RETENAK ETA EUSKALTELEK MONOPOLIOA HAUTSI DUTE

  • Retenak (Nafarroan). Euskaltelek lau urteren buruan euskal biztanleriaren % 80arengana iritsi nahi du, eta Retenak berriz, 2005. urtean etxebizitzen % 85etara iristea espero du.

1999ko ekainaren 13an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskaltelek eta Retenak, Hego Euskal Herriko bi operadore orokorrek, Telefónica enpresa erdipublikoak hainbeste urtetan izan duen monopolioa hautsi dute. Monopolio horren deuseztea merkatu horrek 1997an izan zuen liberalizazioaren ondorio izan da. Urte horretan Retevisión sortu zen telefonia finkoan eta Airtel telefonia mugikorrean. Euskaltel Euskal Autonomia Erkidegoko telekomunikazioetako operadore orokorra da, eta Retena, berriz, Nafarroako operadore orokorra. Retena hasia da, azken asteotan, herrialde horretan kableak jartzen, eta Euskaltelek EAEn eskaintzen duen zerbitzua eskainiko du Nafarroan. EAEko euskal operadoreak urtebete baino gehiago darama jardunean.
Sare optikoaren zabalkundea hasia da dagoeneko Iruñeko Azpilagaña auzoan eta Barañain herrian. Zuntz optikoaren ezarpena era mailakatuan iritsiko da Nafarroako hiriburuko auzo guztietara, eta Iruñerriko eta Erriberako herri guztietara. Lehenengo urrats honetan ez da sartuko, oraingoz, Nafarroako iparraldeko herririk.


HERRIKO DEIAK ETA INTERNET, RETENAREN HELBURUAK.

Nafarroako telekomunikazioetako operadore berriak Sustapen Ministerioak 1998an deitutako lehiaketaren bidez lortu zuen bere lizentzia. Enpresa hau 1995ean sortu zuten Nafarroako Aurrezki Kutxak eta UPNren inguruko enpresari batzuk. Bi urteren buruan bere oinarri-soziala zabaldu egin zen, «Diario de Noticias» eta Cementos Portland kablearen merkatuan sartzearen ondorioz.
Telekomunikazioetako hornitzaile gisa Retenak dituen helburuak hiru esparrutara bideratzen dira, nagusiki: telebista, Internet eta telefonia. Retenak, telebistaren esparruan, Espainia mailako telebista guztiak eskainiko ditu, publikoak nahiz pribatuak, ETB1, ETB2 eta Canal 4z gain. Halaber, zuntz optikoaren hornitzaile gisa, ordainketa bidezko hainbat telebista eskainiko ditu, hala nola ikusi ahal izateko ordaindu beharreko berariazko saioak, telebista elkarregilea eta eskaera bidezko bideoa.
Retenak eskainiko duen berrikuntzetako bat, telefoniako zerbitzuei dagokiena da, horixe izango delarik telekomunikazioetako operadore berri honen baliabide nagusienetakoa. Dauden datu estatistikoen arabera, Nafarroan egiten diren deien artean % 75 herri barrukoak dira. Horren ondorioz, operadore berri honen ahalegin nagusia gaur egun Telefónicak era honetako deietan dituen tarifak jaistea izango da. Gainera, deia identifikatzeko aukera, ahots-postontzia, deiak desbideratzea eta multikonferentzia zerbitzua eskainiko ditu, besteak beste.
Interneterako irispide bizkorragoa eskaintzea izango da Retenaren beste helburuetako bat, zuntz optikoak gaur egun erabiltzen den kobrearen ondoan eskaintzen dituen abantailez baliaturik. Bertako arduradunek diotenez, Nafarroan kablea jartzeari esker internautek Interneten kontzeptu berri bat ezagutuko dute, gaur egunekoa baino askoz abiadura handiago lortuz web orrietan begiratzerakoan edo posta elektronikoa erabiltzerakoan. Zentzu horretan, Retenak Nafarroan tarifa laua ezartzea aurreikusten du.
Retenak 12.000 milioi pezetako (480 milioi libera) inbertsio plan garrantzitsua dauka esku artean, eta aipatu ditugun zerbitzu horiek guztiak Nafarroako etxebizitzen % 85era eta enpresen % 100era iristeko asmoa du

UPNren telebista kate berri bat?

Nafarroako Foru Erkidegoan zuntz optikoa jartzeak esamesak eragin ditu. Nafarroako Gobernuak (UPNren eskuetan egon denak) laster telebista autonomiko bat izateko duen aukerak eragin ditu zurrumurruok. Esamesak baino zertxobait gehiago ere badira. Data jartzen ausartu denik ere bada. Batzuk, goizegi badirudi ere, uda baino lehen Nafarroako telebista autonomikoa izango dela ere esan dute.
Esames horiek areagotu egin dira Canal 4 (lehen TelePamplona) herri-telebistako berremisoreak zigilatzeko Sustapen Ministerioak emandako aginduaren ondoren. Telebista hori Nafarroako lurralde osora iristen zen, soilik Iruñeko hiriburuan emititzeko lizentziaren bidez. Gainera, telebista autonomiko hori berehalakoan jarriko dela diotenek, Miguel Sanzek ETBk Nafarroan egiten zuen «

barneratze desegokia
»aren inguruan egindako adierazpenak gogorarazten dituzte. ETBri buruzko zuzeneko aipamena eginez, zera zioen Sanzek: «

beste autonomia erkidegoetako telebista publikoen barneratze desegokiei, Nafarroako telebista autonomikoa ezarriz egin beharko zaio aurre
».
Adierazpen horiek Nafarroako Gobernuko telekomunikazioetako zuzendari nagusiak egin zituen iragarpenekin bat datoz. Haien arabera, ekainaren 14rako teknologia digitaleko telebista kate bat jartzeko lehiaketa-deialdia egiteko aukera aztertzen ari dira. Behatzaile batzuen ustez, foru, udal eta Europa mailako hauteskundeak igaro eta berehalako data hori oso egokia da operazioa burutzeko. Lehiaketa horretara UPNren hurbilekoak aurkez daitezke, era horretan lagun izango duten komunikabide baten jabe eginez. Retenak esana du hori Nafarroako herrialderako eskain dezakeen aukera anitzetako bat dela

Euskaltelek 127.000 milioi pezeta inbertituko ditu 2008 urtera bitartean

Euskaltelek 2008 urtera bitartean 127.000 milioi pezeta (5.080 milioi libera) inbertitzea aurreikusten du. Inbertsio horren helburua lau urteko epean etxebizitza eta enpresen % 80ra eta 5.000 biztanletik beherako herrietara iristea da. Une honetan, urtebeteko jardueraren ondoren, euskal konpainia honek merkatuaren % 25 lortu du.
Euskal operadoreak, urtebeteko epe horretan, erabat gainditu ditu bere lehen ekitaldirako aurreikusitako kopuruak. Ekitaldiaren itxieran 986 milioi pezetako galera izan zuen, hau da, hasiera batean aurreikusitakoaren erdia. Emaitza on hori fakturazioaren gorakadaren ondorioz lortu da, konpainiak merkatuan izan duen barneratze indartsuari esker 4.100 milioi pezetako fakturazioa izan baitu. Ekitaldi horretan Euskaltelek 5.000 milioi pezetako gastuak izan zituen eta 8.000 milioi pezetako inbertsioa egin zuen.
1998aren amaieran Euskaltelek 050 bidezko urrunerako deien % 25ko merkatu kuota lortu zuen, 225.084 linea kontratatu zituen eta 160.410 bezero aktibo erdietsi. Internetera sartzeko zerbitzuak (iazko maiatzean martxan jarriak) 21.123 bezero bereganatu ditu dagoeneko, Espainiako laugarren hornitzailea bihurtuz. EAEko operadore honen dei trafikoa abenduaren 31an 165 milioi minutukoa zen. Gorakadak aurrera jarraitzen du 1999an eta 050 bidezko 254.694 linea lortu dituzte jada. 184.052 bezero aktibo eta Interneten 32.245 erabiltzaile izan dituzte, guztira 264 milioi minututara iritsiz.
Aurtengo urtarrilaz geroztik euskal operadore honek telefonia mugikorrari ekin dio, eta % 5eko merkatu kuota lortzea espero du bere lehen urtean. Halaber, datozen hilabeteotan kable bidezko telebista digitalari ekiteko asmoa du, beste zerbitzu batzuk ere eskainiz. Herri barruko deiak egiteko aukera ematen duen zuzeneko telefonia ere hedatua du 20 udaletako hainbat auzotan: Getxo, Leioa, Basauri, Sestao, Durango, Santurtzi, Portugalete, Bilbo, Barakaldo, Laudio, Gasteiz, Amurrio, Irun, Donostia, Beasain, Errenteria, Zumarraga, Urnieta, Hondarribia eta Tolosa.


KAPITAL SOZIALA GEHITUKO DU.

Euskaltelek 5.000 milioi pezetatan gehituko du bere kapital soziala urte honetan zehar. Beraz, bere gaur egungo kapital soziala 19.000 milioitik 24.000 milioitara igaroko da. Euskal konpainia honen gaur egungo kapitala honela dago osaturik: BBK (% 23), Kutxa (% 18,5), Telecom Italia (% 18), Endesa Taldea (% 10), Iberdrola Taldea (% 10), Caja Vital (% 5), EITB (% 5), Eusko Jaurlaritza (% 2), Retevisión (% 2), MCC Taldea (%2), EVE (% 2).
Egia da Euskaltel telekomunikaziotako operadore orokor txikia dela. Nolanahi ere, bere arduradunek ez diote etorkizunean beren eragin esparrua zabaltzeari uko egiten. Oraingoz, beren funtsezko merkatua EAEren barruan daukate. Ez da, ordea, kasualitate hutsa Telecom Italia edukitzea kide estrategiko gisa. Hirugarren akzionistarik indartsuena den talde hau munduko bosgarrena da, Telefónicaren aurretik. Nazioarte mailako merkatura zabaltzeko goizegi baldin bada ere, Telecom Italiarekin –Deutsche Telekomekin bat egitekotan dabil– duen lotura horrek erraztu egin diezaioke jauzi hori. Gaur egun, Euskaltelen lehentasuna EAEn bere sare propioa eratzea da, bezero partikularrak eta enpresarialak lortzeko Telefónicarekin duen lehiari gogor eutsiz.
Orain arteko historia laburrean Euskaltelen bidea ez da guztiz erraza gertatu. Arazoak ez dira gutxi izan. Horietako bat, garrantzitsuenetakoa, Retevisión (telefonia finkoko bigarren operadorea) eta Amena (Airtel eta Telefónicarekin lehian ari den mugikorren operadorea) kideekiko harremana izan da. Harreman hori nahiko gatazkatsua izan da. Euskal operadorearen kudeatzaileek hasiera-hasieratik gogor eutsi diote EAEn marka propioa izateari. Bi talde horiekin tentsio handiak egon badira ere, azkenerako badirudi adostasunera iritsi direla, eta datozen egunetan akordioa erabat biribilduta uzteko moduan direla.
Euskaltelek beti uste izan du kudeaketa independente batek azkarrago handitzeko aukera emango ziola. Eta, egia esan, gaur egun Euskaltel finkoak eta mugikorrak faktura bateratua eta bakarra eskaintzen die bere bezeroei. Aldiz, Retevisiónek eta Amenak oraindik ez dute aukera hori eskaintzen


Azkenak
“Herriak erabaki du Hatortxu Rock 30 aldiz egitea”

26 urtez euskal preso eta iheslariak etxeratzeko aldarria oholtza gainera eraman ondoren, Hatortxu Rock jaialdiak bere azken edizioa egingo du ostegunetik igandera bitartean, Lakuntzan (Nafarroa). Jaialdian bildutako dirua preso sein senideentzat dispertsioak zekarren zama... [+]


Banketxeen mozkinak eta ustezko ezinak

Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


2025-07-22 | Patxi Azparren
Armagintza eta gerrekin eten

Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]


2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


2025-07-22 | ARGIA
Kanakyko independentistek eta Frantziak adostutako akordioa eztabaidatuko dute oinarriek egunotan

Uztailaren 12an akordioa sinatu zuten Kanakyko indar independentistek eta Frantziako Gobernuak Parisen. Negoziatzaile independentistek “akordio historikotzat” jo zuten. Alabaina, independentisten arteko hainbat taldek akordioari buruzko erreparoak agertu dituzte, eta... [+]


2025-07-22 | UEU
Elisa Peredo Quiroz (Maitelan)
“Emakume eta migrante izateagatik ez gaituztela kontuan hartzen hautematen dugu”

Kooperatibismo bat komunitateari begira: lurraldeetako beharrei erantzuteko ereduak zabaltzen jardunaldia izan zen ekainaren 19an eta 20an Usurbilen, Jakinek, Usurbilgo Udalak eta UEUk elkarlanean antolatuta. Praktika kooperatibo eraldatzaileen adibide gisa, besteak beste, [+]


2025-07-22 | Bertsozale.eus
Bertsolaritzaren dokumentazio bilketa sendotzeko aurrerapausoetan

 Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]


Bizkaiko autoeskolek hirugarren greba eguna izan dute astelehenean

Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute. 


Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


BSHko langileen gehiengoak onartu egin du sindikatuek eta enpresak adostutako aurreakordioa

Langile batzordeak eta enpresak adostutako aurreakordioak 655tik 609ra murriztuko ditu kaleratzeak, gainerakoak birkokatuko dituzte. Astelehen arratsaldean jakin da langileen %78k babestu dutela akordioa. Nafarroako Gobernuak eta langile batzordeak etorkizunari begira,... [+]


Cesar-Neron kasua

Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]


Ana Sagasti (AZ Ekimena)
“Jasanezina da sanferminetan pixaren kiratsa eta etengabeko soinua”

Alde Zaharreko Ekimeneko Ana Sagastirekin hitz egin du Euskalerria Irratiak, bertako bizilagunek sanferminak nola bizi dituzten ezagutzeko. Bederatzi egunez eta 24 orduz soinua gehiegizkoa eta pixa usaina erabatekoa dela esan du. Jaia eta egunerokotasuna uztartzeko... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Donostiako Klasikoa eta Israel-Premier Tech taldea

BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]


Eguneraketa berriak daude