Errioxako Biotz-barrendik itz bi
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Emen nanzute. San Asensio deritzaion erri pollit ontan. Gure Errioxak habesten duen uri famatuan. Berpixtu naizela deritzait. Eguzkiak jo ta ke, dana bezten duelarik. Ebro'k daramakien ura gutxi nabaitzen da. Motel dijoa; erdi illa. Ibai onek jakin baitu gañezkako denborak jaunak dituala. Ez du euririk gure kosta aldeetan bezela. Ta egarri baitira naiz ardo egokienen jabe izan.
Rioja'tar abotzaz itzegin na det. Dudik gabe gure odolekoak dira. Abizen euskaldunak nun nai entzungo dituzu anetxen artean. Balzategi, Lezama, Agirre, Billasoro ta abar. Prolema sortua dagoela deritzait Errioxan. Gaztelarrak dirala Geografia'k agindu dualako? Naparrak ala? Bai, Euskal Errian teki bat dutela esango nuke.
Berez, jende alaia. Galdetzen badiezu anetxei zer diran, ez dizute errex erantzungo. Bañan Erri onen begiak Euskal_Erriarontz ipiñiak dande. Batez ere Bilbo'rontz. Bizkaitik asko etortzen baitira egunak igarotzera inguru anetara. Naparroako Erriberan gertatzen dana, emen ere ikusten da. Atzeruntz ez dute nai ezer jakiñ. Beren iritzia Euskal_Errira irixtea da.
Ala, alai ikusi ditut beren jai etan . Naiz Errioxa auxe zaarrenetako erri bat izan, oraindik_orain ba dirudi azaletik atera gabea dagoela. Sikologi asko ez da bear: auen bizitasun eta izakeraren berri jakiteko. Abereraren lagunak baitira...
Erri koxkor anetan gizonak ez du arkituko abereak baño lagun aberik. zaldi, mando, asto ta alako abereak, gizonarekin batera, la gunarazten dira lur eder auetxek eraiten. Hugo Wast'ek bere nobeletan, argentinako manduak goraipatzen ditu. Ez det uste aik emengoen tamañakoak izango diradenik. Etzituan Asisko anaiak maitasun anadiagoekin abere anetxek zainduko. Orregatik ez da arritzekoa alaitasun jator batean emengo seme-alabak bizitzea. Ez dute asko bear erroxtason bati buru emateko. Ta kanpotarrekin nola konpontzen diran... Beriala alkartzen gaituzte te "Bodega"k dalako tokietara errex eramaten gaituzte.
Antxe, txuletak lur berean erriaz, zorionezko erariarekin bapo jartzen zaltuzte. Baltere, naiz oltuta egon, kanpotarra zarela ta, zure omenez, trago ta trago, ongietorriari txispak ateriaz, izugarrizko agurra egiten dizute...
Gizon auetxen kezka .Gezurra dirudi. Begiak goruntz altxatuaz euria eskatzen dute. Maatsa ondo beztu da, bañan txikia dator. Urik txukatu ez duelako. Errioxatarrok txikiak dira. Gaurko maatsa bezela. Eguneroko eguzki onek erre egilen baltitu.
Batez, ala dio: –Jainkoak baztertuta utzi al gaitu?–
Besteak. –Inpernuan emen baño ur geiago, baletz!–
Goizeko amarretan kentzen digute etxeetan ura Plazan, abereentzat eta gizonezkoentzat ere ura bada.
Orain dala berreun urte bezela ortxe ikusiko dituzu emakumeak beren bonbil, garrafoi, ta beste ontzi ugariekin ur billa.
Ez dago atsedenik. Ikusgarria kenetan emen gertatzen dana. Eguzkiak bukatzen duen bezin laixter illargi anndiak bere irripar illarekin, zillarrez betetzen du dana.
Beroak utzi duen kal-kala oztu da ta irripartxo bat bezela, gauak besarkatzen ditu ilusioz bizi diren neska mutillak. ..
Jai_nagusiak San Asension. Ez det gogo aundirik salto ta brinho egiteko. Bañan "Begiak parrez_ parrez..."
Esango dizutet urrengoan nere goraberak Erriosa ontan...
Orain goazen. Guazen, San Asensioko Lasalletarren Eskola_Pralletegira. Ez dakit ser gaitik, bañan biotza kilimatu zait, etxe galant onetara etortzearekin. La Salle'ko Donostiar ikastetxean ibilia naiz ta.
Bai galanta ta ederra Seminario auxe Bi gorputzeko Etxea dauka. Bata Ikastola, jatorrizko sukalde, komedore, lotegi ta abar. Gela aundi batzuek, argia errez sartutzen dala, alaitzen dute tamañazko etxea.
Beste aldean berriz eliza galanta. Nere ustez gaiegizkoa... Bañan tira, ez gaitezen asrtu halakotan.
–Anai Mendiola, serio ge:ditu da.
–Agur bada. Zuek zeraten bitartean gure kultura ez dala jetxiko deritzait.
–Arratsaldeak bota du azkeneko herotasuna Errioxako zelai auelan, eta guazen.
Kanpalak San Asensio'n. Ja:ak baltira Esker_eskubi maatsa.
Ogi zuri_mardula nun nai. Makiñik gabe ebakitzen dan urdaia aldalmenean.
A! ta neskatillak pertxentak jaleko jazkerarekin egunero. Beltzarantxuak dlemontre!
Errioxanak goitik bera.
Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena
Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki
Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]
Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.
Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.
Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]
Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]