«Aginteak ez nau kokiltzen baina dagokidan lana soilik egingo dut»


1992ko azaroaren 15ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
JUAN JOSE GOIRIENA
«Aginteak ez nau kokiltzen baina dagokidan lana soilik egingo dut»
Duela urtebete, Jose Antonio Goiriena de Gandarias medikuak Euskal Herriko Unibertsitateko erretore kargua eskuratu zuenean, pertsona anitzen buruan freskoegia zegoen oraindik Emilio Barberaren oroitzapena. Gizon honek EHU goitik behera aldatuko zuela agindu zuen, eta hamabi hilabete iragan direnez, balorazioak egitea zilezkoa delakoan, beragana joan gara.
ARGIA. Urtabete pasatu duzu Euskal Herriko Unibertsitateko erretore gisa. Duela hamabi hilabetkFo egoera eta egungoa oso desberdinak al dira?
J J. GOIRIENA. Kargua hartu nuenean Unibertsitatearen egoera nahiko kritikoa zen. Barne zein kanpo arazoak zeuden. Baina larriena ez zen hori. Nere ustez gestio ereduan zegoen krisia zen okerrena. Ekonomiko zein administratiboki. Beste guztia horren adierazgarria besterik ez zen.
Azken urtean asko normaldu da unibertsitateko organuen funtzionamendua. eta Unibertsitateko Adiministrazioa eta EAEkoa hurbiltzen saiatu gara, EHUk autonomia izan arren aurrekontuen gaian Eusko Jaurlaritzak zer esanik duela uste bait dugu.
Ekonomia aldetik egoera normaltzea lortu dugu, % 90 batean edo, eta gestioaren kontrol demokratikoa ziurtatu egin dela uste dut. Taldeek erretorearen garrantzia eskuratu dute. Talde lana nagusitu da.
A. Talde lanen nagusitzea erretorearen ahultasunaren ondoriotzat hartzen dute zenbaitek...
J.J.G. Argi dago Barbera eta ni oso desberdinak garela. Uste dut gehiago dela aginte estilo kontua. Aukeratu nindutenean argi utzi nuen ez zela pertsona bat bakarrik aukeratzen. Talde oso bat zela ardura hartzen zuena. Uste dut norberaren kontua dela.
Agian lehen Unibertsitateak pertsonakeriara jotzen zuen gehiegi. Nik uste nuen hobe zela Unibertsitatea organu finko batzuen funtzionamendu onean oinarritzea. Erretorearen bete beharra, hor, organu horiek agintzen dutena betetzea litzateke, bere egitarauarekiko kontraesana suposatzen ez duen bitartean behintzat. Kontraesan horretan eroriko balitz, argi utzi dut beti erretoreak egin dezakeen gauza bakarra dimititzea litzatekeela. Hori da egin daitekeen gauza bakarra.
Ez dut uste sistema honek eraginkortasuna galtzen duenik. Estatutuak horrelakoak dira, eta pertsona baten aginteak estatutu horien aldaketa suposatuko luke. Ez da zuzena erretoreak ez dagokion ardura hartzea beregan.
Ez nago ados ahula naizela esaten dutenekin. Aginteak ez nau kokiltzen, baina egia da dagokidan lana besterik ez dudala egingo.
A . Talde independiente bezala aurkeztu zenuten zeuon burua. Hausdura zenekarten Unibertsitatera. Zertan da hausdura hori egun?
J.J.G. Unibertsitateak behar batzuk zituela uste nuen eta garrantzitsuenetarikoa gestioarena zen. Sinesgarritasuna lortzeko hemendik kanpo. Eta hori lortu dugu. Barne funtzionamendua asko hobetu da, gizartea Unibertsitatearen egoeraz jabetu da. Ditugun aurrekontu mugak ezagutzen dira, lehen ez bezala.
A. Ikasleekiko zerbait aldatu al da unibertsitatean?
J.J.G. Lehen gaizki zeudenei buruz galdetzen badidazu, gaizki jarraitzen dutela? Horiek baietz esan beharrean nago, baina arazoak konpondu ahal izateko oinartiak ezarri ditugu dagoeneko.
Guztiz aldatu den gauza bat elkarren arteko harremanak dira. Enfrentamenduaren kultura atzean utzi da ikasleen artean. Gehiengoak eta gutxiengoak errespetatu egiten dituzte, eta zapalkuntzaren politika, nolabait esateko ez da erabiltzen jada.
A. Bederatzi irabasleren egoera berezia ere hor dago...
J.J.G. Arazo hori ez zen berria. Hor bi gauza oso ongi bereiztuko nituzke. Alde batetik erreibindikapena dago, eta bestetik norberaren planteamendua eta jarrera. Arazoa kontratu laboral baten eskaeran datza. Kontratu mota hau eskatu zutenek auzitegietara eraman zuten gaia, eta epaiak kontraturik ez zutela esan zuen. Ondoren, Gobernu Juntak beste irakasleek duten kontratua eskaini zien. Batzuek sinatu zuten, beste batzuek ez.
Sinatu ez zuten bederatzi horien artean, Jose Maria Etxebarria adibidez, kontzientzi eragozpena arrazoitzak aldarrikatu duenik izan da. Arrazoiak hala ere oso desberdinak izan daitezke.
Auzitegi Gorenaren epaiaren zain daude, baina emana du aurretik Arabako irakasleen aurkako epaia. Kontratu laboralaren erreibindikapenarekin ados egon daiteke pertsonalki, baina egungo legediaren arabera oso argi dago Euskadin eta Estatu osoan funtzionariek bakarrik dutela lekua.
A. Pertsonalki kontratu laboralaren ezarketaren aldekoa al zara?
J.J.G. Erreibindikapen gisa, agian arrazoia dute kontratu laboraleko irakasleak izatea onuragarria litzatekeela esaterakoan. Aurretik inork ezin dezake esan ez dela ona, baina praktikan ez dago kontratu horiek sinatuko lituzkeen unibertsitate publikorik, ez legala da.
Hala ere, eredu horrek badu lekua. Arazoa da Legebiltzarrak onartzea. Hori da ia ezinezkoa dena. Ideia aldetik ona iruditzen zait. Nik ere nahiagoko nituzte funtzionari hutsak baino. Ziurrenik ona litzateke EHUrentzat, baina legeak kontrakoa esaten ez duen bitartean ezinezkoa da.
A. Negoziaketa ezinezkoa al da?
J.J.G. Ez dut uste negoziaketa kontua denik. Arazoa Gobernu Juntarena da. Bertan erabakiko da, eta aldaketarik onartzen ez duen bitartean nik ezin dut kontrakoa esan.
Ezin da esan erretoreak hor erabaki behar duenik. Gauza batzuk Gobernu Juntak erabakitzearen aldekoak direnek onartu egin behar dute organu horren erabakitzeko ahalmena bere osotasunean. Koherentzia behar da.
A. Zer erabaki hartzen ditu orduan erretoreak?
J.J.G. Esan diet beraiei. Legez dugun aukera oso txikia da. Sinatu zutenen kontratua dago alde batetik, eta bestetik irakasle laguntzailearen figura. Sortu zenean, asmatu egin genuela esan ziguten, haina hori gezurra da. Figura hori 1970etik onartzen da. Arazoa da mota horretako irakasleek ez dutela soldatarik jasotzen baina ez dakit...
Argi esan nahi dut irakasle hauei EHUn lekua egingo dien proposamen legezkorik aurkezten didana gustora onartuko dudala. Asko pentsatu dut gai honen inguruan eta ni naiz konpondu nahi duen lehena. Bain ezin da onartu burugogortasunezko jokaerarik.
A. Gasteizekin ere eztabaidak izan dituzu Unibertsitaterako aurrekontuak direla eta. Axolagabekeria salatu duzu...
J.J.G. Gizartearen hausnarketa eragin nahi izan dut. Goi irakaskuntzarako zenbat diru ematen duen Administrazioak eta Euskal Herriko gaztediaren erdiak unibertsitatean ikasi nahi duela jakinik, nahiko larria iruditzen zait. Azken finean, Euskal Herriaren etorkizunerako zenbat diru inbertitzen den esan nahi dut. Gazte horiek, gainera, Europan daude. Eta horrek inbertsio gehiago eskatzen ditu. Ezin da bigarren mailako talde batekin Liga Txapelketan lehiatu. Eta Hezkuntza Sailak eman zigun dirua ez zen nahikoa.
A. Bitartean ikasleak dira gehien ordaintzen dutenak...
J.J.G. Hori subjetiboa da. Matrikulak ez du ordaintzen Unibertsitateak eskaintzen duenaren heren bat besterik. Beste alde batetik, ordaintzen dena ez baldin bada hezkuntza on baten truke ematen, ikaslea kexu da.
A. Euskararen normalizazioa zein egoeratan dago?
J.J.G Lan eta buruhauste askoren ondoren, partida bat lortu dut euskal adarretarako irakasleak lortu ahal izateko. Estatutoen arabera euskaraz ikasteko eskubide osoa dago, eta aurtean 113 irakasle kontratatu ditugu.
A. Baina irakasle horiek duela urt batzuk onarturiko partida baten barruan zihoazen...
J.J.G. Bai, baina ez zuen aurrera egin. Aurrekontuak onartu gabe zeuden hori onartu zenean, eta hortxe geratu zen dena. Orain, sailez saileko lana egin dugu, lehen egin behar zena.
A. Medikuntza Fakultatetik zatoz. Beti esan da Ingineritza eta Medibuntzakoek eragin handia dutela EHUn. Zu horren adibidea al zara?
J.J.G.Ez nago ados honekin. Hemen egon diren erretore gehienak adar juridiko-ekonomikotik etorri dira, eta Barbera eta ni gara Medikuntzatik etorri garen bakarrak.
Horri gehitu behar diot gezurra dela talde konkretu batzuek eragin dituztela nere erabaki batzuk. Ez dut uste gaur egun inork esan dezakeenik erabili egin nautenik erabakiak hartzeko. Guztiz libre sentitzen naiz nere karguan, loturarik gabe.
A. Ohiturik zeunden gainera kargu publikoetara...
J.J.G. Bai. Hiru urtez egon naiz Eusko Jaurlaritzan Osasun Sailburuorde lanetan. Eta oraingoarekin zerikusirik ez izan arren administrazio publikoa dira biak. Alde horretatik oso garbi daukat, hau amaitzen zaidanean irakaskuntzara itzuliko naizela. Hemen egon edo beste postu batean egon berdin da, egin beharrekoa eginez gero.
Gaur kargu honetarako aukeratu naute eta jakin ezazu etorkizunean zertan ibiliko naizen! Ez nau endregatzen.

NORTASUN AGIRIA
Senide bizkaitarrengandik sortua, Arabako Villafrancan jaio zen, 1 948ko uztailaren 27an
Literatura zalea oso, azken hamar urteetan ez du nobelarik irakurtzeko astirik
Ez luke inoiz pianoko karrera egingo, lehen lau urteak eginak eduki arren, «kalamidade bat bainaiz eskuekin»
Bere agindupean Unibertsitatea % 15-20 inguru hobetuko balitz irakaskuntza arloan, bere lana ontzat hartuko luke

Amagoia Iban
45-48


GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEHUErrektoreak
PertsonaiazGOIRIENA1
EgileezIBAN1Gizartea

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude