Ourdinse, Aspe bailarako atarbearen talaia


1999ko maiatzaren 23an
Bedouseko ipar-ekialdean, patar belartsu eta lerdenez alde guztietatik inguraturik, Ourdinseko kare-harrizko ordokia bitxikeri geologiko eta geografiko nabarmena da. Haraino iristeko, lehenbizi Oloronetik hegoaldera 24 Km. egingo ditugu, Somport aldera eta Aspe bailara mehatxatuan barrena. Asasp-Arros eta Sarrance herrixkak iragan ondoren bailara irekiko zaigu, Bedous eta Accous kokatzen diren lautadatxo honetan, hain zuzen ere.
Bedouseko aranak Aspe bailarako atarbearen eitea du. Aitzina jarraituz, Accous igaro eta gero, bidea estutu egingo da harzara, Lescun, Etsaut eta Urdosera doan bitartean. Guk, ordea, Bedousen sartu baino 500 metro lehenago, kalbario baten albotik, «randonnée pédestre» (mendi ibilbidea) eta «bista ederra» seinalatzen dizkigun panoa jarraituko dugu. Sigi-saga zabala eginez igotzen den 3 kilometroko pista bat da. Borda batera iritsirik, mundruna bukatzen den horretan, ibilgailua utz dezakegu, «circuit borde de Bergez» dioen seinalea jarraitzeko segidan.
Zuhaitz eta zuhamuxkaz inguraturiko bide bitxi honetatik aldapa igoko dugu I-Eko norabidean. Bide zabala bidezidorra bilakatuko da 825 metro inguruetan. Aurrerago, zuhaitz batean hiltzatutako seinaleak aurkituko ditugu: batak «Ourdinse 1h.30» esaten digu eta besteak «Ourdinse Fne. Petraubel 2h.». Petraubeleko iturria seinalatzen digun azkeneko hau hartuko dugu. Geroxeago beste pano batekin topo egingo dugu; honek gora doan bidetik bidaliko gaitu.
Patarra bortitza da, pendoitz ederra benetan. Hala ere sigi-saga igotzen den bidexkak aise lortuko du mazel aldapatsu hauek zeharkatzea. Gainera, igo ahala, paregabeko ikusmira izango dugu, Bedouseko bailaratxo osoa gure oinetan agertzen baita. Emeki-emeki Camplongeko mailoen atzetik Auñamendi gailur zorrotza urrunetik ageriko zaigu. Baliteke oraindik elurrez estalita agertzea, ez bada ekaitzen ama izango den hodei ilun batez inguratua. Gurtza eta kondairetako mendia, beti jakin izan du errespetoa jartzen. Hemen bertan, Biarnon esaten den bezala: «¨At som d'Ania, brouches e brouchas, demons e furias!».
Guk gure mendi apalaren aldatz gogorra igotzen jarraituko dugu. Iturri idorraren albotik iragan ondoren, harri-konglomeratuaren pareta zeharkatuko dugu biziki bide bitxi batetik. Ekialderako norabidean aldatu ondoren, artzain borda batekin egingo dugu topo. Hortik, berehala irabaziko dugu Ourdinseko ordokirako atea idekitzen digun lepoa.
Ordokiaren hegian gaude orain eta hemendik Iera joz, Teulèreko gailurra aisa irits dezakegu. Bertatik Aspe bailarako hastapeneko aldea menperatuko dugu. Mendebaldean, parez pare, Layens mendi aratza ikusiko dugu Bedous gainean segail upaturik. Sarrance aldera Saraillé eta Tr"ne du Roi (Erregearen Tronua) begiztatuko ditugu eta iparraldean, Teulère eta Ourdinsetik Geyko basoak banandurik, Camlongeko gandor garbalak txundituko gaitu.
Ourdinseko ordokiaren itzuli osoa egingo dugu eta modu honetan, hego isurialdean kokaturik, Aydius herria menperatzen duten 2.000 metro goitiko mendiak kausituko ditugu: Iseye, Bergon, Permayou...
Ourdinseko hego-mendebaldean, bidexka bat sigi-saga jaisten da, harri koxkorren artean. Erne ibili hemendik igarotzerakoan, nahigabe bultzatutako harriak pendoitzatik jausirik, biziki arriskutsuak izan daitezkelako beherago ibiliko diren beste mendizaleentzat. Hasierako igoera bezala, jaitsiera ere zorabiagarria izango da. Basoan sartuko gara eta berehala iturburu bitxi bat aurkituko dugu. Ipar aldera jarraituz, basotik ateraz, bigarren iturria topatuko dugu eta jarraian hasierako bidea, abiapunturaino eramango gaituena.
Bedousera itzulino bat ematera joanez gero, merkatu plaza ederrean XVII. mendeko eliza aurki dezakezue. Bitxikeri bezala, Estatu Batuetako Saint-Louis hiriaren fundatzailearen, Pierre Laclèderen, etxe dotorea Aydius eta Bedous artean bisita daiteke. Gaua bertan pasatzeko asmoa baduzue, Gambeta karrikan Choucas Blanc izeneko aterpea badaukazue eta ondoko herrian, Accousen, Permayou hotela eta Ecuyers Montagnards aterpea.
Bukatzeko, inguruan bada gauza franko deskubritzeko: Accouseko gasnategia, Lourdios-Ichère eta Sarranceko eko-museoak eta nola ez Orcuneko XVII. mendeko errota Aydiuseko bidean.
Somportetik etorriko den errepide zaratatsua iritsi gabe oraindik, gaur da unerik aproposena Bedous eta Aspe bailarako zatitxo honek eskaintzen digun patxada eta lasaitasunaz gozatzeko. Ustia ezazu betirako galdu baino lehen

Azkenak
2024-04-30 | ARGIA
Netanyahuk dio Rafah inbadituko dutela su-eten akordioa "egon zein ez egon”

34.000 palestinar baino gehiago hil ditu Israelek urriaren 7az geroztik Palestinan, eta beste milaka dira desagerturik edota larri kolpaturik. Jarraipena egiten ari gara.


Netanyahuk dio Rafah inbadituko dutela su-eten akordioa "egon zein ez egon”

Israelek 40 eguneko su-etena eta preso trukea eskaini dio Gazari, baina akordioa lortu edo ez Rafah inbadituko dutela adierazi du Netanyahu lehen ministroak. AEBk eta Erresuma Batuak Hamas presionatzen ari dira Israelen eskaintza onar dezan. Astelehenean 47 palestinar hil zituen... [+]


2024-04-30 | ARGIA
Hil egin da Artzentalesen zauritu zen basogintzako langilea

Langilea larri zauritu zen apirilaren 24an, eta astelehenean, hilak 29, hil da. 22 urte zituen eta sektorean bi hilabete soilik zeramatzan lanean. 2024 urtean hildako 22. langilea da.


2024-04-30 | ARGIA
Eneko Bidegainen 'Bichta éder' eleberriak jaso du 111 Akademiaren Saria

Karmele Jaioren Maitasun kapitala-rekin lehiatu da finalean. 2023ko “libururik gogokoen” izendatu dute Bidegainen “bihurgune askotako” thriller politikoa 111 Akademia osatzen duten literaturazaleek.


Eguneraketa berriak daude