"Bizitza nerea zela uste nuen ezin nuen sinetsi"


1992ko urtarrilaren 19an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Mari Jose Zaldua, bihotza trasplantatutako 26 urteko donostiarra.
"Bizitza nerea zela uste nuen ezin nuen sinetsi"
Bi urteko alabaren ama, orain dela bi urte, 24 urterekin, bihotzeko trasplantea egin zioten. Iruñeako Klinika Unibertsitarioko berrogeigarren trasplantea bazen ere, bertan egindako lehen emakumezkoa izan zen. Gaur egun ia bizimodu normala egiten du.
ARGIA. Bizifnodua aldatuko zitzaizun...
M. J. ZALDUA. Bai, lehen ikasi eta lan egiten nuen. 23 urterekin bizitza nerea zela uste nuen, ezin nuen sinetsi, baina minez hasi nintzen, angustiak zirela esaten zidaten bihotzean. Zerbait neukala ikusi zidaten arte. Nik ez nuen ezer nabaritzen, baina medikatzen hasi behar izan nuen, poliki bizimodua aldatzen. Zaindu behar nuela, oso gaizki jarri nintzen arte.
A. Zertan ari zinen orduan?
M.J.Z. Bilbon lanean ari nintzela oso gaiso jarri nintzen eta ingresatu behar izan nuen. Iruñera eraman ninduten eta neukanaz konturatzen hasi nintzen orduan, gogorra izan zen.
A. .Nola hartu zenuen?
M.J.Z. Sendagileak esan zidanean ez nuen gaizki hartu. Bi aukera baino ez nituen: trasplantea egin ondo aterako zen ustean ala ez egin, eta heriotza berandu baino lehen iritsi zain egon. Ez nuen batere dudatu. Trasplantea egin baino lehen ezkondu nintzen, eta alaba eduki behar nuela konbentzitua nengoen eta ekarri egin nuen. Zazpigarren hilabetean zesareakin jaio zen, etxera etorri eta hogei egunetara oso gaizki jarri eta segituan ingresatu behar izan nuen. Bi hilabetetara trasplantea egin zidaten.
A. Zertan aldatu zaitu transplanteak?
M.J.Z. Erabat aldatu nau. Dena desberdin ikusten dut. Oso gogorra izan da baina merezi izan du. Ez nintzen ezertaz enteratu baina izugarria izan da.Orain orduak eta orduak pasa ditzaket hitz egiten, neretzako bitala da guzti hori.
A.- Zer esango zenioke transplantearen zain dagoenari?
M.J.Z.-Lehenbailehen egiteko, eta ilusiorik handienarekin. Eta esnatu eta gero kalera ateratzeko ahal duen guztia borrokatzeko.
A. Eta kaleko jendeari?
M.J.Z Inor ez dagoela trasplantearen beharraz libre esango nioke. Nik ere ez nuen ezer, eta urte batean trasplantea egin behar izan nuen. Jendeak kontzientziatu beharko luke, emaileak behar dira, oraindik ere organoaren zain hiltzen den jendea badago; hori denon artean konpondu beharko genuke.
21

GaiezGizarteaOsasunaBesteak
PertsonaiazALDUA1

Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude