ITSASALDEKO INGURUGIRORAKO SOS INBERTSIO ITZELAK

  • handiena duena: 600 milioi libera. Iparraldearen garapen ekonomiko, kultural eta sozialerako saneamendu sare berriak eratzea funtsezkoa ikusten dute Garapen Eskemaren eragileek.

1999ko uztailaren 25ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Iparraldea lurralde ekologiko ondo orekatua eta garbia agertzen da hegoaldiarren begietara. Kostaparteko hirien saneamendu sareak ez dira irudi duten bezain txukunak antza. Hendaiatik Baionara bitarte garatzen ari den aglomerazio erkidego berrietan ingurugirorako baliabide berriak eratu beharra ikusi dute adituek. Garatze bidean bi proiektu nagusi daude: BAM Aglomerazio Erkidegoan (Baiona-Angelu-Miarritze) lehena –Bidart herria bere barnean hartzen duena–; eta Donibane Lohizune arroan dago bestea. Bigarren hau Ziburu, Getari eta Urruña herriek osaturiko Aglomerazioa da. Ingurugiroaren ardura daramaten Estatuaren erakundeekin bi aglomerazio kontratu sinatuta daude gaur egun. Lehenengoa orain bi urte abiatu zen, eta ingurugiroa berritzeko lau urteko plangintza baten barruan gauzatzen ari da. Bigarren hitzarmena aurten sinatua da, eta bost urteko plan orokor baten barruan garatzen ari da.


2.001. bitartean

BAM Aglomerazio Erkidegoak –1998 urtean, artean distritu zelarik– 400 milioi liberako kontratua sinatu zuen Adour-Garonne ur agentziarekin. 2.001. urtera bitarte, itsasoratzen diren ur guztiak araztea xedea du agentzia honek. Aldi berean, BAM aglomerazioaren hiri ekologiko orekatua eta ordenuan ezartzea helburu dituelarik. Herritarrek darabilten ur kalitatearen egoera ziurtatzeaz bestera, espazioaren antolaketa, airearen kalitatea eta zaraten maila apaltzeko lanetan ari da, osasuntsu bizitzeko eta aglomerazio egoki bat eratzea posibilitatu behar dituzten elementuak lantzen ari da ere bai. Lau dira BAMen funtzionatzen duten araztegiak. Baionako Saint Frederic auzoan eraiki berri den araztegia hiriko urak nahiz Errobi zein Aturriko ibaietako uren tratamenduarako erabiltzen da gaur egun. Pont de L'Aveugle eta Saint Bernard deitu tokietan daudenak, Baionako gainontzeko auzoko zein Angeluko urez ardura daukate. Marbella deitu ingurunean dagoenak, berriz, Miarritze eta Bidart komunetako urak tratatzen dituelarik.
Saint Frederic deitu araztegi berriaren –hirigunearen erdian eta ibai nagusien artean kokatua– ezaugarriek jakitera ematen digute zertan datzan araztegi moderno baten zeregina. Etorkizuneko hirietako urak edangarriak izango badira –adituen esanetan, beti ere– tankera honetako araztegiak antolatu beharra dago. Berean, hiru ur-andela edo arazgailuetan barrena pasatzen da ura. Ura buia edo sare berezi artean iragaziarazten da, bioiragazki efektu azkarretan barna pasatzen delarik. Segimendu bilogikoa egiten zaiola une batez, zentrifugatu eta uraren karea tratatzen da ondoren. Uren aireraztatzea da beste egiteko funtsezkoa hondakin-urak ahalik eta garbien itsasoratu edota ibaietaratu daitezen. Saint Fredericeko araztegiak, eguraldi lehorren garaian, 11.000 metro kubikoko ur-emaria iragazten du eguneko. Sasoi euritsuetan berriz, 21.000 metro kubiko eguneko iragaztera iristen delarik. Urteko 4.015.000 metro kubiko ur tratatzen dira araztegi berri honetan. Bestalde, egun bakoitzean tratatzen diren urek 5.500 kilo lokatz uzten dute batez beste. 55.000 bizilaguneko hiri baten beharretarako.


167 milioi libera

BAM aglomerazioan gauzaturiko kontratuaren ondotik etorri zen La Nivelle edo Ugarama ibaiak zabaltzen duen arroarako sinaturiko aglomerazio kontratua. Donibane Lohizune, Ziburu, Getari eta Urruña herriek osaturiko aglomerazio honetan, aurrekoa bezalaxe, Adour-Garonne ur agentziaren esku dago hondakin-urak edangarriak bihurtzea. Kasu honetan ere, Akitaniako eta Pirinio Atlantiarreko Kontseilu Nagusien abarora ahalbideratu izana da hitzarmena. Aurtengo otsailean abiaturiko plangintza –ingurugiroa hobetzeko beste elementuen tratamendua kontuan hartzen dituena ere– bost urteren epean gauzatzeko plan bat da. Uren tratamendurako soilik 167 milioi libera (5.175 milioi pta) inbertitu dira. Esan gabe doa, lau herriotan 26.000 bizilagun erroldatuta daudela, eta 52.750 udatiar gehiago biltzen direla aglomerazio honetan opor garaian. Hartara, udaldian, 78.750 biztanle elkarbizitzen dira bertan. Bi itsas haran edo arroetan barna bideratzen dira urak: Donibane Lohizuneko badiara doaz batzuk eta Getaria aldeko Zenitz hondartzara besteak. Azkenik esan, aipatu agentziarekin elkarlanean Donibane eta Ziburuko herri arteko sindikatuak diharduela. Bi dira iturburu nagusiak: Ugarama edo la Nivelletik heldu diren urak –Elbarron urtegitik– eta Ziburuko herriaren urtegiak; Xukutunen daudenak. Xoldokogaina mendi magaletan ditu iturburuak Ziburuko urtegi honek.


Artxiloa eta Zenitz

Getaria eta Urruña bitarteko erkidego honentzako bi dira funtzionatzen duten ur araztegiak. Akotzen dago hauetako bat. 1984 urtean zabaldu zen, eta gaur egun, hitzarmen berriaren karietara egindako azterketak berritze beharra gomendatzen du. 58.000 bizilagunen beharretarako prestatua, 4.000 kilo lokatz uzten dute beren urek eguneko. Tratamendu biologikoaren aldetik, aireztatzeko arazoak ditu eta ur-andelek –andeatuak nonbait– arazoak dituzte uren zirkulazio normala ahalbideratzeko. Usain arazoak ditu, gai kimikoen eraginez kiratsa zabaltzen baita bere inguruan. Bere materialeak korrosioak jota daude, bestalde. Saupiquet eta Aramar industriaguneak deuseztatu ondoren kutsadura maila apaldu egin den arren –900 kg. eguneko– araztegia berritzeko behar handia aurreikusia dago hitzarmenean. Beste ur araztegia Zenitz izenekoa da. 7.400 bizilagunen kutsadura beharrei atenditzeko ireki zen 1975ean. Honek ere inbertsio handien beharra omen dauka. Adituen txostenak dioenez, Urruñan zabalduko den araztegi berriarekin –12.000 bizilagunen beharretarako– bideratuta ikusiko litzateke uren tratamendua


Azkenak
600.000 milioi euro inbertitu ezean, %35eko muga zergak jarriko dizkio Trumpek Europako Batasunari

Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]


Kontrolpean dute Nafarroako baso sutea, eta gobernuak suteak saihesteko neurriak hartu ditu

Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik

Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]


Bilboko Konpartsek “gustu guztientzako” 600 ekintzatik gora antolatu dituzte

Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko". 


2025-08-05 | Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’

Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.

Iazko Bakearen Nobel... [+]


Gaza osoa okupatzeko erabakia, atzeratuta

Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]


Sendo eta dotore

Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.

-------------------------

Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]


Poloniak berriz ireki du Pablo Gonzalezen kontrako prozesu judiziala

Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.  


Konstituzioa aldatu eta betiereko presidente bihurtzeko ateak zabaldu ditu Nayib Bukelek

Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.


20.000 sinadura bildu dituzte txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izendatzeko

Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]


Sarek eta Etxeratek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan

Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte. 


NBEren Segurtasun Kontseilua Gazan bahituta dauden israeldarrez mintzatuko da asteartean

Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]


AEBn euskararen irakaskuntza bultzatzeko akordioa sinatu dute Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk

Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Eguneraketa berriak daude