«Kultura aurrekontuen % 95 bahituta dago; sekulako loturak sortu ditugu»


1996ko urtarrilaren 28an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Jose Mari Agirre, Eusko Jaurlaritzako sailburuordeari elkarrizketa
«Kultura aurrekontuen % 95 bahituta dago; sekulako loturak sortu ditugu»
Jose Mari Agirre, Eusko Jaurlaritzako Kultura, Kirola eta Gazteria sailburuordea
Gipuzkoako Hazienda diputatu eta Eustat erakundean zuzendari aritu ostean heldu da Eusko Jaurlaritzako Kultura sailera Jose Mari Agirre, sortzez ataundarra baina Tolosan bizi dena. Bere koordinaziopean dauden alorrak ukitu ditugu elkarrizketan, orkestrak direla, ikus-entzunezkoak, museoen plangintza eta aurrekontuei garrantzia emanez.
Joxe Mari Zeberiok AEKrekin hitzartutako testua izan al da, gero atzera bota zena, Kultura saileko orkestra desafinatu eta bera kargutik kentzea ekarri duena?
Gure sailean taldean lana egiten ari gara, taldean lan egitea gustatzen zaigu, eta talde horretan arrazoi batengatik edo besterengatik desegokitasunik sortzen denean, desafinatu egiten da. Ez dago besterik, nahiz eta askok, maliziaz edo, ez dauden esplikazioak bilatu nahi izan. Adibide bat jarriko dizut: igandero Iruretak hamaikakoa egiten duenean, bere ustez partidu horretarako gehien balio duen jendea hartzen du. Momentu honetan Kultura sailburuak esku artean ditugun gauzak egiteko ekiporik onena aukeratu du.
Kirol munduko ardura ere baduzunez, noizko Euskal Herriko kirol selekzioak?
Euskal Herrian kirolak garrantzi handia dauka, arlo askotan zatikatuta agertzen zaigun herri honetan kirola da gehien batzen gaituena.
Pilota alorrean, Euskadiko federazioko lehendakariak eta hiru lurraldekoek hitzarmena sinatu dute. Garrantzitsua da. Gure sailaren eginkizuna hori da, kirolaren inguruan, helburu jakin batzuen inguruan, jendea taldekatzea. Selekzioarekin gauza bera; batik bat pilota eta herri kirolen kasuan helburu bat da eta ezin dugu alde batera utzi.
Helburu hori lortzeko ordea, gauzak egoki erabili behar dira, ahal diren sektore gehienak bildu behar ditugu eta inolaz ere ezin dugu lan hau jendea zatitzeko eta gure artean dagoena baino zatiketa handiagoa lortzeko instrumentalizatu.
Euskadiko Orkestra eta Bilbokoaren gainean adituen batzorde batek esandakoak kaleratu dira. Egindako lanean ez da zalantzan jartzen bi orkestrek jarraitu behar dutenik. Dagoen eskaera eta mantenurako gastuen arteko desoreka ikusirik, ez al dira gehiegizkoak bi orkestra?
Hipotesi bezala, zerotik hasi beharko bagenu, bakarra egitea defendituko nuke. Bi dauzkagu ordea, eta bakoitzaren atzean giro bat dago, ondare bat. Ez dirudi bakoitzaren inguru horretan prest egongo liratekeenik ez bata ez bestea desagertzeko. Beste bide bat bilatzea errealistagoa dirudi.
Bide horretan, bien arteko koordinakuntza askoz ere nabarmenagoa izan behar duela argi dugu, egokitze prozesu bat eman beharko dutela, bakoitzaren tamaina berraztertu beharko dela, merkatuak definitu eta nola bata hala bestearen finantziazioa zer erakundetatik eramango den argitu.
Epe erdira begira helburu batzuk markatu beharko dira eta gizarteari esplikatu zertan ari garen; beharbada zaleak ugaldu beharko dira eta beti administrazioari begira egon gabe sektore pribatutik datozen finantziazioak astindu; badago zer eginik.
Ikus-entzunezkoen alorra gabezia larriez ari dela azaldu du Ikei etxearen ikerketak. Ez al dute ikerketako datuek urteotako zinemagintza politikaren porrota adierazten?
Ez nuke porrota esango. Helburua sektorea tinkotzea da, eta horretarako administrazioak bultzatu, lagundu egin behar du. Moduak alda daitezke, une bakoitzak hala eskatzen duelako, baina aldatzeak ez du porrota adierazten berez.
Administraziotik azken urteotan ahalegintxo polita egin da sektore hau suspertzeko. Sektorea bizkortu egin da, eta horretan ETBk zeresan handia izan du.
Gure galdera nagusia hau da: zer egin dezakegu administrazioak dituen baliabidetxoekin errentagarritasun handiena lortzeko? Koprodukzioari heltzea bada, aurrera! Baina, ez dirudi, oraingoz behintzat, uste zen bezalako etekinik eman duenik koprodukzioak; sektoreak ez du gainera argi ikusten.
Guggenheim aurrera doa, baina Museoen Plan Nazionala deitu duzuena zertan da?
1994an aurkeztu zen Eusko Legebiltzarrean Museoen Plan Nazionala eta bertan hamaika museo, fase ezberdinetan daudenak, aipatzen ziren. Une honetan hamaika museoz hitz egitea gehiegikeria izan daiteke. Urrutira begira, bale! Epe motzera eta ertainera begira ezinezkoa da. Gu lau museorekin ari gara lanean: plan honetako pieza nagusia den Guggenheim; Bilboko Arte Ederren Museoa, eta maila berean Arabakoa; eta Donostiako San Telmo. Hauek guztiak aurreratzen direnean etorriko da bosgarren bati heltzeko garaia.
Sendoturik edo dauden hainbat proiektutarako Kulturatik dirua eskaintzen den bitartean, kulturgintzan diharduten erakundeentzako aurrekontuak oso murrizturik datozen iritzia zabaltzen ari da kalean.
Urtebete daramagu Kultura Sailean eta lehenengo unetik argi izan dugu ohiko kulturgintzari tokatzen zaizkion baliabideak ez ditugula beste ezertarako baliatuko. Ekimen eta proiektu mardul eta handientzako diruak beste leku batzuetatik bilatzen saiatu gara, hortik pezeta bat kendu gabe. Izan ere, txistulariei ehun mila pezeta kenduta kalte egiten diegu eta horrekin ez dugu Guggenheim edo Kursaalen arazoa konponduko.
Geroz eta diru gutxiago dagoela esaten da bestetik, eta hori ez da egia, lehen adina diru dago, agian zertxobait gehiago. Zera, duela hamar urte diru gutxiago egongo zen Kulturan, baina dena estreinatzeko zegoen. Orain, askoz diru gehiago egonda, diru horren % 95 bahituta dago, preso. Gauza berriei aurre egiteko dirua oso gutxi da. Sekulako loturak sortu ditugu ekintza kultural eta administrazioaren artean, eta ekintza piloak, urteak joan urteak etorri, administraziotik zintzilik jarraitzen du.
Honen aurrean, ahalegin handia egin nahi dugu, bai kirola bai kulturarentzat finantziazio bide berriak bilatzeko. Gure helburuetako bat da sektore pribatutik etor daitekeen diruari bideak irekitzea. Tresnak jarri behar dira ordea; nola? Mezenasgo edo fundazio lege erakargarri batekin, pizgarri fiskalen erabilera egokiaz... Hori da helburu handietako bat. Modu honetan bakarrik aurre egin ahal izango diogu eskaerari.
J.J. PETRIKORENA
42-43,44


GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakJaurlaritza
GaiezKulturaKulturgintz
PertsonaiazAGIRRE1
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
Ugatza Azazetan: kontserbazioa edo txikizioa?

Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]


Nekropolitiken politika

"Oxala Mediterraneoko herrialdeek beren betebeharrak beteko balituzte, eta bilaketa eta erreskateko uretan eskura dauzkaten operatibo guztiak martxan jarriko balituzte, jendeak itsasoan arriskurik izan ez dezan". Mikel San Sebastian Aita Mari erreskate ontziko kidearen... [+]


Astelehenean hasiko dira Zaharraz Harro! jaiak Gasteizko Alde Zaharrean

Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.


Gasteizko lorezainak hiru hilabete greba mugagabean
“Egoera oso zaila da une honetan, baina langileek borrokari eutsiko diote”

Ostegunean hiru hilabete beteko dira Gasteizko lorezainek greba mugagabea hasi zutenetik aho batez, ELA, LAB eta ESK sindikatuek deituta. Gasteizko parke, igerileku eta berdeguneak belar eta sasiek hartuta ikusteak oso ikusgarri egin du greba, baina iragan astean “zerbitzu... [+]


Sergio Ayucar (BSH): “Prozesuari eustea oso gogorra izaten ari da; mediku-bajak bikoiztu egin dira”

Eskirozko BSH lantokia ixteko asmoa plazaratu zutenetik lan taldearen mediku-bajak bikoiztu baino gehiago egin direla salatu dute gaur: "Abenduan prozesua hasi zenean lan taldearen %4 zegoEn bajan, orain %13 baino gehiago dago", adierazi du Sergio Ayucar BSHko langile... [+]


Kanpaina bukaerako ariketa

Hau idazten ari naizela, kanpaina bukatzear dugu. Datorren astelehenean jetzaldi batera pasako gara. Horrek esan nahi du hiru egunetik behin egingo dugula gazta, eta gaztek izango dituztela bospasei kilo. Uztailaren bigarren astean edo utzi egingo diogu gazta egiteari.


2025-06-23 | Irati Diez Virto
Askari izena duen haragijale txikia

Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]


2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Arrosa basatiaren izen saltsa

Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]


2025-06-23 | Garazi Zabaleta
Azpigorri
Bertako ahuntz arrazaren txorizoak

David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]


NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


Eguneraketa berriak daude