"HERRI EZAUGARRIEN OSOTASUNA IZANGO DA GURE NAZIOA"


1999ko azaroaren 14an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Udalbiltza sortu aurrez, Iruñetik Bilbora bitarteko ibilbidea burutu behar izan zenuten. Zeintzuk izan ziren ibilbidean gainditu behar izan dituzuen oztopo nagusiak?
Iruñean burutu genuen lehen biltzarrean harturiko erabakiei eta asmoei aurre egiteko oztoporik ez dugu izan. Udalbiltza proiektua satanizatzeko saiakerak bai izan direla, bai prentsaren aldetik bai Lizarratik kanpo direnen aldetik. Dena dela, ideiak garbi baldin badituzu, horiek guztiak gainditu egiten dituzu, eta guk gainditu egin ditugu. Udalbiltza sortu da, martxan dago, eta epe motzera emaitzak agertuko dira.

Udalbiltza eta Lizarra garai berean sortu ziren. Horri buruzko irakurketa egin al duzu inoiz?
Bai. Politikoki irakurketa garbia dauka. EAJk nahiz EAk beti esan dute, oso zaila dela biolentzia egoera batean elkarrekin lan egitea –helburu berdinak izanda ere– biolentzia legitimatzen dutenekin. Zentzu honetan, biolentziaren erabateko desagerpena helburu inportantea da guretzat. Biolentzia desager dadin aukera bazegoela ikusi genuenean, dinamika berri honetan sartu ginen. Beraz, hau ez da izan prozesuaren une honetan gure alderdian garatu izan den iniziatiba bat, alderdiaren ideia politikoetan jasota baizegoen. Gure alderdiaren historian agertzen denez, biolentzia egoerak gainditzeko une batzuk egokiagoak dira beste batzuk baino, eta une hartan, politikoki Lizarra-Garaziren adierazpen unea iritsia zela ikusi genuen.

Nahasmendu bat izan da Lizarra eta Udalbiltza ekimenen artean, hala ere.
Lizarra-Garazi bizi dugun konfliktoari aurre egiteko metodo bat da, eta Udalbiltza beste gauza diferente bat. Hori argi dago. Udalbiltzaren bidez, euskal alderdien arteko puntu komun batzuk nahi ditugu definitu herrigintzan aritzeko, ikuspegi nazional batetik herria egin ahal izateko.

Ezker Batua (IU-EB) Lizarran dago, baina ez Udalbiltzan.
Euskal alderdi batzuk pentsatzen dugu Euskal Herria nazioa dela, eta herri honek bere eskubide politikoak lortu behar dituela nazioa egiteko. Ezker Batuak badu Euskal Herriarekiko bere proiektu politikoa, baina Estatu espainiarraren barruan.

Abertzaleek beste alderdiekin kontatu gabe egingo al dute Euskal Herria, ordea?
Ez noski. Adibidez. PSCk (Kataluniako Sozialisten Alderdia) Katalunian dagoen gizarte sentimendu bati erantzuten dio, Maragallek badakielako –nazionalisten proiektuaz aparte– estatalistek ere modelo propio bat garatu behar dutela Kataluniarentzako. PSCk bere azterketa politikoa egiten du beste norabiderik ez duelako. Haiek badakite, gizarte katalanak bere nortasuna izan nahi duela, Madrilgo PSOEi ez bazaio gustatzen ere. Errealitateak agintzen du...

... beraz?
...beraz, guk ere Euskal Herriko errealitate hori gorpuzteko gauza izan behar dugu, eta hemengo alderdi estatalistek egoera horri aurre egin beharko diete. Udalbiltzaren bidez egoera politiko berri bat sortzen ari gara. Guk sinesten dugu proiektu honetan, eta haiek gutxinaka-gutxinaka bilduko dira berean. Helburu horrekin lanean ari gara.

Bost talde ari dira Udalbiltzan. Horietako bat «Nortasun nazionala» ari da lantzen. Argitu iezaguzu pixka bat?
Lan talde horrek ideia hauxe landu nahi du, gutxi gorabehera: herri batek nazioa bezala identifikatua izan dadin, ezaugarri batzuk behar ditu. Guk herria politikoki izaten jarraitzeko, herritarrek herri baten sentimentu eta partaidetza ager dezaten nahi dugu. Sentimentu eta izate subjektibo horretatik sinbologiak berebiziko indarra dauka. Alor hori nahi dugu landu Udalbiltzan, herri bezala identifikatzen gaituzten elementu horiek garatu.

Kontuan hartuz elementu eta ezaugarriak oso diferenteak direla Euskal Herrian...
Noski. Euskal Herriaren naziotasunaren ezaugarriak definitzen joateko ordua da, hala ere. Ez da izango nazio erabat homogeneoa. Baina azken finean, herri honen ezaugarri guztien osotasuna izango da gure nazioa. Adibidez, kanpora goaz, eta euskalduna garela diogu –espainiarra izan edo izan, bestalde–, baina zein komunitateko partaidea garen are gehiago argitu eta landu behar dugu. Abertzale bezala, herri izatea, pertenentzia eta sentimendu hori indartzea dugu helburu. Hori esanda ere, Udalbiltzaren muinean, prozesu demokratikoaren barrena, herritarren atxikipen askearen bitartez gure nortasuna indartzea dago. Herri honen barruan biltzen diren parte guztiek sentimendu hori gara dezaten, alegia.

Udalbiltzak «Seiak bat» erabiltzen du Euskal Herria definitzeko «Zazpiak Bat»en beharrean. Iparraldeko abertzaleek ez dute oso gustuko.
Euskal Herria edo Euskadi hitza erabiltzearekin ere gertatzen da halakorik, esaterako. Lurralde batean edo beste batean izan, doktrina diferenteak direla erakusten du horrek. Zuk diozun kasuak kontraesan bat adierazten du beharbada. Gure historiarekikoan arazo bat agertzen du. Euskal Herria historikoki sei lurraldek osatu du ordea, eta guk gure herria sei lurraldek osatua dela diogunean, konflikto historiko-politiko baten ondorioz, Nafarroa –eta orobat Euskal Herria– zatitua izan zela adierazten dugu. Udalbiltza ohartzen da zein den Iparraldeko Nafarroaren egoera soziopolitikoa, hala ere.

EAEra etorriz. EUDEL (Euskal udalen elkartea) eta Udalbiltza konpatibleak al dira?
Bai, jakina. Kaleratu izan den eztabaida ulertezina da. EUDEL udal autonomiaren sustapena eta babeserako sortu zen. Gure udalak marko juridiko instituzional batean kokatzen dira, eta nolabait, Jaurlaritzak eta Diputazioek garatzen dituzten arauak udalek berek dituzten eskuduntzetan ez daitezen sar sortu zen EUDEL. Udalgintzaren defentsan ari den aholkularitza moduko erakunde bat da. Udalbiltza beste gauza bat da, diferente, baina osagarria. Udalbiltza instituzio politiko izateko bokazioz sortu zen. Euskal Herriko lurralde guztientzako instituzio komun bakarra izango dena, Euskal Herriaren naziogintzari ekiteko. Biak osagarriak dira horregatik.

Gipuzkoako Foru Aldundia tarteko, Tolosaldeko hainbat udaletan EAJ eta EHren arteko tirabirek nabarmen utzi dituzte naziogintzan diren diferentziak, ezta?
Prozesu politiko zail batean gaudela ulertu behar da, egunetik egunera ez dira gauzak aldatzen. EHk bere proiektu soziopolitikoa du, gizarte modelo konkretu bat, eta EAJk nahiz EAk bereak. Horiek denak, eguneroko jardunean, batean adostea ez da erraza, komunitate guztietan arazo pertsonalek leku garrantzitsu bat hartzen dutelako.
Nik beste irakurketa bat egingo nuke: duela urte pare bat baino adostasun handiagoa dago abertzaleen artean; hemendik aurrera handiagoa izango da gainera. Leku batzuetan, tokian tokiko arazoak direla medio, diferentziak gainditzea zailagoa dela? Gauza izan behar dugu horiek gainditzeko, ordea.

EAJk, arazoak arazo, eutsiko dio betiere Udalbiltzaren ildoari?
Hori indar mediatikoek baldintzaturiko galdera da. Kontuan hartu behar da EAJ dela Udalbiltzaren zutabe nagusia. Udalbiltzaren ideia ez da alderdira kanpotik etorria. Guk sortutako proiektua da ere.

Gernikako Estatutuaren hogeigarren urteurrena dela-eta sorturiko zurrunbilo mediatikoak ere EAJri begira jarri gaitu. Alegia, alderdi guztiak EAJk hartuko zuen posturaren aiduru egon dira.
Bai, bi aldeetatik begira ere. Nolanahi ere, ez badago garbi ere, esango dugu beste behin ere: Estatutua guretzako autogobernuari ekiteko bitartekoa da, Estatutua ez da guretzat helburu bat. Berean, gainera, esaten da Euskal Herriak esango duela zer izan nahi duen etorkizunean. Estatutuaren hogeigarren urteurrena dela-eta gure ospatze eza zabaldu da, baina, ez iaz ez aurreko urteetan ere ez genuen ospatu. Oraingoan, berriz, hori izan da notizia. PPk eta PSE-EEk kontraesan fiktizioak kaleratu nahi izan dituzte. Kontraesanak ordea, alderdi horiek dituzte: urteurren bat ospatzen da proiektu bati fideltasuna atxikitzen zaionean. Zer-nolako fideltasuna erakutsi dute PPk eta PSOEk Estatutuarekiko? Haiek izan dute Estatutua garatzeko aukera hogei urteotan, eta ez da osatu. Eta orain ospatzen ari dira. Izugarrizko kontraesana dago hor.

Bi aldeetatik begira esan duzu. Zergatik?
Finean, bai PPk eta PSE-EEk nahiz EHk ere EAJk Estatutuari uko egin diezaiola nahi baitute. Estatutuari ezin zaio uko egin, bere bitartez sortu diren instituzioetatik, hau da, udaletatik, diputazioetatik edota euskal gobernutik ari garen bitartean. Gu instituzio hauetatik ari gara, eta ditugun arduretatik herrigintzari ekingo diogu ere bai. Estatutua tresna bat da, beste tresna bat. Sortu diren tresna guztiei eutsi nahi diegu, eta beraietan ongarria dena erabiliko dugu herria eta nazioa egiteko.

Udalbiltzaren egitekora bueltatuz. Udalbiltzak emango al du bake prozesuaz iritzirik, esaterako?
Ez. Udalbiltzaren zeregina oso ondo dago definitua, eta ez da hori bere egitekoa. Horretarako badaude beste ekimenak.

Espainia nahiz Frantziako gobernuek normalizazio eta bake prozesuari oztopoak besterik jarriko balizkiote ere ez?
Beno, gertaerek beren maila badute, eta Espainiako edo Frantziako gobernuek bake prozesuari kalte egingo baliote, eta kalte horrek euskal naziogintzari kalte egingo balio, beharbada bai. Ez dezagun halako une gaindiezinik espero baina. Izan gaitezen baikor. Egoera larrienean, analisi berri bat egin beharko genuke, eta erantzun bat eman. Gure esperantza eta sinestea da –muturreko eszenategi batera iritsita ere– gure proiektua euskal herritar gehiengoaren babes osoa jasotzea. Euskal Herriko hautetsi gehiengoak Udalbiltzaren helburuekin bat egiten duela ikustea.

Itxaropentsua zara beraz?
PPk eta PSOEk giroa nahastea dute helburu. Mezu beldurgarriak helaraziz, baina gure proiektuari buruz ez dute hitz egin nahi. Gure bozgailuak ez dira haienak bezain azkarrak, eta ahalegin handiagoa egin behar dugu. Artean, segi dezagun herria egiten, herriari helaraziz herri osoarentzako proiektu ona dugula. Hori lortzeko kapaz baldin bagara, eta herritarrek babesa ematen badigute, Madril eta Parisek errespetatu beharko gaituzte. Bizi dugun konflikto handi honi konponbide bat eman nahi badiote, behintzat

HERRIA FAMATU DUEN ALKATEA
HERRIA FAMATU DUEN ALKATEA
Orain 35 urte Beasainen jaioa. Bertako alkatea da. EGIko kide izana eta EAJkoa orain. Zuzenbidean lizentziatua EHUn. Beasain herria famatu egin du Udalbiltzako koordinatzaile eta bozeramailea den aldetik. EAJ-EA koalizioaren botoekin ari da gobernatzen, baina minorian. EHrekin aztertzen ari da gobernu posible bat. Lizarran eta Lizarran ez direnen arteko fronterik sortu gabe, bere hitzetan.


Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude