«EAJ-UA izan daiteke irtenbidea Arabako Diputazioa osatzeko»

Pello Zubiria Kamino

Mikel Jauregi

1994ko abenduaren 18an

Inprimatu

Alberto Ansola EAJko diputatuari egindako elkarrizketa
«EAJ-UA izan daiteke irtenbidea Arabako Diputazioa osatzeko»
Alberto Ansola, Arabako diputatu nagusia
Berrogeita hamar urte ditu Alberto Ansola Arabako aldun nagusiak. Gipuzkoako Soraluzen jaiotako plaentxiarra, Ingeniaritza titulua bi adarretan _mekanikoan eta elektronikoan_ edukirik, orain Zuzenbide ikasketak burutzen ari da. Unibertsitateko irakasle postua zain dauka, azken hilabeteak ditu Diputazioko jauregian. Bera orain dagoen aulkian egon zen Emilio Gebaraz hainbat lore kontatu dizkigu Ansolak, eta EAEren barne antolakuntza konfederala aldarrikatzen dutenen baztertzea salatu.
Arabak EAEn jarraituko al du 2.001. urtean?
Seguru. Gertatzen da hemen gero eta nabariago diren bi joera daudela: EAEren barruan segitzeko joera bata, eta Espainiarekin gero eta gehiago lotzekoa bestea. Lehenak indarra galdu du urteotan, eta bigarrenean, berriz, UAk PP eta PSOEren txanda hartu du. Baina ez dira Araba EAEtik apartatzera ausartuko. Baliteke UA horretan saiatzea, baina ez du nahikoa indar.
Zertan huts egin duzue abertzaleek UA bezalako formazioa sortzeko?
UAren sorrera ez dute abertzaleon hutsek eragin. 84ean, alderdi abertzaleek gehiengo absolutua lortu zuten Batzar Nagusietarako hauteskundeetan Araban. Baina horien boto asko ez zen abertzalea. 1980-85 urteetan abertzaleek lortutako boto kopurua mirari gisa ikusten dut. Orain, ordea, nork bere iritzia lasaiago azaltzen duenean, indarkeria gutxitu eta askatasun handiagoa egonik, boto joera normaltasunera itzuli da.
Egun, berriz, arabarren erdiak alde batera bozkatzen du, eta beste erdiak bestera. Eta hori ez da komenigarria. Horrek batasuna apurtzen du, eta azken batean, egoera honek Euskal Herriaren nazio proiektua geldotzen.
Autodeterminazioaren diskurtsoak beldurra eragiten duela dio Gebarak...
Norbaitek EAJk autodeterminazioa ez zuela defendituko uste bazuen, oker zebilen. Hala ere, nik EAJk 80-84 bitartean egiten zuen diskurtsoa berreskuratu beharko lukeela defenditzen dut. Bi ildo nagusi daude: abertzale batzuek pentsatzen dute gure herri erakundeak zentralizatu egin behar direla. Beste batzuek pentsatzen dugu abertzaletasunak ez duela derrigor zentralismo batekin loturik egon behar, gobernua eta erakundeak konfederakuntza gisa eratu behar direla. Azken hau da, nire ustez, Euskal Herria nazio gisa eratzeko eredu egokiena.
Azken urteotan, eszisioaren eta PSOErekin eginiko koalizioen ondorioz, EAJk zentralismo batera jo du eta horrela sortu da Arabako arazoa. Askok hemengo zentralismoa Madrilekoa baino okerrago ikusten dute.
Baina herrialde bakoitzak 25 parlamentari dauzka Legebiltzarrean...
Estatutuak Gipuzkoa, Bizkaia eta Araba ofizialki parekatuta ipintzen ditu Eusko Legebiltzarrean. Eta legebiltzar hori federakuntza itxurako gobernua osatzeko egina dago. Gero gertatu da ildo hori ez dela jarraitu, eta gobernu zentralizatua egin dela.
Egia da formalki 25/25/25 banatua dagoela Legebiltzarra, baina ez dute forma horretan agintzen, ez baita herrialde gisa jokatzen. Hots, egun Legebiltzarrean ideologikoki hartzen dira erabakiak, eta ez parlamentu federal batean hartzen diren gisara: arabar guztiek ez dute boto bera ematen, bizkaitarrek beste bat eta gipuzkoarrek bestea.
Beraz, 25/25/25 sistema hori formalismo huts bihurtu da. Guztiek alderdi bezala jokatzen dute, nahiz arabar, nahiz gipuzkoar, nahiz bizkaitar izan. Estatutuak dioena ahantzi egin da, eta legea aldatu gabe ideologikoki jokatzen ari da parlamentu bakar bat bailitzan.
UA ez al da joango udako ekaitz baten modura?
UAren fenomenoa ez da joango. Lehenengotik pentsatzen nuen ez zela urtebeterako fenomenoa. Oraingoz botoa gehitzen ari da, eta beharbada oraindik Araban asko izango dira UAri botoa emango lioketenak, baina oraingoz ematen ez diotenak.
Zuk esandako guztia EAJn norbait benetan planteatzen ari al da?
Nik adierazi izan dut 80-84 bitarteko diskurtso hura berreskuratu beharko genukeela. Duela hamar urte egin genuen gauza bera egitea eskatzen dut. Sekula ez dugu berriro izan orduan izandako boto kopururik. Arabarrek aintzat hartzen zuten diskurtso hura, eta Araban 44.000 boto inguru izan genituen 84ean. Geroztik erdia inguru galdu dugu.
Zer dela eta diskurtso aldaketa?
Maiz gauzak ez dira borondatez egiten, eta hau ere ez dakit pentsatua zegoen ala ez. EAJ barruan iskanbilak sortu eta zatiketa arteko garai hartan erakundeak konfederakuntza modura antolatu edota zentralismora jo planteatzen ari ginen. EAJn gelditu ginenon artean konfederakuntzaren ideia zen nagusi, EAkoak ziren zentralistak. Ondorenean, EAJk berak hartu du zentralismoaren ildo hori.
Zentralismo horren erantzuna UA da, adibidez. Guk 80-84 urte bitartean egiten genuen diskurtso bera egiten du egun UAk, bai baitakite diskurtso horrek jendea erakartzen duela. Guk arabar eta foralismo sentimendu hori Euskal Herriko nazioa eraikitzeko erabiltzen dugu. Foralismoa agertuz gero ezin da nazio zentralista bat egin, baina hor da Suitzako adibidea, federakuntzaren ildoari jarraiki antolaturiko nazioa. Aldiz, foralismo sentimendu horren bidez UAkoak Euskal Herria zatitzeko asmotan dabiltzala susmoa daukat nik. Eta gu zenbat eta zentralistago izan, orduan eta gehiago indartuko da mugimendu hori.
Maiatzeko hauteskundeetarako nola ikusten duzu koalizioen gaia?
Ez da erraza erabaki bat hartzea. EAEko erakunderik nagusienak ardatz politiko baten arabera eratzen badira, PSOE-EA-EAJ esaterako, normala da alderdi horiek jokabide eta politika bateratua izatea ahal duten leku guztietan. Baina Araban bada datu kezkagarri bat. Bi ardatz nagusi sortzen ari dira, arabar abertzaletasuna eta euskal abertzaletasuna, eta EAJ eta UA dira diferentzia handiz indar nagusienak. Halako bipolarizazioa nagusitzen ari da.
Orain tratuan ari den tripartitoa gauzatuz gero, kutsu abertzalea izango lukeen gobernu koalizioa osatuko litzateke. Horren aurkako erreakzio bat gerta liteke, eta erreakzio hori Araban ematea da logikoena. Hori horrela gertatuz gero, berriro ere EAJ eta UA izango dira lehen indarrak hurrengo hauteskundeetan. Baina UA igotzen da PSOE eta PPri botoak kenduz. Beraz, gerta liteke EAJ-PSE-EA ardatza Arabara zabaldu ezin izatea. Gehiengoa PSOE eta PPrekin osatu? Bi horiek ez dira gobernuan batera egongo, eta bakar batekin ezin da gehiengorik osatu, UAri ere berdin gertatzen zaio... Irtenbidea? EAJ-UA.
Zeuk nola ikusiko zenuke ezkontza hori?
Politikan dena dela posible pentsatzen dut nik, hautesleek agintzen dutena onartu egin behar baita. Atsegin izango al nukeen EAJ-UA? Ez, baina nik ezin dut aldatu arabarren botua. Atsegin izatez, EAJren aldundia nahi nuke nik. Baina diputatu nagusi sozialista batekin ere lan egin dut.
Eta hizkuntz politikak ordainduko al ditu hautsitako platerak?
Ziurrenik bai. Herria den bezalakoa da, hori aldatzerik ez dago. Herria aldatu ezin denez, legea aldatu behar, eta horixe gertatuko da hemen. EAJ-UA koalizioa sortzen bada, arabarren aginduz sortuko da. Eta baldintza horien arabera gobernatu beharko da, legeak ere baldintza horien arabera eginez. Nik, pertsonalki, ez dut UArekin gobernatuko.
Azken zortzi urteotan hemengo diskurtsoa eraldatu egin da. Aldatzen joan den arabera, arabar askok pentsatu dute gipuzkoarren eta batipat bizkaitarren inposaketa dagoela, eta erreakzio gisa jendeak horiekin zerikusirik ez duen alderdi bati eman dio botoa.
PELLO ZUBIRIA/ MIKEL JAUREGI
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakDiputazioak
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
PertsonaiazANSOLA3
EgileezJAUREGI5Politika
EgileezUBIRIA2Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

"Badira hartzea merezi duten arriskuak, genozidioa gelditu behar dugu"

Zigor Olabarria Oleaga

"40 landare mota ditugu oihan baratzean, urte osoan bertatik jateko eta tresna xinpleekin lantzeko"

Estitxu Eizagirre

Bizkaia: EAJren gotorlekua kolokan?

Jon Azkune Torres

Gipuzkoa: Biren arteko jokoa

Iker Iraola Arretxe

Ez da zapalkuntza? Orduan, asimilazioa

Ane Ablanedo Larrion

Azkenak

2024-04-21 | Asier Etxenike Ugarte

Araba: Zer isla elektoral izango du aldaketak?

2024-04-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Apunte batzuk atarikoan

2024-04-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

'Cristóbal Balenciaga' telesaila

"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]

2024-04-21 | Iker Iraola Arretxe

Gipuzkoa: Biren arteko jokoa

2024-04-21 | Jon Azkune Torres

Bizkaia: EAJren gotorlekua kolokan?

Eguneraketa berriak daude