Errioxako Biotz-barrendik itz bi
Emen nanzute. San Asensio deritzaion erri pollit ontan. Gure Errioxak habesten duen uri famatuan. Berpixtu naizela deritzait. Eguzkiak jo ta ke, dana bezten duelarik. Ebro'k daramakien ura gutxi nabaitzen da. Motel dijoa; erdi illa. Ibai onek jakin baitu gañezkako denborak jaunak dituala. Ez du euririk gure kosta aldeetan bezela. Ta egarri baitira naiz ardo egokienen jabe izan.
Rioja'tar abotzaz itzegin na det. Dudik gabe gure odolekoak dira. Abizen euskaldunak nun nai entzungo dituzu anetxen artean. Balzategi, Lezama, Agirre, Billasoro ta abar. Prolema sortua dagoela deritzait Errioxan. Gaztelarrak dirala Geografia'k agindu dualako? Naparrak ala? Bai, Euskal Errian teki bat dutela esango nuke.
Berez, jende alaia. Galdetzen badiezu anetxei zer diran, ez dizute errex erantzungo. Bañan Erri onen begiak Euskal_Erriarontz ipiñiak dande. Batez ere Bilbo'rontz. Bizkaitik asko etortzen baitira egunak igarotzera inguru anetara. Naparroako Erriberan gertatzen dana, emen ere ikusten da. Atzeruntz ez dute nai ezer jakiñ. Beren iritzia Euskal_Errira irixtea da.
Ala, alai ikusi ditut beren jai etan . Naiz Errioxa auxe zaarrenetako erri bat izan, oraindik_orain ba dirudi azaletik atera gabea dagoela. Sikologi asko ez da bear: auen bizitasun eta izakeraren berri jakiteko. Abereraren lagunak baitira...
Erri koxkor anetan gizonak ez du arkituko abereak baño lagun aberik. zaldi, mando, asto ta alako abereak, gizonarekin batera, la gunarazten dira lur eder auetxek eraiten. Hugo Wast'ek bere nobeletan, argentinako manduak goraipatzen ditu. Ez det uste aik emengoen tamañakoak izango diradenik. Etzituan Asisko anaiak maitasun anadiagoekin abere anetxek zainduko. Orregatik ez da arritzekoa alaitasun jator batean emengo seme-alabak bizitzea. Ez dute asko bear erroxtason bati buru emateko. Ta kanpotarrekin nola konpontzen diran... Beriala alkartzen gaituzte te "Bodega"k dalako tokietara errex eramaten gaituzte.
Antxe, txuletak lur berean erriaz, zorionezko erariarekin bapo jartzen zaltuzte. Baltere, naiz oltuta egon, kanpotarra zarela ta, zure omenez, trago ta trago, ongietorriari txispak ateriaz, izugarrizko agurra egiten dizute...
Gizon auetxen kezka .Gezurra dirudi. Begiak goruntz altxatuaz euria eskatzen dute. Maatsa ondo beztu da, bañan txikia dator. Urik txukatu ez duelako. Errioxatarrok txikiak dira. Gaurko maatsa bezela. Eguneroko eguzki onek erre egilen baltitu.
Batez, ala dio: –Jainkoak baztertuta utzi al gaitu?–
Besteak. –Inpernuan emen baño ur geiago, baletz!–
Goizeko amarretan kentzen digute etxeetan ura Plazan, abereentzat eta gizonezkoentzat ere ura bada.
Orain dala berreun urte bezela ortxe ikusiko dituzu emakumeak beren bonbil, garrafoi, ta beste ontzi ugariekin ur billa.
Ez dago atsedenik. Ikusgarria kenetan emen gertatzen dana. Eguzkiak bukatzen duen bezin laixter illargi anndiak bere irripar illarekin, zillarrez betetzen du dana.
Beroak utzi duen kal-kala oztu da ta irripartxo bat bezela, gauak besarkatzen ditu ilusioz bizi diren neska mutillak. ..
Jai_nagusiak San Asension. Ez det gogo aundirik salto ta brinho egiteko. Bañan "Begiak parrez_ parrez..."
Esango dizutet urrengoan nere goraberak Erriosa ontan...
Orain goazen. Guazen, San Asensioko Lasalletarren Eskola_Pralletegira. Ez dakit ser gaitik, bañan biotza kilimatu zait, etxe galant onetara etortzearekin. La Salle'ko Donostiar ikastetxean ibilia naiz ta.
Bai galanta ta ederra Seminario auxe Bi gorputzeko Etxea dauka. Bata Ikastola, jatorrizko sukalde, komedore, lotegi ta abar. Gela aundi batzuek, argia errez sartutzen dala, alaitzen dute tamañazko etxea.
Beste aldean berriz eliza galanta. Nere ustez gaiegizkoa... Bañan tira, ez gaitezen asrtu halakotan.
–Anai Mendiola, serio ge:ditu da.
–Agur bada. Zuek zeraten bitartean gure kultura ez dala jetxiko deritzait.
–Arratsaldeak bota du azkeneko herotasuna Errioxako zelai auelan, eta guazen.
Kanpalak San Asensio'n. Ja:ak baltira Esker_eskubi maatsa.
Ogi zuri_mardula nun nai. Makiñik gabe ebakitzen dan urdaia aldalmenean.
A! ta neskatillak pertxentak jaleko jazkerarekin egunero. Beltzarantxuak dlemontre!
Errioxanak goitik bera.
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.