Sekula horrelako ikastaro batean erori ez denari sortzen zaion lehen galdera da: zein birusek erakartzen du hainbeste jende (eta gehienak ikasleak gainera) udan ere ariketa mentala eskatzen duten eskolak hartzera? Ikasturte osoa kafetegian pasatzen duten horiei zer galdu zaie ikasgelan, hutsik egin gabe egunero ikastaroetara joateko? Gaurkotasuna izan daiteke jardunaldi hauek erakargarri egiten dituen dohainetako bat. Izan ere, urte osoan unibertsitateetan lantzen ez diren pil-pileko gaiak aztertzen dira. Orokorrean eskolek duten kalitatea ere kontuan hartzekoa da, gai bakoitza horretan aditu direnek ematen dituzte eta. Hortik aurrera, kontra egiteko joerari bota beharko diogu klasera joateko irrika horren errua; ezin baita ahaztu, uda dela, ikasturte osoan irakurtzeko agindu arren, zabaldu ere egin ez ditugun liburuen menpe erortzen garen garaia.
Edozein delarik arrazoia, aurten ere jende askok beteko ditu jakinminez maletak, udako ikastaroetara bidaiatzeko. Udako Euskal Unibertsitateak eta Euskal Herriko Unibertsitateak prest dituzte edozein bidaia agentziaren moduko eskaintzak: oso proposamen ezberdinak ditu bakoitzak, jakintzaren mundura bidaiatzeko mila era daude eta. Ikasteko gose denak badu, beraz, gustu denak asetzeko moduko menua aurrean. Eta azken ordurarte erabakirik hartzen ez dutenei ere agian gose pixka bat egingo zaie aukeren zerrenda ikusita.

Uztailaren 5etik 30era arte zabalduko ditu ateak Udako Euskal Unibertsitateak. Miarritzen edukiko du egoitza 5etik 9ra, eta Iruñean 19tik 30era. Bertatik euskal unibertso partikularrean zehar bidaiatu ahal izango da: historiaren mundura, natur zientzien planetara, bertsolaritzaren satelitera, antropologiaren ilargira, informatikaren zulo beltzetara... Orotara 39 planeta edo gai bisitatuko dira, euskara izango delarik hauetara bidaiatzeko kohete edo tresna. Ikastaro hauetan nabarmentzen dena gaien gaurkotasuna da: «Ikerketa berriak Euskal Herriaren Historian», «Bertsolaritzaren egungo erronkak», «Musika-estiloen eguneraketa», «Bioteknologiaren erronka berriak» eta abar dira beste galdera askoren artean planteatuko dituztenak. Eta ikastaro hauek berezi egiten dituen bigarren ezaugarria, jakintzaren mundua euskal unibertsotik aztertzea da: Zientzia berrienetara zaharrenetarikoa den hizkuntzan iristeaz gain, aztergaiak ere bertako ikuspegi batetik lantzen dira, Euskal Herriko egoeretara egokituz.
Urtez urte euskal unibertsora doazen bidaiarien gorakadari jarraiki, aurten ere 800 astronauta edo partehartzaile espero dira. Urteetako joerak adierazten digu Amstrong klonatuen batez besteko adina zahartzen doala astiro-astiro. Hala ere, 20-30 urte bitarteko gazteak dira nabigatzera gehien ausartzen direnak (partehartzaileen % 60 gutxi gorabehera), 30-40 urteko adin taldearekin batera (hauek % 30 dira). Ikasleak nondarrak diren jakiteko berriz: «

», «

». Gehien entzuten diren erregistroak, edo euskalkiak dira hauek. Alegia, partehartzaileen % 80 gipuzkoar eta bizkaitarra dela. Nafarrek % 12ari eusten diote, ondoren arabarrak datoz % 5eko partaidetzarekin eta % 3 dira Iparraldekoak.
Egia esan, UEUk gehiago dirudi udaleku didaktiko bat ikastetxea baino: udako uniformez jantzita (galtza motz eta kamiseta tiradunak) pasiatzen dute ikasleek Larraonan barna, etxeko pasiloan bezala. Haien artean honez gero sobera ezagutzen dute elkar (

berriez gain, erdiak urte luzeetako esperientzia duten beteranoak baitira). Eta lehen aldiz begiz jotakoekin konektatzeko bide ematen dute arratsaldetako futbol partidek eta afalosteko kale-bueltek. Jan eta lo ere elkarrekin egiten dute barnetegi bihurtzen den egoitzan, elkarbizitzak konplizitatea sortzen duelarik klausuratutakoen artean.
UEU «Udako gau bateko ametsa» bezala interpretatuko luke Mendelssonek, baina hankak lurrean jarrita, urte osoan euskara hutsean jardungo duen unibertsitatea da bere helburua. Apustu horretan, 27 urtez diharduten udaleku berezi hauek esperimentu bideurratzaileak dira: unibertsitaterako euskara eta irakasleak trebatzen dituen laborategia. Ikastaroetako gaiak euskararen unibertsotik aztertu beharrak hizkuntza arautu eta sortzera bultzatzen du. Horrez gain, bere emaitza dira unibertsitatean erabiliak izateko argitaratu dituen 200dik gora liburu eta «Uztaro» aldizkaria. Eta gaur egun Euskal Herriko Unibertsitatean euskaraz diharduten irakasle gehienen lehen plaza ere izan da UEU.

Euskal Herriko Unibertsitatearen Udako Ikastaroen XVIII. ekitaldia ekainaren 21ean hasi eta irailaren 11an amaituko da. Miramarko Jauregia izango dute aterpe espero dituzten 5.000 ikasle eta 500 irakaslek. Eta jendetza horrentzat guztiarentzat jauregia borda suertatuko denaren beldur, ikastaroren bat edo beste Kursaaleko kuboetan borobiltzen ahaleginduko dira. Ikastaroek iraungo duten hiru hilabeteetarako, 63 jarduera prestatu dituzte. Gaurkotasun handia duten gaiak landuko dira hauetan, hala nola «Onkologiaren munduko aurrerapenak», «Hedabideen komunikatzeko era berriak», «Ekonomiaren globalizazioa» eta abar luze bat.
Gairik freskoenak eskaintzeaz gain, Euskal Herriko Unibertsitateak udan nazioartera bidaiatu nahi ez duenari, nazioartea ekartzen dio ikastaroetara. Izan ere, beste herrialdeetako unibertsitateekin harremanak sendotzeko helburua du. Horrela, mila ikasle atzerritarretik gora espero dituzte aurten, eta batzuk eskolak emanez ere parte hartuko dute. Iazko ikastaroetara joandako 5.992 ikasleetatik 4.000 ziren EAEkoak, 1.000 Espainiako beste lurraldeetakoak eta 900 atzerriko beste herrialdeetatik etorriak. Gai bakoitza ikuspegi batetik lantzen da: nazio mailan batzuk, Espainian kokatuz besteak, eta nazioarte mailan hirugarren batzuk.
Ikastaroak berriz gazteleraz, euskaraz edo ingelesez ematen dira. Aurtengo ikastaroetan klaseen % 90 gaztelera hutsean emango da, % 6 euskaraz eta % 3 ingelesez. Bat-bateko itzulpenak ere egingo dira, ingeleratik gaztelerara 2 klaseetan, eta ingeleratik euskarara beste batean. Beraz, zientziak aztertzeko hizkuntza nagusia gaztelera dela ikusten da, euskara euskal hizkuntzari berari dagozkion gaiak aztertzeko erabiltzen delarik batik bat. Eta nazioarteko ikasleak euren artean harremanetan jartzeko ere gaztelera erabiltzen dute klasean. Adinari dagokionez, 20-30 urte bitarteko ikasleek betetzen dituzte 100 aulkietatik 90, eta gainerakoetan berriz orokorrean gai horretan diharduten langile eta adituak esertzen dira. Aurreko urteetan parte hartu duten ikasleek irakasle eta antolakuntzaren kalitatea azpimarratzen dute.
Horra, bada, udako egunetan ere irakasteaz arduratuta dauden bi unibertsitateren eskaintza ezberdinak. Batean ez bada bestean, askok aurkituko du gustuko gai interesgarririk. Eta tira, ikasteko sekula berandu ez bada ere, matrikulatzeko goizegi ere ez da jada. Beraz, izenemateko interesa duenak honako telefono zenbakiotan hartu dezake ikasmahairako lekua: UEU: Bilboko 94 421 71 45 edo Baionako (00 33) 5 59 25 60 56; EHU: 94 321 95 11 telefonoan