13 KULTUR ALTERNATIBA ESKAINTZEN DIGU BILBOK

  • handiko historia idazten ari den bitartean, letra txikiko historia ahoz-aho kontatzen diguten hainbat gune sortu da, eta hiriko kultur agenda ekitaldiz gainezka dugu egunero.

1999ko apirilaren 04an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Bilbo irakiten ari da. Hiria hazi eta aldatuz doa mende berriari begira, azala aldatzen du, eta harekin batera bere bizilagunena. 90eko hamarkadaren erdialdean kulturguneen arloan geldialdi bat gertatu zen Bilboko Gaztetxea edota En Canal bezalako aretoen ixtearekin batera, baina geldialdi urte horietan zenbait proiektu euren jitea osatzen ari zen, laster gauzatzen ere, eta espazio bat hartzen. Hamahiru guneotatik zortzi 96tik hona ireki dira.
Ezin, inolaz ere, denak zaku berean sartu. Kulturgune alternatibo definizioa putzu zabalegia da akaso, traketsegia hiri batetako burbuila guztiak biltzeko. 13 gizarte ttiki, hiri ez hain handi eta faraonikoan. Hamahiru gune eta bat gehiago, sailkapenak egiterakoan beti ahazten den hura, eta besteren bat ere bai seguru. Hamahiru egun eta bat gehiago hauek guztiak ondo dastatzeko, bidaiari iragankorra baino izan nahi ez bada.
Bidaiari onak, kultur gune alternatiboak ezagutzerakoan, bisitari-partehartzaile guztien gertutasuna somatuko du berehala; horixe baita gune hauek elkar lotzen dituen lehendabiziko ezaugarria, epeltasun hori, instituzioetatik sustatzen den edozein egitasmoren hoztasunaz bestela. Kontua ez baita kultur ekitaldiak barra-barra eta neurri handian eskaintzea, ez gara eta Hollywoodeko industriaz ari, edo artearen merkatuaz.
Horregatik dira alternatiboak: egitura ekonokultural erraldoiei alternatiboak, edo arte ofizialari alternatiboak, edo erdal munduari alternatiboak, edo politika totalitarioei alternatiboak, utzikeriari alternatiboak. Alternatiba aukera da; bizitzazko aukera ala ostiral arratsaldean plana egiteko aukera. 13 gune hauetako batetik bestera joatea herriz aldatzea da nolabait, Bilboko kaleetatik igarotzen den bidaian.


MUNDU BERRI BAT BIHOTZEAN.

Kultur politika edo politikaren kultura: bere burua alternatibotzat duen guztiak egiten du kritika politikoa, zuzena zein zeharkakoa, eta kritika hori espazio berri bat eskaintzen ari den neurrian konstruktiboa da, baikorra. Erabaki organoa asanblea da espazio ia guztiotan, harreman horizontalak eraikiz. Ezinegon ezberdinak izan dira hala ere espazio bakoitzaren motorrak, abiapuntu ideia ezberdinak hartuz.
Kukutza Gaztetxea zortzi lagunen etxea da lehenik eta behin, baina hori bai: lau pisuko fabrika bat da, eta ateak parez pare irekita izango lituzke ziurrenik polizia etortzearen arriskupean egongo ez balira. Hala, egitasmoa bizi-esperientzia baten barruan kokatzen da jabego pribatuari aurre eginez, autoantolaketa, tresnen kolektibizazioa edota birziklapenean oinarrituta. Mundua eta norbera aldatzea da zioa, eta aldarrikapen politikoa argia da ekitaldi guztietan.
Gauza bera esan liteke Deustuko Gazte Lokala eta Santutxuko Gaztetxeari buruz, bi horietan inor bizi ez den arren, espazioaren antolaketa modua (asanblada irekiak, herri bazkariak...) eta jarrera politikoak antzekoak baitira.
Felix Likiniano Kultur Elkarte

beteranoak
kulturaren irakurketa politiko irekia egiten du, eta material alternatiboa deitzen den horren gune garrantzitsua da, ezker zabal eta antiautoritariotik argitaratzen diren testu eta musikak argitaratu, saldu eta banatuz. Lan eskerga da: urtean 50.000 liburu argitaratzen dira Espainian bakarrik, eta merkatuaren legeak hainbat argitalpen ito egingo lituzke halako gunerik izango ez balitz. Horrez gain, ezker horren inguruan biltzen diren pentsamoldeen espazioa da, hitzaldi saioak antolatuz edota hainbat kolektibori topagunea utziz bilerak, tailerrak... egiteko, eta bideoteka, fanzinoteka eta liburutegi zerbitzuak eskainiz.
Hika Ateneoak urtebete pasatxo darama pentsamendu kritiko askearen ildotik ekitaldi sozio-politiko-kulturalak antolatzen. Hika aldizkariaren inguruko lagun librepentsalarien talde naturala batu eta topagunea eraiki zen, lokal atsegin eta lasaia. Gizarte ehuna errekurtso propioekin eraikitzea garrantzitsutzat jotzen dute, eta elkarrenganako aberastean sinisten dute. Heterodoxo izatea xede dute.
Sarea Txakur Berdea izeneko kulturguneak San Franzisko auzoa du sorleku eta helburu. Langabezi maila altua, hondamen urbanistikoa edota droga trafiko arazo larriak pairatzen dituen auzoa izaki, bertako bost elkartek auzoaren berreskuratze lanari ekin zioten, filosofia ez kapitalista batetik abiatuta. Urtebete duen egoitza erakargarri bihurtu eta auzoaren energia positibo guztiak bildu nahi dituzte aurrera egiteko, elkartasuna aldarrikatuz helburu handiagoei ekiteko auzoaren berreskurapenean.
Mina egitasmoa 1997ko Bilboko Aste Nagusian hasi zen, 30 aktore, musikari eta idazlek gizakiak bilatzen duen espazioari buruzko kale antzerki obra esperimental handi bat egin zutenean. Bertan irabazitako diru guztia lokalean sartu eta konpontzen xahutu, eta urriaren 3an –Guggenheim museoa inauguratu zen egun hura bera– Mina Espazioa sortu zuten. Espazio balioanitza, ate ttiki eta korridore luzearen bukaeran dagoena, arte mundua den negoziotik kanpo geratzen diren proposamen guztiei eskaintzen zaien planeta, utopikoen espazioa, arte laborategia, antzerki fabrika, Bilboko eszenatoki zapalduenetarikoa, urte eta erdian 62 ikuskizunen estreinaldiak ikusi dituena. «

Bilaketa, gogoeta eta gozamen estetikoaren bizioari uko egin ez diogunon topagunea
», egitura ekonokultural erraldoien alternatiba.
Abisal espazioa hainbat artista plastikoren bilgunea da, merkatal arauetatik at egongo den erakustareto bat sortzeko. Bazkideen kuoten bidez mantentzen dute gaur egungo artearen islada hau, eta artista berriei arreta berezia egiten diete, lehendabiziko erakusketak erraztuz. Ezaugarri formalak zein edukin ideologikoak direla medio beste lekuetan ez dagoen artea biltzen dute,

ulertzen
erraza ez den artea maiz.
La Fundicion aretoa 1986an hasi zen dantza

kontenporaneoa
ren aldeko apustuan. Ikastaroak eta emanaldi profesionalak eskaintzen dituzte lokal dotorean. Kanpoko dantza eta antzerki konpainiak ekartzen dituzte batez ere, arrisku handiko programazioa eginez, eta aretoaren inguruan publiko bat osatzea lortu dute, denboraren poderioz erreferentzia bilakatuz.
Espazio Grossi italiar performer eta artista plastiko baten denda da, pasta italiar fresko denda. Faustok, edozein leku arte esparru izan behar delakoan, posible diren ekitaldiak egiten ditu bertan: bideo ekintzak, performanceak, erakusketak...
El Cajon hiru lagunen adierazpen plastikoen eremua da,

hobby
hutsa: «

hori baita artearen neurria, ez du ezertarako ere balio, haren kontenplaziorako baizik
». Instalazio oso deigarriak izan ohi dira, ederrak eta esperimentalak, baina 15 urte daramate horrela, eta ez dute espazio handiagoaren beharrik: «

hau da gure lekua, kalearen parez-pare
».


EUSKAL KULTURGUNEAK.

Bilbon euskaraz bizitzeaz gain, bizitzari dagozkion esparruak euskaraz garatu ahal izateko nahian bi ekimen indartsu sortu dira azken urteotan, erdal mundu handiaren alternatibak:
Kalderapeko AEKri lotuta jaiotako Euskal Kultur Gunea da, euskarazko kultur ekitaldiak antolatu eta euskaldunon topagune izan gura duena. Lizardi euskaltegiaren girotik edaten du astean zehar batez ere, eta helburu nagusia ez du kultur programazioa bera (8 ekitaldi inguru hilabetean), bilgunea baizik.
Kafe Antzokia da guztiotan diru aldetiko erronka handiena hartu duena, hiriko antzoki klasiko bat hartu eta birmoldatuz. Kultura eta ludikotasuna euskaraz bizitzeko ahaleginean, Zenbat Gara etengabe hazten ari den elkartea da, eta egun 30 langile inguru ari da bertan. Kultura herritik etorri behar dela beti ere aintzat hartuz, kultur ekitaldi ugariak eskaini eta sortzen ditu. Egitasmo sustraitua eta irekia da, euskaratik abiatuta munduarekin harremanetan jarri nahi duena.
Gizarte bilguneen beharra nabaria da mende bukaerako aisialdi kontsumoaren gizartean (ikusentzule-indizearen araberakoan) eta are gehiago hiri batean, euskal hiri bakarrean beharbada. Diruzkoak ezik, bestelakoak dira elkarte hauen irabazi asmoak, hiriaren koloreak, erresistentziak, bizitzak eta lanak bat egiten duten eremuan

Bilboko kurturgune alternatiboen agenda
Deustuko Gazte lokala
Non:
Luzarra z/g, Deustuan.

Izaera:
gazte asanblada.

Arloak:
kontzertuak, antzerkia, hitzaldiak, igandetan zinema ez-komertziala, astelehenetan danbor tailerra, kolektiboen bilgune, topagunea (liburutegi, bideoteka).

Ordutegia:
arratsaldez.

Datozen ekitaldiak:
apirilaren 16an Haur Txarrak taldearen kontzertua; 24an berriz, Haggis taldearena.

El Cajón
Non:
San Mames zumardia 13, zentroan.

Telefonoa:
94 4215778.

Izaera:
kaxoi tankerako erakusleiho partikularra.

Arloak:
instalazioak, eskaparatismoa.

Ordutegia:
gauez batez ere (1:00 arte), argiaren garrantziagatik.

Datozen ekitaldiak:
bi hilabetez behin aldatzen da kaxoiaren edukia.

Espacio Abisal
Non:
Mazarredo zumardia 29, zentroan.

Telefonoa:
94 4162608.

Izaera:
kultur elkartea.

Arloak:
erakusketak, instalazioak, performanceak.

Ordutegia:
astelehenetik ostiralera 18:00etatik 21:00etara.

Datozen ekitaldiak:
erakusketak: apirilaren 9a arte Amaia Atorrasagastiren «Dejame soñar con vacío»; 15etik aurrera Alicia Jimenezen «Exvotos» izenekoa.

Espazio Grossi
Non:
Simon Bolivar kalea 11, zentroan.

Telefonoa:
94 4214697.

Izaera:
pasta italiar denda.

Arloak:
erakusketak, bideoa, performanceak.

Ordutegia:
dendakoa.

Datozen ekitaldiak:
apirilaren 5a bitartean Pelmanen «Marranoia» erakusketa.

Felix Likiniano
Non:
Erronda kalea 12, Alde Zaharrean.

Telefonoa:
94 4790120.

Izaera:
kultur elkartea.

Arloak:
hitzaldiak, testu irakurketak, erakusketak, liburu eta diska denda, material alternatiboaren banatzaile, topagunea (kolektiboentzako bideoteka, fanzinoteka eta liburutegia).

Ordutegia:
dendakoa (ekitaldiak 19:30etatik aurrera).

Hika Ateneo
Non:
Ibeni kaia 1, Atxurin.

Telefonoa:
94 4794149.

Izaera:
kultur elkartea.

Arloak:
hitzaldi eta mahainguruak, testu irakurketak, kafe-antzerkia, erakusketak, hemeroteka, topagunea, aisialdirako eskaintza anitza.

Ordutegia:
astelehenetik larunbatera 17:30etatik 22:30etara.

Datozen ekitaldiak:
17 eta 18an mendi irteera Caresera; 21ean «Lo bueno de las flores es que se marchitan pronto», Juan Antxieta eskolako ikasleen antzezlana; 29an «Conflictos armados, vivencias y salud» Norma Vazquezen hitzaldia.

Kafe Antzokia
Non:
San Vicente 2, zentroan.

Telefonoa:
94 4244625.

Izaera:
enpresa, eta Zenbat Gara kultur elkartea.

Arloak:
kontzertuak, antzerkia, bertsolariak, haur jaiak, tailerrak, topagunea, jatetxea, Zenbat Gara aldizkaria, Bilbo Hiria irratia.

Ordutegia:
egunero, goiz arratsalde eta gauez.

Datozen ekitaldiak:
Apirilaren 4ean Lisker taldearekin dantzaldia; 8an Juan Carlos Irizarren pianoa; 9an Loquillo y Los Trogloditas; 10ean haur jaia Takolo, Pirritx eta Porrotx pailazoekin.

Kalderapeko
Non:
Perro kalea 1, Alde Zaharrean.

Telefonoa:
94 4159512.

Izaera:
AEKri loturiko kultur elkartea.

Arloak:
kontzertuak, kafe-antzerkia, testu irakurketak, topagunea.

Ordutegia:
egunero, goiz, arratsalde eta gauez.

Datozen ekitaldiak:
apirilaren 15ean Jonan Fernandezen hitzaldia bakegintzari buruz.

Kukutza Gaztetxea
Non:
Iturrigorri 1, Errekalden.

Telefonoa:
619734372.

Izaera:
gazte asanblada.

Arloak:
kontzertuak, ipuin kontalariak, bideo forumak, tailerrak, herri jantokia ostiraletan, musika taldeen entsegu gela.

Ordutegia:
egunero, goiz eta arratsaldez.

La Fundición
Non:
Francisco Macia 1-3, Deustuan.

Telefonoa:
94 4753327.

Izaera:
enpresa pribatua, eta kultur elkartea.

Arloak:
dantza, antzerkia, ikastaroak.

Ordutegia:
ekitaldi egunak.

Datozen ekitaldiak:
Apirilaren 4-5ean Michelle Man & Friends Madrilgo dantza konpainiaren «Heng Tao».

Mina Espazio
Non:
Labayru kalea 17, zentroan.

Telefonoa:
94 4446457.

Izaera:
kultur elkartea.

Arloak:
arte adierazpen mota guztien espazioa, tailerrak, Mineral aldizkaria, topagunea.

Ordutegia:
ostegunetik igandera 17:00etatik 22:00etara (ekitaldiak 20:00etan).

Datozen ekitaldiak:
Apirilaren 4ean Alberto Sebastian ipuin kontalariaren «Los mejores cuentistas del mundo»; 9, 10 eta 11ean Gaitzerdi antzerki taldearen «Fantasiak» obra; Sardeskarte instalazioa hilabete osoan.

Santutxuko Gaztetxea
Non:
Karmelo kalea 10, Santutxun.

Izaera:
gazte asanblada.

Arloak:
zinema emanaldiak, hitzaldiak, antzerkia, tailerrak, topagunea (ludoteka, fanzinoteka eta liburutegia).

Ordutegia:
egunero, goiz eta arratsaldez.

Sarea
Non:
Mariaren Bihotza plaza 4, San Franziskon.

Telefonoa:
94 4790683.

Izaera:
kultur elkartea.

Arloak:
kontzertuak, antzerkia, erakusketak, topagunea.

Ordutegia:
astelehenetik larunbatera 9:00etatik 23:00ak arte.

Datozen ekitaldiak:
Teresa Herreroren «Barrunbeak» erakusketa 22ra bitartean; Sardeskarte instalazioa hilabete osoan


Azkenak
Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


Eguneraketa berriak daude