"Komentzituta nago Nafarroatik sortuko dela Euskal Herria"


1992ko azaroaren 29an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Miren Egaña, Iparraldeko HBko arduradunari elkarrizketa
Miren Egaña HBko Ipar Euskal Herriarekiko harremanen arduraduna:
"Komentzituta nago Nafarroatik sortuko dela Euskal Herria"
Baztan eta Iruña artean bizi izan da ttikitatik 35urteko emazte gazte hau. Euskara itzultzalle eta teknikari lanbidez, HBko arduradunetarik ezagunena bihurtu da Iparraldeko militanteen artean. Espetxean bost urte igaro zituen, Yeseriasen, eta bertan ukan zuen bere alaba.
ARGIA. Ardura hori, Iparraldearekiko harreman arduradun kargu hori hartu baino lehen zer nolako loturak zenituen Iparraldeko jendearekin?
M. EGAÑA. Iparraldearekiko harremanak ttikitatik bizi izan ditut agian familiaren aferengatik. Espainiako Gerra pasatuta, nire aita mendizain egon zen eta Aldudera, Urepelera, eramaten ninduen. Gero Baztanen ere bizi izan naizenez, badakizue Baztango jendeak lotura estuak dituela Baigorrikoekin, alde horretako jendearekin, beraz niretzat hori gauza arrunta izan da beti.
Gero espetxetik aterata Baztango dantza taldearekin, nire lagunekin Iparraldera joaten nintzen eta errekuperatu nituen galdutako kontaktuak.
A. Zure ustez zargatik izendatu da pertsona berezi bat Iparraldearekiko harremanez arduratzeko?
M.E.Urrats Berri prozesua burutu eta gero, Iparraldeak nazio proiektuan zeukan garrantzia agerikoa zen. Gertakizunek, azken urteetan, garapen desberdina izan dute hemen eta han eta sumatzen zen arduradun bat behar zela egoera hau hurbiletik segitzeko. Nolabait ere, orain arte egindako lana berplanteatu, sakondu eta Europaren aitzinean daukagun erronkaren barruan bide berriak ireki. Horregatik garrantzia duelako, arduradun horrek, Mahai Nazionaleko kidea izaten jarraitu du azken aldaketen ondotik.
A. Zer lan baltzatu nahi zenuke?
M.E. Nik badakit, urte askotan Iparraldeko eta Hegoaldeko harremanetan denetarik izan dela, bolada onak, ez hain onak eta txarrak ere. Nik buruan proiektu anitz ditut, afera da proiektu horiek aitzina nola eraman, gure buruetan dauzkagun zailtasunengatik. Lehen momentutik inportantea iruditu zait bertako giroa ezagutzea eta jendearekin harremanetan sartzea. Ez baita jada ordua estrategiaz edo taktikaz hitz egiteko baizik eta batez ere jendea ezagutu eta nolako gauzak gertatzen diren ikusi eta hortik abiatuz, lan komuna hasten ahal dugun ikusteko. Tenore ezin hobea dugu batez ere Europaren aitzinean herri bat garela adierazteko. Uste dut garai bateko problemak gainditzen ahal ditugula.
A. Norekin dituzu kontaktuak?
M.E. Ofizialak ezker abertzaleko taldeekin, EB, EMA, Patxa-Oldartzen; eta horretaz aparte kultura eta euskara inguruan ari direnekin ere ari naiz kontaktuan.
A. Nola ikusten duzu Iparraldeko panorama politikoa?
M.E. Uste dut Maastricheko aferarekin aukera ederra galdu dugula. Benetan komentzitua nintzen ezker abertzaleak jarrera baterakoi bat erakutsiko zuela erreferendumaren aitzinean, eta gainera denetarik ikusi dugu. Arrunt inportantea zen kanpoari begira nazioa garela aldarrikatzea. Panorama konplikatua da baina bideak posibleak dira lanean aritzeko.
A. Konpara al daiteke Nafarroa Iparraldearekin?
M.E. Ziur naiz, eta Nafarroa mailan lan egiten dugunok hala pentsatzen dugu, benetako lan komuna Ipar eta Hego Euskal Herriaren artean Nafarroatik sortuko dela. Nafarrok izan dugu horrelako lotura bai sentimentuzkoa, baita fisikoa ere, bi aldeetan lan komuna egiteko gogoa, nahiz eta muga hor egon. Komentzituta nago Nafarroatik sortuko dela Euskal Herri berria.
A. Aste honetan, besteak beste, nafar batzuk kondenatuak izan dira Parisen, zer balorazio egiten duzu horretaz?
M.E. Uste dut epaiketa hau adierazgarria dela, agerian gelditu da ez dituztela bakarrik militante horiek kondenatu, baizik eta populu oso bat kondenatu nahi izan dutela. Frantses Estatua k borondaterik eza erakusten du Iparraldeko euskaldunak eskatzen ari direnari begira. Eskarmentuzko epaiketa izan da, Iparraldeko ezker abertzale guztia kondenatu dute, ezin da populu bat suntsitu. Ez dute horrela akituko ez ezker abertzalea, ez borroka armatua. Nazio guztietan eta Iparraldean ere, populu bat suntsitzen baldin bada, herri bati zor zaizkion eskubideak ukatzen bazaizkio, borroka armatua sortzen da, ez da berez sortzen. Iparraldeko ezker abertzalea kondenak ikusita gogorrago ekinen dio bere izaera borrokari.
A. Zer espazio du zuretzat IK erakundeak Iparraldeko politikan?
M.E. Erantzun gisa ikusten dut Iparretarrak erakundearen sorrera–eta hau iritzi pertsonala da, eta erantzun gisa segitzen du. IKkoek badute segimendu handia Iparraldeko abertzaleen artean, eta ni ez naiz inor hori epaitzeko, uste dut bertakoek badakitela zer egiten duten, ez du Hegoaldeko batek deus erratera etorri beharrik horri buruz Iparraldekoei.
A. Euskara izango da, ziur aski, bide komuna egiteko tresna aproposena.
M.E. Hain zuzen ere, azken bolada honetan arlo horretan ari gara lanean, Hegoaldean euskararekin afera handia badugu ere, Iparraldean areagotzen da. Lotsagarria da legerik ez egotea, ofizialtasunik ez izatea, Europako hizkuntzen karta famatua ez izenpetzea. Uste dugu Europako Parlamentuan gure hizkuntzari buruz lan bat aurkezten ahalko dugula, horretan ari gara zeren eta hizkuntzarik gabe ez baitugu herririk izanen.
Ixabel Etxeberria
8-9


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHB
PertsonaiazEGAÑA3
EgileezETXEBERRI11Politika

Azkenak
Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


‘The Lancet’ aldizkariaren arabera, Israelek 434.000 palestinar hil ditu 2023ko urritik: Gazako biztanleriaren %20

Iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du aldizkariak. Kalkuluen arabera, 2023ko urriaren 7tik egunean 732 palestinar hil ditu batez beste, Israelgo armadaren erasoen... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eskuz eta banaka

Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]


Eguneraketa berriak daude