«Ezker abertzaleak eskuinak baino arrazoi gehiago du gustura egoteko»


1994ko urriaren 02an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Jaime Mayor Oreja, PPko ehendakarigaiari elkarrizketa
«Ezker abertzaleak eskuinak baino arrazoi gehiago du gustura egoteko»
Jaime Mayor Oreja, PPko lehendakarigaia
Uda honetan, PPren eskutik, bergizarteratzea izan da politikarien artean gai nagusia. Gasteizko Legebiltzarrean eginiko elkarrizketa honetan ere hilabete hauetako tirabiren itzala suma daiteke. Baina bestelako gaiek ere izan dute lekurik urriaren 23ko hauteskundeen aurrean oso baikor ageri den hautagai honekin izandako solasaldian. Hitz leunez bada ere, bere jarrerak oso tinko defenditzen ditu, eta berak esandakoaren arabera, ez dirudi PPk inolako gaietan jarrera aldatzeko asmorik duenik.
Egun bergizarteratzearen aurka ari zarete; Ajuria Eneko Ituna sinatzean, ordea, ez zenuten jarrera hori.
Uztailean Gobernuak obsesio bat zuen: Amedo eta Dominguez kasua konpontzea. Akatsa, ahultasuna, Gobernuaren gehiegikeria edo nahi den bezala dei daitekeen hori estatu politika berria bihurtzen saiatu da Gobernua, terroristen bergizarteratze prozesuaren iragarritako azkartze batez. Hori onartzeko prest ez gaude, ez baita Euskal Herriaren baketze eta normalizaziorako, baizik eta Gobernuaren aurpegi zuriketa. Hori gertatu da; bergizarteratzea beste gauza bat da.
Askotan ustez besterik ez diren hainbat demokratak PPren aldetik jarrera ia antidemokratikoa ikusi dute, eta gezurra dirudi gero Gobernuaren estrategia hau ikusteko gai ez izatea.
Bergizarteratzearen drama politikoa da ez dutela ETAren inguruan baloratzen, ez bergizarteratu direnek ez ezta bergizarteratu nahi ez dutela diotenek ere, denek aurretik lortua dutela uste baitute. Preziatua ez denean ez da politikoki eraginkorra. Bergizarteratzeak, preziatua izan dadin, mugatua izan behar du; ez dut ezagutzen mugagabea eta estimatua den ezer.
Orduan, noiz eman beharko litzateke bergizarteratzea?
Akats nagusiena bergizarteratzearen eztabaida aurreratzea da. Zenbait kasutan aplikatu ahal izango da, baina eztabaida handia ezin da aurreratu. Eztabaida handi hau, polimili-en kasuan bezala, bakeranzko pauso garbiak ematen direnean gertatu behar da.
Bitarte horretan zer egin beharko litzateke?
Hogei urtetan euskal herritarrok kolektiboki egin dugun akats nagusia terrorismoaren aurreko exigentzia falta izan da. Zuzenean edo isiltasunez terrorismoa babestu dutenak erosotasun politiko eta soziala dute, eta hau horrela den bitartean fenomeno hau finkatzea besterik ez da lortzen.
Frankismo garaiko hondarrak deituak izan zirenak politikoki eta sozialki bakartzeko egin zen lana hemen indarkeria babesten dutenekin egin izan balitz, egoera ezberdina zatekeen. Horrelako jarrera batek mugitzera behartuko lituzke.
Egun PPk jarrera hori du. Exigentzia hori tolerantzia, moderazioa eta esfortzuaren ondorio da. Ustez elkarrizketaren aldekoago diren hainbat jarrerak baketzearen aurka jokatzen dute.
A.Beraz, Gobernuak geldirik egon beharko luke?
J.M.1991tik, nire ustez EAJk bultzatuta, jarrera bat dago indarrean, eta horren arabera geldirik egotea ez zen jada nahikoa; egunero gairen batean mugitzea beharrezkoa zen. Batean Leitzarango autobidearen nondik norakoak negoziatuz; bestean, EAJ-HB elkarrizketak; ondoren, Azkoiti operazioa... Hauek porrot eginda EAJ ezin da geldirik geratu eta preso kopuru garrantzitsu bat kaleratu beharra dago. Hau da geldirik ez geratzea, ez soilik bergizarteratzearen gaian; oinarrizko gai sakonagoa da.
Gure jarrera ortodoxoagoa da. ETAk gerra batean ari dela uste du, eta arerioaren zenbait mugimendu ahultasun gisa ulertzen ditu.
ETAk bergizarteratzearen inguruan azaldu duen iritzia kontuan hartuz, keinu bezala ulertzen duela uste duzu?
Onartzen dut batzuetan ETArentzat enbarazu txikia izan daitekeela, baina ETArentzat bergizarteratzea ez da funtsezko gaia. ETAk Gobernuaren politika guztiak kritikatzen ditu, beraz ETAk bergizarteratzea kritikatzeak ez du esan nahi ETAren aurkako neurri eraginkorra denik.
Nola baloratzen dituzu Patxi Zabaletak bergizarteratzearen inguruan esandakoak?
Ez soilik Patxi Zabaleta, Elkarri eta horrelako taldeen inguruko balorazioa ere egingo nuke; mundu horren barruan egoera honekin amaitu nahi dutela diotenen ingurukoa. Horretan benetan sinesten badute, pauso hori eman dezatela. Badakite ez direla demokratekin liskartuko, arazoa da talde horretan bertan daudenei aurre egin beharko dietela. Beraien jabeak zeintzuk diren badakite.
Guk baten esanak kritikatu edo goraipatzen ditugunean oztopatu besterik ez dugu egiten. Beraiek, ENAM delakoaren inguruko batzuk izango dira bakearen benetako protagonistak, ez alderdi demokratikoak. Beraiek kapitalizatu, errentagarri bihurtuko dute, baina beraiek izango dira, halaber, bakea lortzeko izerdituko direnak.
Zein eratara eman beharko lukete pauso hori?
Demokrazia honetan edozein ideia defendi daitekeela esateko ausardia izanez.
Nik askotan galdetzen diot neure buruari ea ni egongo ote naizen gusturago, Euskal Herriaren azken emaitzarekin, ezker abertzaleko pertsona bat baino? Ezker abertzaleko pertsona batek politikoki gustura egoteko euskal eskuineko batek baino arrazoi gehiago dauzka. Herri honetako hainbat sinbolo eta helburu batez ere beraiek protagonizatuak izan dira, eta herri hau horren emaitza da.
Niri askotan ez zait ETB atsegin, maiz manipulazio handia dagoela uste dut. Beste hainbat gauza ere ez ditut atsegin, baina plazako neurriak onartu eta aldatzen saiatuko naiz.
Euskal Herriaren balizko eskubide kolektiboez aspertuta zaudela azaldu duzu. Zer esan nahi zenuen horrekin?
Politikak bi gauzatarako balio dezake: batetik, eztabaida abstraktoetan aritzeko, eta hori gizarte erabat politizatuaren ondorio da. Edo bestela, politika arazo erreal eta zehatzen konponbide gisa. Hogei urtetan politizazio izugarria bizi izan dugu. Hori gainditzea da herri honen zinezko erronka.
Maila horretan garrantzitsuagoak dira euskal herritarren eskubide indibidualak, hau da, ongi edo gaizki bizi diren, beraiek autodeterminatu ote daitezkeen nahi duten lanpostua aukeratzen... euskal gauzen defentsa, autodeterminazio, independentzia eta abar baino. Lehentasuna euskal herritarren eskubidean jartzen dugu.
Zergatik erabiltzen duzu `balizko' hitza?
Kontzeptua gutxiesten saiatzen naizelako, hori eztabaida amaigabea baita. Zergatik markoa aldatu objetiboki dakigunean autodeterminazio eskubideak euskal herritarrak Autonomi Estatutuak baino gehiago banatzen dituela.
Inkestek PPk igoera izango duela adierazten dute. Datorren gobernuan egotea al da PPren helburua?
Ziurrenik PP gobernuan egotea ez da bere esku izango. Gure obsesioa ez da gobernuan egotea. Gure helburua PP herri hau aldatzen ari dela seinale izateko adina haztea da: PP aldaketaren garantia izatea, alternantzia demokratikoa ematen dela ikustea. 24an herri honek demokratikoki aldatzeko gai delako esperantza izatea da nire nahia.
Nik ez dut sentituko porrot egin dudanik gobernuan ez nagoelako. Porrot egin dudala sentituko nuke gobernuan edo oposizioan egonik PP aldaketaren garantia izango ez balitz.
Ordoñezek elkarrizketa batean PP txapelik gabeko EAJ dela adierazi zigun. Aurrez begiratuta, horrek akordioa erraztu dezakeela dirudi.
EAJ eta PPren arteko harremanak zailak dira, baina hau normala da. Alderdi sozialistak erreferentzi puntu garrantzitsua izateari utzi dio, etahorregatik PP erreferentzi puntu bezala geratu da. Beste erreferentzi puntua EAJ da. Hau gogoan, bistakoa da elkar ulertzeko zailtasunak badirela, baina ez diogu elkarrekin hitz egiteari uko egingo, gai askotan ados jar baikaitezke.
Espero dezagun, bestalde, herri honen beste erreferentzi puntua den ezker abertzalearekin horrelakoak egin ahal izatea. Erreferentzi gisa beste alderdi demokratiko bat egotea litzateke nire nahi nagusia.
PSE-EEk «Osakidetza kasua» hauteskunde hauetan ordainduko du?
Ziur naiz, eta gainera merezi dute. Eskandalu publiko eta agerikoena izan da. EAJk administrazioa politizatu zuela -eta egia da- ez da aitzakia Osakidetzako oposizioekin egin zen narraskeria justifikatzeko. Patetikoa izan da. Iparra galdu dute, eta ordaindu egingo dute.
AITZIBER YARZA
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPP
GaiezPolitikaEuskal HerrBozketakHauteskunAutonomi
PertsonaiazMAYOR1
EgileezYARZA1Politika

Azkenak
Statkraft, Kutxabank eta Azpeitiko Udala

Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.

Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01)
. Hemen... [+]


EAJren hizkuntza eskakizunetarako proposamena “atzerapausoa” dela salatu dute ELAk eta LABek

Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]


Arabako Aldundiak indarkeria matxistaren biktimei arreta murriztu diela salatu du ESK-k

Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.


Zenbait lagun zauritu dira Hernaniko San Joan gaueko istiluetan, eta gutxienez pertsona bat atxilotu dute

Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]


2025-06-24 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Chen Yun: txoria eta kaiolaren auziak hortxe jarraitzen du

Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]


Bilboko Bira Kulturak eskaintza gutxituko du laguntza publikoen murrizketagatik

Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.


Nola debekatu sare sozialak erabiltzea 16 urtez azpikoei? Australiako Gobernuak badu formula

Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]


Israeli boikota musika jaialdietan ere

El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]


NATOtik ukatu egin dute Sánchezek iragarritako gastu militarraren salbuespena

Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.


Trumpek Israel eta Iran arteko su-etena iragarri du eta ordu gutxira zalantzan dago jada

Iranek AEBen Qatarreko base militarrari eraso egin ostean eman du ustezko akordioaren berri Etxe Zuriko maizterrak, Truth Social sare sozialean. Ostean, Israelgo Gobernuak adierazi du Trumpen proposamena onartu duela, eta berdina egin du Irango Segurtasun Nazionaleko... [+]


Asteburu honetan eginen da EHZ festibala, Arberatze-Zilhekoan

Fermin Muguruza afixan nagusi, Olaia Inziarte, Naxker, Xiberoots, Errobi, Kaskezur, Zetkin, Tapia eta Leturia eta beste hainbat musikari igoko dira oholtzara ekainaren 27, 28 eta 29an. Horrez gain, antolatu diren hitzaldietan, hala nola lurraren defentsaz, diskurtso eta... [+]


Udaltzaingoan arreta euskaraz bermatzeko gomendatu dio Arartekoak Erandioko Udalari

2024ko irailean, herritar batek salatu zuen Erandioko udaltzain batek arreta euskaraz ukatu eta jokabide hori behin baino gehiagotan errepikatu zela, baita telefonoz kexatu zenean ere. Salaketak erakusten duenez, hasiera batean, arreta eta dokumentazioa gaztelaniaz bakarrik eman... [+]


2025-06-24 | Gedar
“Gazteon erantzunari esker Durangoko Gaztetxeari eustea lortu dugu”

Gaztetxearen aldeko manifestazio jendetsu bat egin zuten larunbatean Durangon, espazioaren irekieraren berri eman eta lau egunera. "Lehenengo gaua ere ez genuela bertan pasatuko esan ziguten, eta oraindik gaztetxean tinko jarraitzen dugu", aldarrikatu... [+]


2025-06-24 | Euskal Irratiak
Laida Mugika
“Espero dugu datorren urtean halakorik egin beharrik ez izatea, eta errektoretzak neurriak hartzea”

Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.


Eskuin muturreko talde batek Donostiako ‘Jesusen Bihotza’-ren aldeko ekimena egin du

Donostiarra, defenda ezazu zurea leloarekin pankarta bat jarri dute, Jesusen Bihotza duen Espainiako bandera batekin batera.


Eguneraketa berriak daude