«Izenik gabeko hiria eraiki dut kaleak eta atariak komunikatuz»


1994ko apirilaren 24an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Harkaitz Cano idazleari elkarrizketa bere azken liburuari buruz
«Izenik gabeko hiria eraiki dut kaleak eta atariak komunikatuz»
Harkaitz Canok «Kea behelainopean bezala» poesia liburua kaleratuko duSusarekin
Lehen liburua du Harkaitz Cano idazle gazteak, poesiaren leihotik begira idatzi duena. Hainbat irudi eta sinboloz josia, «Kea behelainopean bezala»k kea eta lainopeko hiria erakusten digu, irakurleak bere kabuz egin beharko duen bidaia luze batean zehar. Apirilaren bukaera aldera argitaratuko baita, aurretik heldu diogu elkarrizketari.
ARGIA. Zure lehen liburua dugu honakoa. Zer prozesu eraman duzu?
HARKAITZ CANO.Luzea izan da, nolabaiteko batasun bat ematen saiatu naizelako. Poema bakoitza atari diferente bat den arren, gero, izenik gabeko hiria eraiki dut, hainbat kale eta atari komunikatzeko.
Elementuak errepikatu egiten dira, eta hori interesantea da irakurlearentzat; gurutzatu egiten dira poema batzuk, kale horietan beti dago kea eta behelainoa, nahasturik. Gero, hiriaren arkitektura osatzen da liburuan zehar, hainbat irudi eta elementuren bitartez: zubiak direla, heriotza, gereziak, eta abar. Liburuan heriotza da ardatzetako bat, eta horri lotuta gereziak.
A. Ikuspegi pesimista al da, beraz, mamiari dagokiona?
H.C. Pesimista da. Azken batean, optimismoa lortzeko era bakarra pesimismoa eta ironia elkartzea baita. Hasierako poemetan maitasuna ikusten da batipat azpitik; liburua aurrera doan heinean, heriotzaren protagonismoa areagotuz doa: horiek dira poema ilunenak.
A. Puntuaziorik ez duzu erabiltzen.
H.C. Irakurlea `engainatzeko' abantailak ditu, joko politak sor daitezke eta aditzekin jokatzeko eta, aukerak zabaltzen ditu. Kuriosoa izan da: duela lau urte, puntuaziorik gabeko poesia ez zen poesia niretzat. Baina, denborarekin beste muturrera iritsi naiz.
A. Zenbakiek ere garrantzia berezia hartzen dute.
H.C. 1.600 zenbakia erabiltzen dut, eta egia esan, eleberri bat idatz daiteke zenbaki honetaz. Aurreneko aldiz kasualitatez erabili nuen, eta irakasle eta lagunek ez zuten ulertzen, zenbaki bat erabiltzekotan mila edo hamaika egoki eta erabilgarriagoak zirela zioten. Nik, hala ere, aurrerantzean zenbaki hori erabiliko nuela erabaki nuen. Liburuan, zubien inguruan eta erabili dut, eta horren bitartez pista batzuk zabaldu ditut irakurleak bere erara uler ditzan.
A. Zer poesia maite duzu?
H.C. Surrealista samarra. Garai batean gauzak argiago nituen eta orain dena zalantzan jartzen dut. Poema liburu honek surrealista kutsua badauka.
A. Zer epetan idatzitakoak dira poesiak?
H.C. Hasierako poesiak ia denak erori dira. Duela bi urteko poema bat dago; beste guztiak berriak dira. Liburua berrosatu beharrean izan naiz. Agian, hemendik bi urtera poema hauek irakurtzen ditudanean berdin pentsatuko dut, baina eternalki ezin ezer publikatu gabe egon.
Aukeraketa gogorra izan da zenbait momentutan; hainbat poema kanpoan uzteak min egiten du. Gero, egindako lanarekin asetzeko modurik ez dago; hori dugu, azken batean, artista guztiak hondoratu eta salbatzen gaituena.
A. Poesiaren mundua ezagututa, argitaratzea erraza gertatu al zaizu?
H.C. Nire kasuan ez da bide korapilotsua izan; baina, hala ere, idazle gazte askotxok bidea itxita dute. Idatzi idazten da, arazoa ez da hori, baizik eta argitaletxeen gustuko lanak ez direla egiten, nonbait.
A. «Gaur ez baita poemarik kabitzen zure lehioan» diozu poema batean. Egungo errealitatera etorriz, euskal literaturan poesiarik kabitzen al da?
H.C. Lehenago gehiago kezkatzen ninduen horrek. Jendearen sentiberatasun gutxitzearekin zer ikusia zuela uste nuen; orain, egia esan, ez nau gehiegi arduratzen. Askotan, liburudenda batean hainbeste liburu ikusi eta, inork ez dituela irakurriko pentsatu izan dut, agian hobe litzatekeenean beste aldera pasatu eta irakurle on bat izan, idazle txarra izan ordez. Baina, gero, idazteari utzi nahi arren, ezin...
Agian beste zerbait asmatu beharko dugu poesiarekin, hiru dimentsiokoa egin edo!
A. Zer diozu gure poesigintzari buruz?
H.C. Gurean poesia existentzialista ugari egin da. Poesia gauza konkretuei heltzeko baliagarri izango ez balitz bezala jokatu dugu; nire ustez, horrela jokatzeak ikuspegi okerra erakusten du, poesia ez baita `greziar Jainkoei' buruz idaztea...
A. Poesiaren leihotik begiratzen jarraitzeko asmoa al duzu?
H.C. Leiho hori beti egongo da hor; nik, ordea, denboraldi luzea posia idatzi eta irakurtzen aritu ondoren prosaren beharra sentitzen dut. Beharbada jenero gustukoena izango dut, baina prosaren beharra ere badut; ipuin batzuk hasita dauzkat... Eleberri baterako ideia bat ere badaukat.
A. Lubaki taldeko partaide ere bazara; zertan dira zuen lanak eta kritikak?
H.C. Gure kritikak eta, askotan gaizki ulertuak izan dira; zenbaitek ez du ezer ulertu eta beste zenbaitek bai, zirikatzea izan dela eta tonu gogorra hainbaten ipurdiak astintzeko erabili dugula. Orain errezitaldiekin gabiltza, batetik bestera. Herri honetan talde gauzak egiteko ez dago borondaterik. Nik uste oso positiboa dela elkartzea, nor bere marfiletan bizi gabe. Eta norbera bere marfiletan bizi bada, marfilak elkarrekin konpartitzea.
J.J. Petrikorena
48-49

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakCANO1
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
PertsonaiazCANO1
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude