabehera horien ondorioz, ostera ere mugimendua berpiztu da; ez lehenago moduan, hori normala da. Gu ere aldatu egin gara. Gu 24 eta 35 urterekin espetxeratu gintuzten eta 44 eta 56rekin atera ginen. Gure barruko grina ez da bera, baina kanpoan dagoen gure adineko batena ere ez. Gizartea bizirik dago hala ere. Ez dago hilda. Belaunaldi berriak lekuko
Borroka hau 1996an hasitako dinamika berri batean kokatu behar da; Espainiako Gobernuak buruturiko sakabanaketaren kontrako ekimena. Zentzu horretan, aurreko greben jarraipena da. Aldi berean, gose greba hau beste koordenada batzuetan kokatu beharra dago. Oraingoa ez da bakarrik kartzela barruko presoen eskubideak bete daitezen, baizik eta, Euskal Herriarentzako irtenbide politiko bat emateko. Presoek argi eta garbi esaten dutenez haien arazoaren soluziobidea kaleko egoera konpontzearekin etorriko da
Euren borroka kaleko borrokaren azterketa politiko batetik dator, eta proposamen politiko bat dakar berarekin. Jendea jabetu egin behar da oraingo egoera politikoan euskal gizarteari eskatzen zaionaz: `Euskal Herriak hitza eta erabakia' hartu behar dituela. Espainiako eta Frantziako Gobernuen erabakien zain egon gabe hiritarrek har dezaten iniziatiba eskatzen dute euskal presoek. Presoak prest daude Lizarra-Garaziko Adierazpenaren arieran prozesuan parte hartzeko. Konpromiso maila izugarria hartu dute jada. Erakusten ari zaizkigun ekimena lekuko. Presoek holako gose greba basatiari ekiten diote prozesu politikoak aurrera egin dezan
Guk horretxetan ikusten dugu arrisku handiena. Alegia, preso bat hil daitekeela, eta euren egoerak eta prozesuak bere horretan segi dezaten beldur gara. Izan ere, preso bati, `Kantauri' edo beste bati, esango bazenio bera hilda egoera aldatuko litzatekeela, seguru hiltzeraino joango zela. Duda barik. Orduan, problema beste bat litzateke. Hots, herri honen aldeko borrokan biktima gehiago jasan behar izatea
Jakina, euren jarrera horren urrun joatearen beste arrazoi inportante bat kartzelan jasaten duten bizimoduaren ondorioa da. Kaletik erraz esaten da `lasai egon'. Baina, presoek zer-nolako baldintzetan jarraitzen duten jabetu beharra dago. Haientzat eta euren familientzat estatuek ez dute inolako tregoarik eman. Beren bizi baldintzak ez dira duinak, beren eskubideak ez dira betetzen; egunero jasotzen dituzte tratu txarrak. Zer edo zer egin behar da».
Gure ustez `Batera' plataformak herri mailako plataforma izatera pasa beharko luke. `Batera' bezalako ekimena, finean, eztabaida eta interes politiko batzuen menpe geratzen baita. Lizarra-Garaziren baitan gorabeherak direla orain, hauteskundeak datozela gero, `Batera' gora eta behera ibiliko da, eta bien bitartean, presoen aldeko mugimendua ez da behar beste garatzen eta azkartzen
Euskal Herritarrok-ek (EH) bultzaturiko borroka eguna da adibide argigarria. `Euskal Presoak Euskal Herrira' aldarrikapena bete dadin eginiko ahalegin guztien ondotik ezinbesteko ekimena da greba egun hori. Hala ere, borroka ekimen hori interes partidisten medio zapuztua geldi daiteke. Presoen gaia ezin da interes partikularren morrontzan erabili. Funtsean, alderdien interesek guztiz mugatzen dituzte presoen aldeko ekimenak. Azken finean, alderdi politikoek presoen amnistia eta askatasuna `Batera' plataformara mugatzea beren inplikazio osoa mugatzeko modua da. Finean, herri dinamika zabalago bat geldiarazi egiten dute. Presoen askapena eta prozesu politiko hau aurrera egiteko beharrezkoa da amnistiaren aldeko herri mugimendu indartsu bat».
Prozesu politiko batez hitz egiten bada, irtenbide politiko batez hitz egin behar da, eta amnistiarik gabe ez dago intenbiderik. Baina, amnistia ez da nahikoa ere arazoari irtenbide politiko emateko. Amnistiaren ondotik beste kontestu politiko batean sartu beharko genuke. Bidegintza horretan nazio modura soberania aldarrikatzen badugu, aipatu beharreko lehen hitza duintasuna da; baita lotsa hitza aipatu ere. Izan ere, herri modura agertu nahi badugu lotsagarria da Euskal Herriko soberania aldarrikatzeagatik herritarrak preso izatea. Onartezina da herri librea izan nahi duen batentzat presoak onartzea
Prozesua bideratzea badago. Lehenbizi, presoak Euskal Herrira ekarriz bertatik bertara prozesuan parte har dezaten. Urrats horrek bidea irekiko zukeen prozesuaren barnean aurrera joateko. Orain arte alderantziz gertatu da ostera. Espainiako Gobernuak presoak instrumentalizatzen ditu, eta hartzen dituen neurri guztiak justu presoen ekimena eta prozesua geldiarazteko izan dira. Hau da, prozesua ez dadin abiatu ere, prozesua lehertzeko. Honez gero, bi estatuko gobernuek prozedura bat ezagutzera eman behar zuten, eta ez dute egin»
anu Legarreta-Etxebarria eta Mitxel Sarasketarengana hurbildu gara Euskal Preso Politikoen Kolektiboa burutzen ari den gose grebari buruz solastatzeko. Joan den azaroaren 1etik 62 presok parte hartu dute baraualdian, eta 20k elkarren segidan eta txandaka eusten diote ekintza gogor honi egun: «
Argi eta garbi daukagu guri tokatzen zaigula transmisio lana egitea. Inportantea da barruan egon garenon ikusmoldea azaltzea. Ez gu barruan izan garelako, baizik eta oraindik haiek, preso kideak, barruan direlako. Ahal dugun guztietan lekukotasunak ematea da gure zeregina. Besterik gabe
», adierazi digute Mitxel eta Manu preso ohiek, protagonismotik ihesi, borroka gogorrean ari direnekin elkartasunean.
PRESO BAILIRAN DARRAITE.
Preso segituko balute bezala mintzatu zaizkigu: «
Guk presoen kolektiboko partaide bezala hitz egiten dugu, kolektibo honen erreferentziak oso gertu ditugulako. Gainera, beste arrazoi bat ere badago: presoek ezin dute hitz egin. Ez ETAko militante bezala, ezta Preso Politikoen Kolektiboko kide bezala ere. Haiek gure erreferente dira haien parte izan baikara orain gutxi arte. Gu ETAko militante gisa egon gara kartzelan eta horrela ikusten gaituzte herrian ere. Maila politikoan ere hor kokatzen gara. Presoek beraiek hartzen dituzten erabakietan sartu gabe, errespetu guztiz, haien xedeak eta nahiak transmititzen saiatzen gara. Eta batez ere, presoek, gure kideek, kartzelan jarraitzen dutelako
».
Hogeitaka urte luzeko espetxealdia bete ostean kalean bizi duten egoeraz mintzatu zaizkigu: «
Hogeitaka urte luzeko espetxealdia bete ostean kalean bizi duten egoeraz mintzatu zaizkigu: «
Nik irten ostean ez nuen txoke handirik izan, nahiz eta denborarekin ikusi dudanez askoz hobeto kokatuta nagoen orain. Geroago ohartzen zarenez, irten berrian `galdu antzean' zabiltza. Harrituta zenbait gauzarekin, normala nolanahi ere
», diosku Mitxelek. Manuk honelaxe ostera: «
Mungia aldatuta ikusi dut. Etxebizitza eta txalet asko egin da. Eskualdetik haratago ez naiz joan, ordea. Herria aldatu da, eta jendea ere jakina. 20 urtetan fisikoki jendea aldatu egiten da. Buruan zenuen jendearen irudia eraldatua aurkitzen duzu
».
Euren iritziz, barruan 20 urte eginda ere, preso batek barrutik segitzen du kanpoko bizitza, eta areago preso politiko batek. Kalera begira bizi da, Euskal Herriari begira. Ez omen dira zulo batean sartuta bizi, ezer ikusi barik: «
Euren iritziz, barruan 20 urte eginda ere, preso batek barrutik segitzen du kanpoko bizitza, eta areago preso politiko batek. Kalera begira bizi da, Euskal Herriari begira. Ez omen dira zulo batean sartuta bizi, ezer ikusi barik: «
Guztiz ezberdina da Euskal Herriko espetxe batetik segitzen duzun errealitatea edo Penintsulako beste muturretik jakina. Hemengo espetxeetan familia, lagunak eta komunikabideak ondo-ondoan dituzu
». Nolanahi ere, Penintsulan barrena dauden presoak kanpoko errealitateari oso atxikiak daudela diote Manu eta Mitxelek: «
Noski, preso batek hartzen duen informazioa beste ikuspegi batez bizi du, baina kanpoko gehienek baino zehatzago segitzen du errealitate zenbaitetan. Batzutan entzuten da presoek ez dutela informaziorik egoera politikoa segitu eta aztertzeko; ez dutela bitartekorik eta engainatuta daudela, eta ez da horrela. Uste hori presoek dituzten iritziak desitxuratzeko uste ustela da
».
ESPETXETIK ETXERA.
Gizarteratze hitzak esanahi desitxuratua hartu izan omen du euskal preso politikoen kasuan. Preso ohi hauek ez dira gizartetik at bizi izan. Hogei urteren ondotik gizartea nola aurkitu duten galdetu diegu: «
Egia esateko, bost bat hilabete pasa dira aske utzi nindutenetik eta ez naiz gizartearen erritmoan bizi, ez naiz gizartean sartuta. Baina orduan nituen urteak eta betebeharrak ez dira oraingoak
» dio Manuk. Mitxelek ostera, honela dio: «
Niretzako, hogei urte hauetan bolada diferenteak bizi izan dira. Gu kartzelan sartu gintuztenean, gizartea aldatzeko gogoz eta kemenez zegoen. Oso hedatutako jarrera zen. Gero belaunaldi ezberdinak etorri ziren; pasotismo garaiak tarteko. Gaur egun, gizarte ezberdin mota hainbeste jarrera daudela esan daiteke. Erosotasunari begira gehiago besterik baino, noski
».
Lizarra-Garaziren Adierazpena zabaldu berrian eta ETAren su-etena indarrean zegoenean atera izan ziren kalera Manu eta Mitxel. Bi gertakari hauen bilakaeraz aritu gara ere bai: «
Lizarra-Garaziren Adierazpena zabaldu berrian eta ETAren su-etena indarrean zegoenean atera izan ziren kalera Manu eta Mitxel. Bi gertakari hauen bilakaeraz aritu gara ere bai: «
Une honetan bizi dugun prozesuan, azken urte eta erdi honetan, gizartean gauzak planteatzeko eta aldatzeko gogoa badago. 20 urteko perspektibatik gorabeherak ikusi izan ditugu. Baina, gorabehera horien ondorioz, ostera ere mugimendua berpiztu da; ez lehenago moduan, hori normala da. Gu ere aldatu egin gara. Gu 24 eta 35 urterekin espetxeratu gintuzten eta 44 eta 56rekin atera ginen. Gure barruko grina ez da bera, baina kanpoan dagoen gure adineko batena ere ez. Gizartea bizirik dago hala ere. Ez dago hilda. Belaunaldi berriak lekuko
».
BESTELAKO GOSE GREBA.
Euskal presoak burutzen ari diren gose greba mugagabeaz jardun dugu modu zuzenago batez. Mitxel eta Manu hamarna gose greba burutuak dira. Ezagutu izan dituzte 35 egunetako baraualdiak, baita funtzionariek eta guardia zibilek emaniko palizak jasan ere. Oraingo ekimena ezberdin ikusten ote duten komentatu diegu: «
Borroka hau 1996an hasitako dinamika berri batean kokatu behar da; Espainiako Gobernuak buruturiko sakabanaketaren kontrako ekimena. Zentzu horretan, aurreko greben jarraipena da. Aldi berean, gose greba hau beste koordenada batzuetan kokatu beharra dago. Oraingoa ez da bakarrik kartzela barruko presoen eskubideak bete daitezen, baizik eta, Euskal Herriarentzako irtenbide politiko bat emateko. Presoek argi eta garbi esaten dutenez haien arazoaren soluziobidea kaleko egoera konpontzearekin etorriko da
». Herri honek bizi duen gatazka politikoaren parte zuzenak izaki, presoek proposamen politiko bat helarazi diote gizarteari. Hartara, euskal gizartea horretaz jabetu eta haiekin batera borroka dezan nahi dute euskal presoek, preso izandako militante bi hauen esanetan: «
Euren borroka kaleko borrokaren azterketa politiko batetik dator, eta proposamen politiko bat dakar berarekin. Jendea jabetu egin behar da oraingo egoera politikoan euskal gizarteari eskatzen zaionaz: `Euskal Herriak hitza eta erabakia' hartu behar dituela. Espainiako eta Frantziako Gobernuen erabakien zain egon gabe hiritarrek har dezaten iniziatiba eskatzen dute euskal presoek. Presoak prest daude Lizarra-Garaziko Adierazpenaren arieran prozesuan parte hartzeko. Konpromiso maila izugarria hartu dute jada. Erakusten ari zaizkigun ekimena lekuko. Presoek holako gose greba basatiari ekiten diote prozesu politikoak aurrera egin dezan
».
Herritarrok kontziente ote gara horretaz, ordea? Gizartea esna al dago edo lozorro antzean oraindik ere? Josetxo Arizkun «Kantauri» presoak agerturiko kemenaz haratago egingo ote du presoren batek gizartea apur bat gehiago iratzar dadin?: «
Herritarrok kontziente ote gara horretaz, ordea? Gizartea esna al dago edo lozorro antzean oraindik ere? Josetxo Arizkun «Kantauri» presoak agerturiko kemenaz haratago egingo ote du presoren batek gizartea apur bat gehiago iratzar dadin?: «
Guk horretxetan ikusten dugu arrisku handiena. Alegia, preso bat hil daitekeela, eta euren egoerak eta prozesuak bere horretan segi dezaten beldur gara. Izan ere, preso bati, `Kantauri' edo beste bati, esango bazenio bera hilda egoera aldatuko litzatekeela, seguru hiltzeraino joango zela. Duda barik. Orduan, problema beste bat litzateke. Hots, herri honen aldeko borrokan biktima gehiago jasan behar izatea
».
Euskal Herriaren subiranotasuna lortzeko gutxieneko baldintzak sortze aldera ari dira xahutzen beren indarrak euskal presoak, gure solaskideen hitzetan. Badago gehiago baina: «
Euskal Herriaren subiranotasuna lortzeko gutxieneko baldintzak sortze aldera ari dira xahutzen beren indarrak euskal presoak, gure solaskideen hitzetan. Badago gehiago baina: «
Jakina, euren jarrera horren urrun joatearen beste arrazoi inportante bat kartzelan jasaten duten bizimoduaren ondorioa da. Kaletik erraz esaten da `lasai egon'. Baina, presoek zer-nolako baldintzetan jarraitzen duten jabetu beharra dago. Haientzat eta euren familientzat estatuek ez dute inolako tregoarik eman. Beren bizi baldintzak ez dira duinak, beren eskubideak ez dira betetzen; egunero jasotzen dituzte tratu txarrak. Zer edo zer egin behar da».
«BATERA»Z HARATAGO.
Azken hilabeteotan sortu berri den «Batera» plataforma izan dugu hizpide. Plataforman, besteak beste, alderdi politikoak biltzen dira, eta funtzio inportantea bete badezake ere, ekimen hau mugatua da beren hitzetan. Zein da bidea ordea?: «
Gure ustez `Batera' plataformak herri mailako plataforma izatera pasa beharko luke. `Batera' bezalako ekimena, finean, eztabaida eta interes politiko batzuen menpe geratzen baita. Lizarra-Garaziren baitan gorabeherak direla orain, hauteskundeak datozela gero, `Batera' gora eta behera ibiliko da, eta bien bitartean, presoen aldeko mugimendua ez da behar beste garatzen eta azkartzen
».
Hil honen 27rako iragarritako greba eguna aipatu dugu honen arieran: «
Hil honen 27rako iragarritako greba eguna aipatu dugu honen arieran: «
Euskal Herritarrok-ek (EH) bultzaturiko borroka eguna da adibide argigarria. `Euskal Presoak Euskal Herrira' aldarrikapena bete dadin eginiko ahalegin guztien ondotik ezinbesteko ekimena da greba egun hori. Hala ere, borroka ekimen hori interes partidisten medio zapuztua geldi daiteke. Presoen gaia ezin da interes partikularren morrontzan erabili. Funtsean, alderdien interesek guztiz mugatzen dituzte presoen aldeko ekimenak. Azken finean, alderdi politikoek presoen amnistia eta askatasuna `Batera' plataformara mugatzea beren inplikazio osoa mugatzeko modua da. Finean, herri dinamika zabalago bat geldiarazi egiten dute. Presoen askapena eta prozesu politiko hau aurrera egiteko beharrezkoa da amnistiaren aldeko herri mugimendu indartsu bat».
AMNISTIAZ HARATAGO.
Amnistia hitzetik hortzera izanik, honatx beren iritzia horri buruz: «
Prozesu politiko batez hitz egiten bada, irtenbide politiko batez hitz egin behar da, eta amnistiarik gabe ez dago intenbiderik. Baina, amnistia ez da nahikoa ere arazoari irtenbide politiko emateko. Amnistiaren ondotik beste kontestu politiko batean sartu beharko genuke. Bidegintza horretan nazio modura soberania aldarrikatzen badugu, aipatu beharreko lehen hitza duintasuna da; baita lotsa hitza aipatu ere. Izan ere, herri modura agertu nahi badugu lotsagarria da Euskal Herriko soberania aldarrikatzeagatik herritarrak preso izatea. Onartezina da herri librea izan nahi duen batentzat presoak onartzea
».
Bizi dugun prozesuan presoek parte har dezaten modua lortzea da kontua uneon, baita errealistak izatea ere: «
Bizi dugun prozesuan presoek parte har dezaten modua lortzea da kontua uneon, baita errealistak izatea ere: «
Prozesua bideratzea badago. Lehenbizi, presoak Euskal Herrira ekarriz bertatik bertara prozesuan parte har dezaten. Urrats horrek bidea irekiko zukeen prozesuaren barnean aurrera joateko. Orain arte alderantziz gertatu da ostera. Espainiako Gobernuak presoak instrumentalizatzen ditu, eta hartzen dituen neurri guztiak justu presoen ekimena eta prozesua geldiarazteko izan dira. Hau da, prozesua ez dadin abiatu ere, prozesua lehertzeko. Honez gero, bi estatuko gobernuek prozedura bat ezagutzera eman behar zuten, eta ez dute egin»
Preso ohi hauek hogeina urte eman dute barruan
Mitxel Sarasketa
Manu Legarreta-Etxebarria
Aske utziko zuten egunean, Euskal Herriko espetxe batean egonez gero, kartzelatik etxera korrika egingo zuela
Eibartar honek joan den abenduaren 21ean espetxetik kalera libre atera zeneko bere lehen urtebetetzea ospatu zuen. Santo Tomas eguna izan zen. Pentsa daitekeenez, egun hori ez du sekula ahaztuko. 45 urte ditu, eta 20 urte luze eman zituen kartzelan. Baldintzapeko askatasunean dago, ordea. Hilabetero estatuaren bulego sozial batera doa, eta gizarte-laguntzaile baten aurrean bere sinadura botatzen du. Espainiako estatuaren mugetatik atera nahi izatera baimen berezia eskatu behar du bestalde.
Baldintzapeko askatasun murriztu hau sendagileek emaniko grazia medio erdietsi zuen. 1997an Almerian zegoela hemorragia zerebral bat izan zuen. Afaria eramatera joan zitzaizkionean konorte barik aurkitu zuten funtzionarioek bere zeldan. Buruko odoljarioa txikitatik zeukan zain baten malformazioak eraginda izan zela pronostikatu zioten ospitaleko medikuek; buruan angioma bat zuela jaiotzez adierazi zioten ere. Minutu bakar batzuk beranduago aurkitu izan balute gaur egun ez zen bizirik egongo. Espetxeaz lekora, Granadara eraman zuten eta bertako ospitalean egin zioten buru-ebakuntza. Egoera delikatuan zegoenez Basaurira ekarri zuten. Basaurira ekarri, eta urte bat eta erdira, epilepsia-atake bat jasan zuen. Sendagileak muturreko osasun egoera larrian zela ohartu ziren azkenik eta epaileek baldintzapeko askatasuna eman zioten.
Kaleratu zutenean bera zen barruan denbora gehien zeraman presoa. Aspaldiko urtetan espetxetik espetxera penintsulan barrena bere atzetik ibilitako ama kalera atera baino aste bat lehenago hil zitzaion Mitxeli. Hori ez du behehalakoan ahaztuko alajaina. Oraingo askatasun gradua bere osasun egoerarengatik eman zioten arren, legez 1993tik aske behar zuen; zigorraren bi herenak beteak baitzituen ordurako. Zigorra ez zaio 2005. urtera arte bukatzen baina. Getxon bizi da Uxune bikote lagunarekin, eta bigarren haurra izan dute urtarril honen 16an; Ander izena du. Lehenak, Xabier, 6 urte ditu
Baldintzapeko askatasun murriztu hau sendagileek emaniko grazia medio erdietsi zuen. 1997an Almerian zegoela hemorragia zerebral bat izan zuen. Afaria eramatera joan zitzaizkionean konorte barik aurkitu zuten funtzionarioek bere zeldan. Buruko odoljarioa txikitatik zeukan zain baten malformazioak eraginda izan zela pronostikatu zioten ospitaleko medikuek; buruan angioma bat zuela jaiotzez adierazi zioten ere. Minutu bakar batzuk beranduago aurkitu izan balute gaur egun ez zen bizirik egongo. Espetxeaz lekora, Granadara eraman zuten eta bertako ospitalean egin zioten buru-ebakuntza. Egoera delikatuan zegoenez Basaurira ekarri zuten. Basaurira ekarri, eta urte bat eta erdira, epilepsia-atake bat jasan zuen. Sendagileak muturreko osasun egoera larrian zela ohartu ziren azkenik eta epaileek baldintzapeko askatasuna eman zioten.
Kaleratu zutenean bera zen barruan denbora gehien zeraman presoa. Aspaldiko urtetan espetxetik espetxera penintsulan barrena bere atzetik ibilitako ama kalera atera baino aste bat lehenago hil zitzaion Mitxeli. Hori ez du behehalakoan ahaztuko alajaina. Oraingo askatasun gradua bere osasun egoerarengatik eman zioten arren, legez 1993tik aske behar zuen; zigorraren bi herenak beteak baitzituen ordurako. Zigorra ez zaio 2005. urtera arte bukatzen baina. Getxon bizi da Uxune bikote lagunarekin, eta bigarren haurra izan dute urtarril honen 16an; Ander izena du. Lehenak, Xabier, 6 urte ditu
Manu Legarreta-Etxebarria
Mungiar hau joan den irailaren 17an utzi zuten libre Basauriko espetxean; 21 urteko kartzelaldia betetzeko 4 hilabete eskas falta zituela. 56 urte ditu eta 35 zituen –1979ko otsailaren 21ean– atxilotu zutenean. Kartzelan sartu zutenean bi alaba eta emaztea utzi zituen kanpoan. Egun Ainhoak 31 urte ditu eta Araidak 29. Mirentxu emaztea ostera orain hiru urte zendu zen. Manu irten zenean kartzelan denbora gehien zeraman presoa zen.
Emaztearen heriotzaren berri modu lazgarrian ezagutu zuen. Emazteak telegrama bat bidali zion Castellongo espetxera ebakuntza bat egin behar ziotela esanez. Telegrama hura ez zuen eskuratu, ordea. Emaztearen heriotza Jone Goirizelaia bere abokatuak eman zion telefonoz. Beranduago, Basauriko espetxean zegoela eskuratu zuen emazteak igorritako telegrama. Urte batzuk lehenago telegrama baten medio ezagutu zuen amaren heriotza, beste inolako abisurik gabe.
Askatasuna familiako egoeragatik iritsi zitzaion bestela kartzelan legoke egun bere iritziz. Aspaldi behar zuen aske izan edonola ere, orain sei urte bete baitzuen legeak agintzen duena. Artean, Basaurira ekarri zuten eta bertako espetxetik Mungiaraino korrika egin zuen askatu zuten egunean. «
Emaztearen heriotzaren berri modu lazgarrian ezagutu zuen. Emazteak telegrama bat bidali zion Castellongo espetxera ebakuntza bat egin behar ziotela esanez. Telegrama hura ez zuen eskuratu, ordea. Emaztearen heriotza Jone Goirizelaia bere abokatuak eman zion telefonoz. Beranduago, Basauriko espetxean zegoela eskuratu zuen emazteak igorritako telegrama. Urte batzuk lehenago telegrama baten medio ezagutu zuen amaren heriotza, beste inolako abisurik gabe.
Askatasuna familiako egoeragatik iritsi zitzaion bestela kartzelan legoke egun bere iritziz. Aspaldi behar zuen aske izan edonola ere, orain sei urte bete baitzuen legeak agintzen duena. Artean, Basaurira ekarri zuten eta bertako espetxetik Mungiaraino korrika egin zuen askatu zuten egunean. «
Aske utziko zuten egunean, Euskal Herriko espetxe batean egonez gero, kartzelatik etxera korrika egingo zuela
» hitzeman zion emazteari behin batez. Basaurin hasi, Soria, Alcala, Puerto, Herrera, Sevilla, Aljeciras, Castellon eta Basaurin bukatu zuen bere presoaldiaren harat-honata.
Kirolari porrokatua da, eta horri esker iraun omen du osorik espetxean. Mitxel Sarasketak bezala, preso ohiei dagokien subsidioa jasotzen du: 51.000 pezeta hilean; urte bat eta erdiz. Biek kadukatua duten gida-baimena berritzeko arazoak dituzte. Jose Antonio Torre Altonaga «Medius» mungiar preso ohi eta lagunari Gipuzkoan besterik gabe berritu diotela aipatu zioten elkarri, eta karneta berritzeko gestioa egiteko asmoz geratu dira
Kirolari porrokatua da, eta horri esker iraun omen du osorik espetxean. Mitxel Sarasketak bezala, preso ohiei dagokien subsidioa jasotzen du: 51.000 pezeta hilean; urte bat eta erdiz. Biek kadukatua duten gida-baimena berritzeko arazoak dituzte. Jose Antonio Torre Altonaga «Medius» mungiar preso ohi eta lagunari Gipuzkoan besterik gabe berritu diotela aipatu zioten elkarri, eta karneta berritzeko gestioa egiteko asmoz geratu dira
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Onintza Irureta Azkune
#3
#4
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
#5
Jon Fernández González
Azkenak
2025-07-25
Nagore Irazustabarrena Uranga
Iturengo arotza eta arte birziklatua
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
2025-07-25
Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
2025-07-25
Iñaki Rodrigo Etxebarriarteun
Honezkero, hemen dago beherakada
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
2025-07-25
Ana Morales
Esan barik ez doalako
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
2025-07-24
Mikel Hualde Otamendi
Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
2025-07-24
Danel Abando Olabarri
Auzolanean ikastola eraiki!
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
2025-07-24
Amasamendi Bizirik
Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
2025-07-24
Jon Fernández González
Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute
Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]
2025-07-24
Eneko Imaz Galparsoro
Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi
Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]
2025-07-24
Urko Apaolaza Avila
Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera
Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]
2025-07-24
Jon Fernández González
Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek
Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]
2025-07-24
Eneko Imaz Galparsoro
Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen
Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]
2025-07-24
Agustin Gorbea Aguirre
Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
2025-07-24
Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira
Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]
Eguneraketa berriak daude