«Nire musikak, itzuli egingo balitz, adierazgarritasuna galduko luke»

1996ko martxoaren 03an

Seigarren sinfonia munduaren sorrerari buruzkoa izango da
«Nire musikak, itzuli egingo balitz, adierazgarritasuna galduko luke»
83 urte dituela iritsi zaio Francisco Escuderori Sabino Arana Fundazioaren saria
Francisco Escudero gure musikari ezagunena da, mugaz honantz eta bestaldera. Sabino Arana Fundazioaren saria jaso berria, lanean dihardu oraindik ere, seigarren sinfonia dantzan darabilela buruan.
Sabino Arana Fundazioaren saria jaso duzu. Zer adierazten du zuretzat onespen honek?
Hemen jaio eta hemengo musika idazten duen batek lor dezakeen onespen garrantzitsuena da sari hau. Nire musika hemengoa da, baina euskaraz idatzia dagoen arren nazioartekoa. Sari honek, beraz, nire lan osoa saritu du eta musika egiten jarraitzera animatu nau, gainera.
Ez al zaizu aintzatespen ofiziala berantegi iritsi?
Pozezko emaitza izanik, axola handirik ez. 83 urte ditut eta beste 83 lanean ematea espero dut. Nahiago izango nuke onespen hau 20 urte nituela iritxi izan balitzait; baina bestalde, gaztetan ez nuen orain nire musikak duen heldutasuna.
Ba al duzu orain lanik eskuartean?
Ezinezkoa egiten zait musika idatzi gabe egotea. Oso lanpetua nabil orain. Easo abesbatzarentzat lan bat konposatzen ari naiz uneotan. Urte t'erdian hiru sinfonia idatzi ditut: «Barandiaran» sinfonia, «Ultreia» Galiziako Orkestrarentzat, eta Euskadikoarentzat «Concertante» sinfonia.
Bost sinfonia idatzi dituzu honezkero. Noizko seigarrena?
Laugarrena, hau da, Euskadiko Orkestrarentzat idatzi dudana, martxoan estreinatuko da. Iturengo Zanpatzarren hotsa entzuten nengoela bururatu zitzaidan. Seigarrena buruan dut jada, muduaren sorrerari buruzkoa izango da: gasak, narradore baten ikuspuntua; beraz, kororik gabe.
Donostiako Kontserbatorioan urtetan egin duzun lana funtsezkoa izan da.
Niri esker lortu zuen Kontserbatorioak egun duen kategoria gorena. Honez gain, txistua eta esku-soinuari katedra bat eman zitzaion. Kontserbatorioan musikari bezala sartu nintzen lehenengo. Berrogei urtez izan nintzen irakasle, eta oposaketak gainditu ondoren lortu nuen postua, niri ez baitit inoiz inork deus ere oparitu. Gero hogei urtez izan naiz Kontserbatorioko zuzendaria. Gainera, musika eskola asko eratu nituen inguruko herrietan, haurrak musika ikastera Donostiara etortzea behartutak ez egoteko. Egun azterketak egitera ere ez dute hona etorri beharrik. Hamar bat urte dira, nolanahi ere, Kontserbatorioa utzi nuela.
Zure konposaketa guztiak enkarguz idazten al dituzu?
Normalean bai, ia guztiak eskatu egiten dizkidate. Hemengo abesbatza edo orkestrek nahiz kanpokoek eskatzen dizkidate lanak. Madrilgo Gobernuak, adibidez, sinfonia bat eskatu zidan, nire bigarren sinfonia hain zuzen, «Sinfonia Sakroa». Duela gutxi estreinatu zen Donostian.
Euskal folklorea duzu zure musikaren abiapuntua.
Nire hastapenetan ez nuen euskaraz idazten. Euskarazko erabateko kutsua ez zutela ikusi nuenean euskal folklorea ikertzen hasi nintzen. Nire ikerketak burutzean gure musikaren elementuak aurkitu nituen: erritmoa, azentoak... Honi esker murgildu ahal izan nintzen gure musikan. Hau guztia ezagutu ondoren ezinezkoa egiten zait euskal musika ez idaztea.
Abiapuntu honetaz aparte ba al du zure musikak beste iturririk?
Emozioa eta kontzientzia musikala. Nik ezin dut ezer idatzi emozio eta sentimendurik gabe. Dena den, nire musika euskalduna izateaz gain unibertsala da, mundukoa. «Sinfonia Sakroa», adibidez, nire barnetik atera dut. Asko irakurri ondoren bururatu zait, «Itun Berria» barne; ez dago, beraz, euskal musikan oinarritua, baina bai ordea esku euskaldun batek idatzia. Musika konposatzeko zailena arima kanporatzea eta berau sentitzea da.
Zure musika euskaraz idazteak ekartzen al dizu eragozpenik?
Zenbait lekutan ez dute nire musika onartzen horrexegaitik. Madrilen adibidez, edo beste zenbait lekutan. Mafia handia dabilkit atzetik ni harrapatu nahian.
Eta pentsatu al duzu noizbait zure konposaketak itzultzea?
Bai, baina ezin dut nire musika beste hizkuntza batean ulertu. Ez du zentzurik, nota bakoitzaren zentzua aldatuko litzateke. Itzuliko balitz, sentimendua eta adierazgarritasuna galduko luke.
Zer musika tresna erabiltzen duzu zure konposaketak idazteko?
Musika tresnarik gabe idazten dut nik. Musika barnean daramat, eta mahai gainean idatzi ondoren probatzen dut nire lana tresnekin. Mahai gainean nagoenean kanporatzen dut nik barnean daukadana.
Gaia aldatuz, egun Hego Euskal Herriko bi orkestrek bizi duten egoerari buruz zer iritzi duzu?
Nire ustez maila goreneko bi orkestrak dira biak eta tamalgarria litzateke bietako edozein desagertzea. Pasa den astean, adibidez, egun berean bi orkestrek nire «Sinfonia Sakroa» jo zuten eta pena bat izan zen.
IXIAR ROZAS
40-41

GaiezKulturaMusikaMusika klasPertsonak
PertsonaiazESCUDERO2
EgileezROZAS1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Mikel Garcia Idiakez

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

“Gustatuko litzaidake pentsatzea bidea urratu dudala atzetik datozenentzat”

Aimar Gutierrez Bidarte | Aiaraldea

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Turismofobia gogoan al duzue?

Eguzki

Azkenak

2024-05-05 | Olaia L. Garaialde

Euskara okupatu, marisolasteko

Urtez urte eta belaunaldiz belaunaldi hitzak aldatzen doaz, eta horiekin batera hitzen esanahia. Modu asko daude norbere burua izendatzeko: soropil, biziosa, marioker, ez-binario, maritxu, eta beste. Pertsona sexu-genero disidenteen beharrak asetzeko euskara zikintzeaz eta... [+]

2024-05-05 | Xabier Letona Biteri

Peio Ormazabal eta Beñat Aldalur

"Batasun estrategikoa lantzen ari gara Europako Alderdi Komunista sortzeko"

Joan den abenduan aurkeztu zuten Euskal Herriko Kontseilu Sozialista (EHKS), Euskal Herrian Mugimendu Sozialista egituratzea helburu duen alderdia. Europan Alderdi Komunista eratzea dute helburu eta iraultza sozialista gauzatzea. Peio Ormazabalek eta Beñat Aldalurrek EHKS... [+]

2024-05-05 | Iker Iraola Arretxe

Joera kontrajarriak?

“Inoizko [EAEko] parlamenturik abertzaleena” vs. “Independentismoa minimo historikoetan dago”. Bi baieztapen horiek azken aldian entzuten ditugu, eta areagotu dira Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan apirilaren 21ean izandako hauteskundeen ondotik. Bi esaldi... [+]

2024-05-05 | Danele Sarriugarte Mochales

Amador Fernández-Savater. Filosofia pirata

"Gure gizartean desira gutxi dago, eta obedientzia asko agindu neoliberalei"

Martxoaren amaieran Donostiara etorri zen Amador Fernández-Savater bere liburu berria aurkeztera: Capitalismo libidinal [Kapitalismo libidinala]. Bisita labur batek mami handia izan dezake. Madrilera itzuli aurretik elkarrizketatu genuen, harilkatuz politika,... [+]

2024-05-05 | Jenofa Berhokoirigoin

Adimen artifizialaren esku utzi du palestinarren hilketa Israelek

Titularra irakurri eta baten batek pentsatuko du esajerazio bat dela, neurriz kanpoko orokortze bat egin duela kazetariak. Israelgo informazio zerbitzuetako sei langile ohien lekukotasunetan oinarrituriko 'Lavender': The AI machine directing Israel's bombing spree in... [+]

Eguneraketa berriak daude