«Atzakia bezala erabili da museoa kultur politikaz eztabaidatzeko»


2021eko uztailaren 27an
J.I.Bidarte, Guggenheim-Bilbao elkarteko zuzendariari elkarrizketa
«Atzakia bezala erabili da museoa kultur politikaz eztabaidatzeko»
Juan Ignacio Bidarte, Guggenheim-Bilbao elkarteko zuzendaria
Duela urtebete, Guggenheim Bilbao elkartea sortu zenean izendatu zuten zuzendari Juan Ignacio Bidarte. Gizon serioa, hotza, bera da Guggenheim proiektua bideratzeko asmoz sortu zen partzuergo honetan ardurarik handiena duen teknikaria. Elkarrizketa honetan azaldu digu noiz zabalduko den museoa eta zeintzuk izango diren bere ezaugarriak.
ARGIA. Zein fasetan dago Guggenhein Museoaren eraikuntza?
J. I. BIDARTE. Une honetan martxan jarri dugu suntsitze eta lurra prestatze fasea, eta hurrengo hilabetean espero dugu zimentatze eta indusketa lanei ekitea. 1997. urtean museoa inauguratu ahal izateko egutegia betetzen ari da.
A. Kalkulu ekonomikoak ere?
J.I.B. Eraikuntzaren aurrekontua datu finkoa da eta mantentzen ari da proiektua garatzen ari den neurrian. Aurrekontu horretara egokitzen ari da proiektua.
A. Zein mantenu gastu aurrikusten dituzue museoa martxan jartzen denean?
J.I.B. Proiektua aurrera eramatea erabaki aurretik, arkitektura nahiz arte arloak aztertu eta museoaren kudeaketa gastuak kontuan hartzen zituen bideragarritasun ikerketa egin zen. Museoaren funtzionamendu gastuak zehaztu eta aurrikusten zen 1.100-1.200 milioi pezetakoa izango zela urtero. Diru sarrerei dagokienez, lehenengo urteetan museoak urtean 400 milioi pezeta inguru gutxiagoko sarrerak izango zituela ere aurrikusten zen, baina ikerketa berak adierazten zuenez, kopuru bera jasoko da sarrera gehigarri gisa museoaren garapenari esker.
A. Nondik norakoa izango da museoaren egitura?
J.I.B. Ondo zehaztuta dauden diren hiru eremu egongo dira. Zati bat egitura klasikoa izango duten zenbait arte galeriak osatuko dute, eta bertan XX. mendeko arte plastikoen historia kronologikoki adieraziko duen bilduma iraunkorra ikusi ahal izango da. Erakusketa iragankorrak jorratuko dituen arte galeria bat ere egongo da, eta azkenik, forma ez hain linealak izango dituzten zenbait areto. Liburutegia, hitzaldiak egiteko aretoa, jantokia, denda bat, eta jendea egon daitekeen zenbait toki ere egongo dira. Kultur zentroa izango da.
A. Zeintzuk izango dira erakutsiko dituen lehenengo bildumak?
J.I.P. Guggenheim Fundazioko ondare osoa ikusi ahal izango da 20 urtetan txandatze sistemaz. Hau da museoaren zatirik garrantzitsuena, baina museoak berak erositako obrez osaturiko bilduma ere egongo da.
A. Istiluak sortu dira Guggenheim-Bilbaok ekarri behar zituen obra batzuen inguruan.
J.I.P. Museoa eraikitze fasean egongo den urteotan Euskal Herrian erakusketa batzuk antolatzeko asmoa dago. 1993tik 1997ra bitarte, museoa zabalduko denean ikusiko diren zenbait erakusketa ekarri nahi ditugu Guggenheim Fundazioaren laguntzaz. «Picasso y la Edad de Hierro» erakusketaren bidez eman nahi genion hasiera egitarau honi. Baina erakusketa horretan bildumazale pribatu eta hainbat museoren obrak ere bazeuden, eta arazoak sortu ziren bilduma osoa ekartzeko. Ondorioz, Euskal Herriko instituzioek eta Guggenheim Fundaziok erakausketa horren ordez azaroan zabalduko den beste bat ekartzea erabaki zuten.
A. Tokirik izango al dute bertako artistek museoan?
J.I.B. Hori zehazteke dago oraindik, baina Txillida eta Ibarrola bezalako euskal artisten lanak ere biltzen dituen Fundazioaren ondareaz gain, zehaztu gabe dago Euskal Herriko zein artisten obrak izango duten tokirik museoan. Kalitate irizpideak definituta daude, eta definituta dago, halaber, museoa ez dela euskal museo nazional bat izango, ezta museo nazional amerikarra ere.
Arte garaikidea landuko duen museoa izango da, eta obrak ekartzeko garaian kalitate irizpideen arabera hartuko dira erabakiak. Kalitatea eta gainerako bildumek osaturiko testuingurua ez haustea. Kalitatearen irizpidea betetzen badute, Euskal Herriko artisten obrek izango dute tokirik Guggenheim Museoan.
Behin martxan dagoela ez du zentzurik Euskal Herriko kultur bizitzaren barruan kokatzen ez bada. Alde horretatik, ezaugarri horiek izango dituen museoa hemen izateak euskal artisten obrak nazioarteko zirkuituetara irits daitezen erraztuko du. Era berean, Euskal Herriko arte eta kultur munduek kanpoan dauden tendentzien lekuko izateko aukera izango dute.
A. Kritika ugari izan ditu Guggenheim proiektuak bere aurrekontu handia dela eta; askoren ustez, beste premiak daudelako arte munduan.
J.I.B. Diru publikoaren bidez kudeatzen den edozein ekimenetan dago lehentasun arazoa. Azken batean, gauza bat egingo den ala ez erabakitzen duen lehentasun irizpidea dago. Museoa hemen egingo zela aipatzen zuen hitzarmenak, eta euskal instituzioen kultur politikan aldaketak izango zirela iragarri ziren aldi berean, baina bi gertaerek ez dute zerikusirik. Museoa ez zen diru murrizketen arrazoia izan. 1992ko aurrekontuetan instituzioek aurrekontu txikia eskaini zioten museoari. Eraikitze lanak abiatzen direnean, hurrengo urtean eta bi urte barru izango baititu benetan diru beharrak museoak.
Proiektua handia izanik, aurrerantzean Estatu Batuetako elkarte bat euskal kultur munduan sartuko zelako sortu da beharbada polemika. Lehentasun polemika ulertzen dut, baina nire ustez, Guggenheim-Bilbao Museoa aitzakia bezala erabili da instituzioen kultur politikari buruz eztabaida sortzeko.
Joxi Goikoetxea
60-62

GaiezKulturaArteaAretoakMuseoakGuggenheim
PertsonaiazBIDARTE2
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
Itzali sistema, piztu alternatibak

Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.


2025-05-21 | ARGIA
Migratzaileak beste herrialdeetara deportatzeko baldintzak malgutu nahi ditu Bruselak

Europako Batzordeak beste urrats bat eman nahi du migrazioaren kontrako politikak gogortzeko bidean: deportaturiko migratzaileek ez lukete zertan harreman zuzenik izan behar hirugarren herrialde "seguruak" deiturikoekin, hara kanporatuak izateko.


Baionako gizon bat epaitzen ari da Paueko Auzitegia, zortzi adin txikiko bortxatzea leporatuta

Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]


Foruzaingoak familia bat etxegabetu du Antsoainen, eta hori galaraztera joan direnen aurka oldartu da

10:00etan etxegabetzea gauzatzeko agindua zuen Poliziak, baina lehenago bertaratu dira sei patruila emakumearen etxera eta inguruko kale guztiak moztu dituzte. Haritu Elkarlaguntzako Sareak eginiko deiari erantzunez, dozenaka lagun elkartu dira etxearen aurrean etxegabetzea... [+]


Gorka Ovejero, AHTren kontrako plataforma: “Zundaketen lana sabotajeen bidez oztopatzen ari omen dira, baina salaketarik ez da egin”

Abiadura Handiko Trenaren kontrako plataformak astelehenean jakinarazi zuen Espainiako Gobernua eta Nafarroakoa egiten ari diren zundaketa kanpainak ez duela etenik. Izurdiagan eta Otsobin herri mugimenduak lortu zuen geldiaraztea legezkoak ez ziren eta baimenik gabe abiatu... [+]


Erresuma Batuak bertan behera utzi ditu Israelekin zuen akordio komertzial berrirako negoziazioak

Europako Batasunak ere Israelekin dituen akordio komertzialak “berrikustea” erabaki du, 27 estatutik 17k aldeko botoa eman eta gero. Dagoeneko 53.000 hildakotik gora eragin ditu Netanyahuren gobernuak.


Enkarterrin zentral eoliko bat egiteko proiektua atzera bota du Jaurlaritzak, ingurumen kalte larriak eragingo lituzkeelako

Bizkaian, Artzentales eta Sopuerta artean Euskal Haizie enpresak eraiki asmo zuen zortzi aerosorgailuko zentral eolikoaren proiektua atzera bota du Eusko Jaurlaritzako Industria Sailak, faunan, landaredian eta ondarean eragingo lituzkeen kalteengatik. Enkarterriko herritarrak... [+]


2025-05-21 | Nicolas Goñi
Banku handiek klima aldaketan inbertitzen dute, baina ez da konponbidea sustatzeko

Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri  honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]


Miren Amurizaren ‘Pleibak’, 111 Akademiako irabazle

Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.


Antiwokismoa: eskuin muturraren maskara berria
Jule Goikoetxea: “Euskal Herrian ere Trumpek eta Mileik gorroto duten guztia da woke”

Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]


Antiwokismoa: eskuin muturraren maskara berria
Zapalduen hitza zokoratzeko asmakizuna

Wokismoari begiratu beharrean antiwokismoari so jarri gara. Antiwokistek sorturiko multzoa delako wokismoa, eta antiwokismorik ez balego ez legokeelako wokismorik. Multzo eklektiko horri begiratu, eta laster ohartzen gara eskuin muturrak hastio duen guzia barnebiltzen duela:... [+]


2025-05-21 | Iñaki Murua
Aldia itzalaz erditu zenekoa

Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]


Nazioaren pendulua, han eta hemen

Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]


2025-05-21 | Nekane Txapartegi
Borrokak lotu nahian

Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...

Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]


2025-05-21 | Castillo Suárez
Bihotzeko pitzadurak

Oliver Laxe-k esan zidan behin enpatiari eustea dela zuzenena bizitza honetan. Zauritutako jendeak hunkitzen duela, eta jakin-min handia sorrarazten diola; eta hori dela, hain zuzen ere, gehien gustatzen zaion gauzetako bat: bere buruari galdetzea zergatik hunkitu duen horri... [+]


Eguneraketa berriak daude