Erreka zulotik mendi gailurrera


1999ko martxoaren 21ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Orozkotik Baranbiora doan errepideko bihurgune estu batetan, Arbaitza auzorako errepidea abiatzen da ezkerrera. Autoa bidegurutzean utzirik, pinudian barrena zutoin adierazgarrien esanak jarraitu, eta eskuineko bidean gora egingo dugu. Pare bat kilometro aurrerago, harizti txiki bat zeharkatuta, baserri ingurura helduko gara. Harrigarria da honelako leku malkartsu eta deserosoetan ere baserri dotoreak agertzea, eta ez dira ez, nolanahikoak Arbaitzarte eta Arbazagoiko baserriak. Pinudia ustiatzeko eraiki diren pistak jarraituz, eta Arbaitza erreka beti eskuinean dugularik, bidean dauden putzuetan geldialdiren bat egin eta bertan dauden zapaburuei so eginaz, hainbat anfibio topatuko dugu, uhandre palmatua adibidez. Pistan zehar Gorbeiako natur parkean sartzen garela jakinarazten digun karteltxo bat pasako dugu, landaredia ere aldatzen hasten da eta pare bat kilometro egin ondoren hariztian sartzen gara. Errekara hurbiltzean haltza, hurritza eta erreka ertzeko zuhaitz eta zuhaiskak ugaritu egiten dira.
Aurrerago, ikazkinek eginiko txondorren arrastoak, lau bat metroko diametroa duten lautadak nabari dira. Basoa gune batzuetan oso hezea denez, goroldioek harriak estaltzen dituzte, eta zuhaitzak zutik daudela hasten dira usteltzen. Beraz, adi ibili zuhaitzei heldu baino lehen, muturra hautsi nahi ez baduzu behintzat. Usteltzen hasiak diren zuhaitz eta egur zatietan, onddo eta bakterioek eginiko lanaren ondorioz egurrak kolore bereziak hartzen ditu, gorria, urdina, berdea... Basoaren itxura liluragarriak Basajauna bertatik igaro dela diosku. Ez da harritzekoa izango oreinak ikustea, Altube gertu baitago, eta han baitago Euskal Herriko orein populaziorik handiena. Basoan gora baldintzak idortu egiten dira, eta ametzak haritza ordezkatzen du. Basopean ere lore apainak daude

Erythronium dens-canis
adibidez, hostoak orbainez beterik dituen arroxa kolorekoa bera.
Artzainek sortutako larreetara iristean, erreka utzi eta maldan gora egingo dugu pago-motz bakanekin topatuz, harresi eta artzaien atseden leku ziren txabolen arrastoekin, artean. Belardietako ardi gorotzetan hainbat kakalardo koprofago ibiliko da.
Eskuinean dagoen muinora igo eta ekialdera jarraituz aurreko mendixkatik igarotzen den bidearekin bat egingo dugu, eta hau eskuinera jarraituz Kolometa mendiaren 1.001 metroko gaina burutuko dugu.
Bertatik Itxina ikus genezake, urak kararria azukre koskorra umeen ahotan bailitzan disolbatuta emandako paisaje elkorra, koba eta leizez betea. Hodeiek utziz gero behintzat Bizkaiko eta Arabako hainbat gailur ezagutzeko aukera oparoa izango dugu.
Gailurretik 500 metrora dagoen bordara jaitsiko gara ondoren, haranean eratzen den zohikaztegira hurbilduz. Garai batean zohikatz hau erregai modura erabiltzen zen, baina orain hezegune hauek babestuta daude, bertan bizi den hainbat anfibiori bizilekua eskaini nahirik. Kilometro batera haranean behera eginez Arbaitza errekarekin topatuko gara berriro ere. Bidezidorrak eta pistak jarraituz, erreka begibistatik galdu gabe, ibilbidea hasi dugun lekura iritsiko gara

Azkenak
Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


2025-06-26 | Aiaraldea
Arartekora jo dute, “Osakidetzak ez dielako osasun sistema publiko eta duinaren aldeko 5.646 sinadurei erantzun”

Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan. 


2025-06-26 | Antxeta Irratia
Euskararen Mapa osatu dute Urruñan engaiatu diren herriko 42 eragilerekin

Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]


Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


2025-06-25 | Euskal Irratiak
Betharram ikastetxearekin lotutako bortizkeria kasuak ikertzeko, lekukotasunen bilketa abiatu dute

Betharram ikastetxearekin lotutako sexu eta bortizkeria kasuak ikertzeko asmoz, Batzorde Ikerketa Independenteko kideek lekukotasunen bilketa abiatu dute


Billabesa gidariek greba mugagabea eginen dute uztailaren 1etik aurrera

Hilabeteetako protesten ostean, TCC enpresako zuzendaritzak ez du aurrera urratsik egin eta langileek leher egin dute. Greba mugagabera doaz, baita sanferminetako ez ohiko zerbitzuetan ere. “Enpresak erantzukizunez jokatuko balu saihestu litekeen zerbait” dio langile... [+]


Sustrai Erakuntzak salatu du enpresa batek Nafarroako lau eremutan kobre meategiak ireki nahi dituela

Fundazioaren arabera, Aguilar de Codes eta Sorlada artean, Villamayor de Monjardinen, Villlatuertan eta Kasedan ustiatu nahi dute kobrea. Iberian Copper SL izan da Nafarroako Gobernuari lau eremu horietan prospekzioak irekitzeko baimenak eskatu dizkion enpresa. 


Ehunka herritar elkarretaratu dira Hernanin San Joan gaueko eraso arrazisten kontra

Hernaniko Txosna Batzordeak azaldu duenez, gutxienez hiru eraso arrazista izan ziren herrian ekainaren 23ko gauean, eta horren harira zabaldutako “bulo eta gezur arrazistak” salatu ditu. Udalak ere adierazpen instituzionala onartu du gertaturikoa gaitzesteko. Amher... [+]


Sánchezen NATOko tratuak hautsak harrotu ditu zenbait estatu kideren artean

Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.


Galdakao-Usansoloko eta Gernika-Lumoko ospitaleetako “prekaritatea” salatu du ESK-k

Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.


Ezusteko bila

Madrilgo presidente Ayuso faxistak itsuskeria egin dio EAEko lehendakari Pradalesi, euskaraz aritu delarik, harrokeriaz, aldibereko itzulpen sistema erabiltzeari uko egin eta alde eginda. PPko senatari batek ere “txorradatzat” hartu du “hogei... [+]


Oporrik ez elkartasunari

Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]


2025-06-25 | Castillo Suárez
Alferrikako bidaia

Lehengoan batera elkarrizketatu gintuzten Gonzalo Hermo poeta galiziarra eta neu. Kontatzen nion niri ere gustatuko litzaidakeela esatea nire aurrekoak marinelak izan zirela, baina nire familian denak dira galdatzaileak. Gainera, eremu industrial batean bizi naiz, itsasotik... [+]


Eguneraketa berriak daude