Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

ostirala 2025eko ekainaren 20an

«Espainian Ez Dago De Gaullerik, Beraz Ia Ezinezkoa Da Negozieketa»

Garbine Ubeda Goikoetxea

1992ko martxoaren 01ean

Inprimatu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Egin ARGIAkoa

Miguel Castells abokatuari elkarrizketa
Miguel Castells
«Espainian Ez Dago De Gaullerik, Beraz Ia Ezinezkoa Da Negozieketa»
Sona handiko abokatua da Miguel Castells. Politika munduan asko ibilia, garai batean. Bere kontrako bi prozesu ditu zabalik. Gernikako Juntetxean Espainiako Erregeari kantatzeagatik bata, eta "Punto y Hora"n argitaratutako iritzi artikulu batengatik bestea. Azkenaldian Amedo eta Dominguezen epaiketa izan da bere lan nagusietariko bat.
ARGIA. Amedo eta Dominguezen kasua berrikustea eskatu duzue denek. Zer espero liteke horretatik?
MIGUEL CASTELLS. Hiru postura desberdin daude. Defentsak, Amedo eta Domínguez errugabetzat jo ditzaten nahi du. Salaketa partikularreko bi abokatuok, berriz, sententziari salaketa gehiago eranstearen aldekoak gara. Esate baterako, Garcia Goenaren hilketan parte hartu izana eta GAL erakunde armatua zela aitor dezaten lortu nahi dugu. Horretaz gain, Estatu espainiarra erantzule zibiltzat jotzea. Herri Ekintzak, arau-hauste handiak egin zirelako, epaiketa berriro egitea eskatzen du. Diru berezien inguruko ikerketarik ezin izan zen egin, esate baterako. Guk ez dugu epaikera atzera bota nahi. Epaiketa berri bat egin behar izanez gero uztailaren 13rako sententziak erabakita beharko luke egon. Gainerakoan Amedo eta Domínguez automatikoki kalean libre utziko lituzkete. Epaiketen abiada ikusita, ez dago horretarako denborarik, eta guk ez dugu arriskurik sortu nahi alde horretatik. Ihes egingo balute ezingo litzateke epaiketarik egin, epailearen eskuetan egon behar bait dute.
Bestalde, Blanca Balsategirekin gertatutakoa kontuan hartzekoa da. Sumarioan aitortutako guztia ukatu egin zuen epailearen aurrean, 15 egunen buruan. Ez da zaila bitarte horretan zer gertatu zen asmatzea. Fontesen aitorpena ezinbestekoa izan zen Amedo prozesatzeko. Epaiketa berri baten aurrean honek ere gauza bera egingo balu, zer? Prozesu guzti honetan, denbora gure kontra doa. Estatuak ederki lotzen ditu gauzak.
A. Zein haritatik tira liteke urrutiago jotzeko? Garai batean, Paesa enpresaria zen gauzak argitzeko esperantza. Gero ez zen horrela gertatu. Ba al da zertan izan esperantzaik?
M.C. Abokatuak ezer gutxi gara. Egiten duguna eskasa da. Orohar pertsonek ezin dugu gauza handirik egin gure bizitzan, nahiz eta guretzat egiten duguna handia izan.
Amedoren kasuan, espetxean egon dadin interesatzen zaigu guri. Ahalegin guztiak egin behar ditugu horrela izan dadin. Amedok eta bere nagusiek tratu bat egin zuten. Amedok, hitzik ez egiteko konpromezua hartu zuen eta trukean askatasuna agindu zioten. Askatasun hori modu askotan lor lezake: sententzia berrikusita, absolbituta (nahikoa zaila nere ustez, lotsagabeegia bait litzateke), Herri ekimenaren eskaerari jaramon eginda, (azken bide hau ere ez dut har ere garbi ikusten), edota bestalde, indulta dezakete. Honetarako horrenbesteko arazorik ere ez lukete izango, espainiarren iritzia horretarako ondo prestatu bait dute. Hain zuzen ere, sondeoen arabera, iritzi espainiarra Amedo aske uztearen aldekoa da. Aukera bat izan liteke espetxetik ihes egitea. Izan ere, bi hilabeteotan zazpi bat aldiz irten da bertatik ofizialki, hau da epaimahaiaren baimena eskatuta. Taktika bat izan liteke. Epaileek ez lukete parte hartuko, oharkabean ez bada, baina berdin da. Norbait egon liteke horretarako behar diren mugimenduak antolatzen. Guk, horren txiki eta mugatu garen izakiok, ez diogu espetxetik irteten utzi behar. Hitz egin dezala. bertan aspertzen denean.
Bestalde, zain egon beharra daukagu. GALek atentatu asko burutu zituen. Kalean daudenek, Amedo berriz inplika dezakete, eta beraz, beste epaiketarik egingo litzaioke. Espetxean dagoen bitartean posible da, bestela ez.
A. Tentsio handiko epaiketa izan zen Amedo eta Domínguezena. Zer ondorio duzu zuk honi buruz?
M.C. Bada gauza bat oraindik aztertu ez dena. Lau lerro nagusi jarri ziren agerian epaiketa bitartean. Fiskalarena, salaketa partikularrena, herri ekintzarena eta defentsarena. Salaketa partikularraren eta herri ekintzaren artean desberdintasun nabarmena zegoen. Herri ekimenak "El Mundo'' egunkariaren ildotik jotzen zuen, gutxi gora bebera. Ukalondoka aritzen zen etengabe. Ezkerrez, Gobernuari eraso egiten zion, eta eskubiez HBri edo ETAri. Baita neri ere, noizbait. Akaso, Gobernuak erasoa barka ziezion azaltzen zuen jokaera hori. Edota, akaso, espazio politikoaren bila zebilelako. "EI Mundo"ko kronistak, epaiketaren eguneroko jarraipena egiten zuenak, horrela biribiltzen zituen bere artikuluak: lehenik HBri eta ETAri egurra emanda, nahiz eta epaitu beharrekoak horiek ez izan kasu horretan. Herri ekimenak antzeko zerbait egiten zuen. Ez horren nabarmen, hala ere.
Gizartea gaiztotuta dagoenean. ekonomikoki zein beste modu batean gaitzak jota dagoenean, gaitz guztien errudun gisa balioko duena aurkitu beharra dago, jendea benetako arazoaz kontura ez dadin. Ekintza parapolizial guztietan nabarmena da. Judutarrekin, edota Hirugarren Mundukoekin gertatu izan den bezala, sektore batentzat HB da kalte guztien erruduna. Hauxe da Amedo eta Domínguezek zabaldutako ideologia. Eta hauxe da hain zuzen ere, gizarte espainiarrean gehien zabaldutako pentsamoldea. Hauxe da denetan kezkagarriena. Nazien garaiko Alemanian, judutarren bat ezagutuz gero, akabo, zureak egin du. Epaiketan antzeko zerbait somatzen zen HB zela eta. Saiatu ziren behin baino gehiagotan bi zerbitzariren deklarazioei sinesgarritasuna murrizten, HBko abokaturen bat ezagutzen ote zuten galdetuta. Abokatu hari, galdezka ari zela, idatzizko ohartxo bat bidali nion, esanaz, HBko abokatuaren kategoria akademikerik ez zela existitzen.
A Gerra zikinari ateak zabaldu zaizkiola aipatu izan da egunotan. Sor al liteke horrelako gerra zikinik berriro?
- M .C. Botere publikoei galdetu beharko zaie, horiek bait dira antolatzaileak. Botereok ez dira erraiek hala agintzen dietelako aritzen. GAL oso arrazionala izan zen, eta baliagarria haientzat. Frantziako boterea zalantzan zegoen, eta erabakia har zezaten bultzatu nahi zituzten. Espainiarrek metodo asko erabili zituzten horretarako. GALek adibidez, helburu bat zuen eta hura, nere ustez, bete zuen. Beste GAL bat sortuko balitz beste helburu bat lortzeko izango litzateke. Sor liteke berriz, oso erraza bait da botere publikoentzat. Dena den, gaur egun bada gerra zikina. «Gainak kentzearen teoria'' aplikatzen dute, gutxi gora behera. HBko batzuen kontrako kanpaina gerra zikina da. Nere libururen batean aipatu izan dut. Mexikoko esperientzia adierazgarria da, zentzu honetan. Zapataren garaitik boterean zegoen alderdiak, eltzea irakiten zegoelarik, langile eta nekazarien artean liderrak sortzen saiatzen zen Nekazariek lider haien eskuetan uzten zuten indarra. Eltzeak irekiten zuenean, eta gaina, hau da liderrak sortzen zirenean eltzeari gainak kentzen zizkioten irakiteari utz ziezaion. Lider batzuk erosi egiten zituzten, besteak beldurtu eta menderaezinak zirenak hil. Eltzea bolada baterako lasai zegoen, eta berriro nahasiko balitz prozesu bera jarraitzen zuten. Horren tankerako zerbait aplikatu nahi dute hemen. Begira zenbat jende agertu eta desagertu den HBn. Batzuk hil egin dituzte, Muguruzá kasu. Beste batzuk beldurtu egin nahi dituzte, Muguruza kasu. Ez dut uste lortuko dutenik.
A. Duela urte batzuk senadore izan zinen HBren izenean. Ba al da desberdintasunik orduko HBren eta oraingoaren artean?
M.C. Dena aldatzen da. Lehen erresistentzia zen batik bat gure lana. Sinesmen guztiak mantendu nahi genituen, ezertan etsi gabe. Estuago jokatzen genuen. Baina hala behar zuen. Dena den, prozesamentu eta kondenak bazter guztietatik jartzen zizkiguten. Orain politikoagoak dira.
A. Posible ikasten al duzu negoziazioa?
Aspaldidanik iruditzen zait izugarri zaila horrelakorik gertatzea Errua ez da gurea, baizik eta botere espainiarrarena. Negoziazioa posible izan dadin, estadista on bat beharko genuke gure parean. Hortxe dago koska. Estatu espainiarrak ez du De Gaulle bezalako gizonik. De Gaulleren aurkariek, estadista izugarri on batekin topo egiteko zortea izan zuten. Hark argi ikusi zuen Aljeriako arazoak independentziarik gabeko konponbiderik ez zuela. Militarrak ziur ziren boterea De Gaulleren eskuctan utzita, erabat inperialista eta kontserbadorea izaki, Aljeriak beti frantsesa izaten jarraituko zuela. Hala izanda ere, konturatu zen ezin zuela horrela izan. Etorkizuna igartzeko erraztasuna zuen. Indar handiko gizon honek, boterearen jabe izendatu zutenen iritzien gainetik berea inposatzen asmatu zuen. Guk ez dugu horrelako zorterik. Felipe González ez da estadista ona, ez daki berea inposatzen. Horretarako ikuspegi historikoa behar duzu izan, etorkizuneko ikuspegi historikoa. Negoziazioak bakarrik konpon dezake arazoa, beste irtenbiderik ez dago. Eta definitutako pertsona hori gabe ez dago negoziaziorik. Orain arteko kontaktuetan helburu polizialak lortzeko izan dira, dutu polizialak lortzeko. Gustatuko litzaidake negoziatzea, baina ez da gertatuko, oso larri egon beharko dute horretarako.
A. Garai batean abokatuek arreta handia eskaintzen zioten giza eskubideen kontrato edozeri. Orain ordea, korporatibismoz ere ez dago horrelakorik. Zer iritzi duzu zuk?
- M .C. Nik, 60 urte izaki, urterik gehienak Francoren garaian bizi izan ditut. Nere ustez, etengabe aldatzen da dena. Baina badira gauzak, Francoren garaian ezagututakoak gogorarazten dizkidatenak. Horra adibide bat. 1964ean, Abokatuen Kolegioan frankismoaren kontrakoak aurkeztu ginenean, poliziak torturatu egiten zuenik edota botere publikoen kontrako kexu izpirik ere ez zuten aditu nahi izaten. Ni orduan ez nenbilen politika munduan. Giza eskubideen aldeko defentsa zen garai hartan argi ikusten nuen lan bakarra. Geroztik jabetu naiz gauzekin, denbora medio eta nere ofizioari esker. Abokatuen Kolegioko gobernu batzordea arras kontra agertzen zen beti horrelako salaketen aurrean. Gaur egun, Alvaro Reizabalen kasua azaldu dugunean orduko joera bera gailendu da. Azken aldi honetan, botere publikoen aldeko jende asko topatzen ari naiz, Francoren garaian bezalatsu. Beraz, batzuetan gaztetzen ari naizela iruditzen zait. HBren kontrako prentsa kanpaina honek ere, Fraga Iribarne Informazio eta Turismo ministroa zenekoa gogorarazten dit. Gaur egun, prentsari ez dio agintzen ministro batek zer idatzi, baina ondorioa bera da.
Garbiñe Ubeda

NORTASUN AGIRIA
Hamairu urte zituela «lliada» bertsio originalean irakurri zuen; gaur egun, autore grekoek eta latinoek ditu gogokoenak. Telebista maiz ikusten du, eta polizien filmeak eta westernak gustatzen zaizkio gehien. Matematikekin asmatzen ez zuelako da abokatua. Orain dela gutxi arte footing egiten zuen, baina sendagileak debekatu egin dio. Bizirik dagoen bitartean nahiko luke GAL trama argitzea, ikusi ahal izateko. Ametsik handiena: Euskal Herri libre batean bizitzea. Bigarren amets handiena: abokatu eskubitarrak gartzeletan beren bezeroak bisitatzen ikustea «Animaliekin harreman onak dituela» dio, batik bat zakurrekin
30-34

GaiezPolitikaEuskal HerrGatazka
GaiezPolitikaEuskal HerrNegoziazioa
PertsonaiazCASTELLS1
EgileezUBEDA1Politika

ASTEKARIA

1376. zenbakia

1992ko martxoaren 01

ASTEKARIA PDF-an

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Amets Aranguren Arrieta

“Berrikuntza egiteak prozesuan gorabehera asko dakar batzuetan, eta hala behar du”

Mikel Garcia Idiakez

Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Xalba Ramirez | Irutxuloko Hitza

“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

dantzan.eus | Aritz Ibañez

Lanbide Heziketa Duala inplementatzeko modua “anabasa” eta “alegala” izaten ari dela salatu du hainbat irakaslek

Mikel Garcia Idiakez

Azkenak

2025-06-20 | Xabier Letona Biteri

NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.

2025-06-20 | Eneko Imaz Galparsoro

Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena

2025-06-20 | Xabier Letona Biteri

Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.

2025-06-20 | Jon Fernández González

2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.

2025-06-20 | Beranduegi

5x20: Ez ahaztu espainolak garela

MULTIMEDIA - Beranduegi

2025-06-20 | Jon Fernández González

Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki

2025-06-20 | Eneko Imaz Galparsoro

Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]

2025-06-20 | Jon Fernández González

Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.

2025-06-20 | Maria Ortega Zubiate

Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.

2025-06-20 | Aimar Lopez | Antxeta Irratia

Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]

2025-06-20 | Gedar

Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.

2025-06-20 | Jon Fernández González

Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.

2025-06-20 | Jenofa Berhokoirigoin

Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]

2025-06-20 | Olaia L. Garaialde

Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.

2025-06-19 | Sustatu

AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]

Eguneraketa berriak daude