EMUA: LAPIKORAKO HEGAZTI AUSTRALIARRA
- hegaztitzar hauen 2.000 kilo okel ekoiztuko da abendua eta maiatza bitartean. Australiako etorkinaren koipeaz eta lumajeaz ere baliatzen dira zaintzaileak.
Animalia ezezagun honen berri jakiteko Muskiz aldera jo dugu, herritik bi kilometrotara dagoen Belutxi baserrira. Bertan Txomin Perez Lazak ordu asko igarotzen ditu bordan dituen animaliak jagonez. Altos Hornoseko langile ohia, gaur egun 52 urte ditu: «
Aurrejubilazioak gazterik harrapatu ninduen garai hartan lan egiten nuen lantegia itxi zutenean eta orduan betidanik amestutako zaletasunari ekin nion
Ditudan abere gehienak lagunek oparituak dira eta asko gustatzen zait beraiek zaintzea
Azken urteotan muskiztarraren arreta bereziki bereganatu duten abereak emu izeneko hegazti korrikalariak dira. «
Nire emazteak sarritan esaten dit hegazti hauek bera baino gehiago maite ditudala dirudiela
Bereziak dira benetan eta hiru urte hauetan beraiek behatuz asko ikasi dut Australiako hegazti korrikalari hauen inguruan
Pozik daudenean «emuaren dantza» delakoa egiten dute. Beraien hanka luze horiekin saltoka hasi eta beheranzkoan sabelarekin lurra jotzen dute. Adinez nagusienek 1,8tik 2 metro bitartean neur dezakete eta arineketan egitea izugarri gustatzen zaie, orduko 60 km-ko abiadura lortuz. Erraza omen da emuak jagotea; oso hegazti indartsua da, gutxitan gaixotzen da eta Euskal Herriko girora primeran egokitzen da Australiakoaren parekoa baita. Egunean birritan pentsu konposatua jaten dute emuek. Zaintzaileak azaltzen duenez, «
askotan toki batetik bestera mugitzeko janaria erabili behar izaten dut, alferrik baita beraiengana hurbildu eta leku zehatz batera bideratzen saiatzea. Ardiekin gertatzen den lez, zuk adierazitako bidea izan ezik beste edozein hartzen dute
1997an lagun baten laguntzarekin emu bikote heldu bi eta kume bikote bi erosi zituen Muskizeko herritar honek, eta orain 30 inguru ditu. «
Garai hartan emu nagusiak 100.000 pezetatan (4.000 libera inguru) eta kumeak 35.000 pezetatan erosi nituen
badakit prozeduren inguruan eztabaida dagoela baina nik holan egitea hobe deritzot
Grazia egin zidan eta egun hartatik pitufo deitzen diot tamainaz txikia izan arren bi emerekin kumeak izan dituen lotsagabe horri. Emearen portaera ere harritzekoa da, zeren normalean jeloskorra izaten da eta beste eme bat bere arrarengana hurbiltzen denean eraso egiten dio
Emuak araldian daudenean «ikustekoa» izaten da batak besteari bidaltzen dion amodiozko mezua. Emeak soinu bitxi bat kanporatzen du bere barrenetik eta arrak paparra kanporantza atereaz eta lumak harro-harro jarriz erantzuten dio.
Bizkaian emu elkarte bat sortzeko asmoa dute hegazti korrikalari hauen jagoleek. Txomin Perez Laza kexu da: «
Euskal Herrian emuak komunikabideei esker ezagutarazi dira, udalek ez digute ezertan lagundu. Hau dela eta, gauden hirurak batu eta elkarte bat sortuko dugu hegazti bitxi hau ezagutarazi eta beronekin lan egiteko
nahiz eta hasieran ordaina altua izan, pixkanaka beherantz egingo du emuaren okelaren salmenta prezioak
Emuaren koipea ona da bai azalerako eta baita osasunarentzako ere. «
Estatu Batuetan NBAko saskibaloi taldean, esate baterako, jokalariei masajeak emateko erabiltzen dute
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]