LAU ZORTZIMILAKO ZERURAKO

  • Zerutik gertuen eta maizen egon direnen klub bitxian sar litezke bi anaiak. Aitzakia, Iñurrategi & ETB proiektua dugu, zortzi dokumental eta bi saio berezi egiteko. Erronka ordea ez da makala, bost hilabetetan falta zaizkien 4 zortzimilakoak igo beharko baititutze 14etara iristeko.

1999ko abenduaren 12an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Dagoeneko Patagonian ditugu Felix eta Alberto; Paineko dorre itzelean zintzilikatuta ETBrako lehen dokumentala grabatzen. Hori ordea, berotze ariketa baino ez da. Inoiz egin den euskal espediziorik gotorrena etorriko baita gero. Behin Painekoa burututa, ez dute beste bidaiarik egingo, martxoan lau zortzimilakoen erronkari taxuz heltzeko.

«Batik bat, aurtengo udaberrian Juanito Oiartzabalek hamalauak egin eta gero hasi ginen horretaz pentsatzen. Gure inguruan dagoen jendea egin behar genuela hasi zitzaigun esaten. Baina gure burua bultzatzeko, modu erakargarri batez ekin nahi genion. Azkenean, ETBren interesa ere ezagututa, animatu eta laurak epe labur samar batean igotzea da erronka»
azaltzen digu Felixek.

«Berria zabaldu denez geroztik, jendea beste irakurketa bat egiten ari bada ere, guk ez dugu mendizaletasuna kirol lehiaketa batekin parekatu nahi; hain zuzen ere, erreportajeak aurrera ateratzeari emango diogu garrantzi gehien, bestea horren baitan sartuz»
. Halaxe, Nepalera joan eta aklimatazioa ongi ezagutzen duten Manaslu inguruan egingo dute. –Duela bi urte, negu gorrian Manaslura igotzen saiatu arren, ezin izan zuten tontorrera iritsi, eguraldi zitala egiten baitzuen–. Oraingoan haatik, eguraldi hobea dagoenean helduko diote bi mendiak garaitzeari, igobide errazenak erabiliz baina, beste ezerk eragin ez diezaien. Manasluren (8.163 m) ondotik, Annapurna (8.091 m) izango dute zain, gizakiak igo lehen zortzimilakoa hain justu, makurra eta tranpez beteta dagoena. Elurrolde eta eguraldi aldaketa bortitzei ere egin beharko diete aurre. Ia 70 lagun hil dira bertan. Bi menditzarrak egin ostean, eta ia atsedenik hartu gabe, Pakistango Karakorum mendikatera joango dira Gasherbrum I (Hidden Peak izenez ere ezaguna), eta Gasherbrum II, Nepalekoen ondoan zailtasun gutxikoak biak.


KAMERA LAGUN DUTELA.

Igotzeaz batera, ezin ahantzi kamera aldean eraman beharko dutela. Eginbiderako, lantalde txikia bezain eraginkorra moldatu dute, lan dinamika gogor horretan malgutasuna erakutsiko duena.

«Eskalatzaile taldea hiru lagunok osatzen dugu; ni neu, Alberto anaia eta Jon Lazkano, bereziki hormako igoeretan eta antolaketa lanetan ariko dena. Alderdi teknikoa, ETBren plantilakoa da: alde batetik, Gotzon, kanpamendu baseraino kameraz arduratuko dena. Igoeren azken zatiak berriz, barruko paretak barne, geuk egingo ditugu. Makurragoa egiten da, beste abiadura batean mugitzera behartzen baizaitu planoak hartu beharrak. Indarrez makal gabiltzanean ere nabarituko da, baina tira garbi dugu zertara goazen. `Al filo de lo imposible' saioan hartu genuen eskarmentua lagungarri egingo zaigu. Bestetik, Asier Arangurenek lagunduko gaitu. Kazetari gisa etorriko den arren, denetik egin beharko du»
diosku Felixek. Lau zortzimilakoak igotzeko ahaleginean, zuzeneko konexioak egingo dira irrati nahiz telebistan, non bi saio bereziez landa, laburpenak eta balantzea ere eskainiko diren.
Tamainako balentria burutuz gero, «Hamalauen klubeko» gazteenak bilakatuko lirateke Iñurrategitarrak, Reinhold Mesner hegotirolarra, Kukuczka poloniarra (1988an Lhotsen desagertu zena), Krystof Wielicki erkidea, Erhard Loretan suitzarra, Carsolio, Sergio Martini italiarra eta Oiartzabalekin batera. Gisa horretan, Euskal Herria litzateke herrialderik ordezkatuena klub horretan. 1992an Everest oxigenorik gabe igo zutenez geroz, anaia aretxabaletarrak mendizaleen elitean dira. Indarra eta zuhurtzia berdin nahasteaz gain, gutxi batzuen dohaiak dit uzte, hots, era alpinoan eskalatu eta baldintzetara egokitzeko ahalmen izugarria. Himalaian egin 13 espedizioetatik hiru porrot baino ez dituzte jaso.
Zenbakiei dagokienez, zerrendan lehena Kukuczka poloniarra dugu, hamalauak 9 urtetan igo baitzituen, Iñurrategi anaiak bigarrenak izan litezke, lortuz gero, 10 urtetan egingo bailituzkete. Atzerritarren artean, bik baino ez dituzte lau gailur kateatu urtebeteren buruan: Carlos Carsolio mexikarrak eta Kazajistaneko Anatoli Boukreev-ek, duela hiru urte Annapurnan zendu zenak. Oiartzabalek ostera, hiru igoera lotu zituen urte batean (Makalu, Broad Peak eta Lhotse).
Indarrak neurtzen jakitea, mendi gaitza, hatz eta behatzak izozteko arriskua beti present... Nola jakin non dagoen muga? Felixen irudiko ez dago sekreturik,

«elementu asko sartzen dira hor: norberaren egoera fisiko eta morala jokoan egonda, zentzuzko erabakiak hartzeko prest egon behar duzu. Orain arte, atzera egin dugunetan aho batez hartu dugu erabakia. Presiopean baldin bazoaz berriz, arriskua biderkatu egiten da. Ez da batere lagun ona halako zereginetarako. Alde horretatik gu oso lasai goaz, nahiz eta epe motzean egin beharreko erronka den, konpromisoa lortzen saiatzea da. Inork ez gaitu presionatu, egotekotan geure buruari ezarritakoa da»
.
Gertatuak gertatu, lasaitu ederra hartuta murgilduko dira gainontzeko dokumentalen grabazioan. Gisa horretan, uda aldean, abenturaren azken txanpan munduko hainbat bazterretan ibiliko dira, hala nola, Estatu Batuetako Yosemiteko paretetan, espedizio bat Maliko basamortuan eta Zeelanda Berriko alpeetan dauden mendi zoragarrietan. Lehen dokumentala, Paineko erdiko dorreari eskainia, hilaren hondarrean izango da ikusgai. Gainontzekoak berriz, datorren urtean gaindi


Azkenak
Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.


Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.


Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


Eguneraketa berriak daude