«Telebistak bertsolaritza sakralizatu du»
aurre egingo dieten hedabide independenteak
"Hitzetik Hortzera" edo bertsolaritza telebisiboaren sortzailea dugu Joxerra Garzia. Telebistan lau urte eman ditu eta, beste komunibakideetan kultur saioak egiten egon arren, "lehiatxoa" izan da merezitako ospea eman diona. Literatur kontuetan murgildua, bere azken poesi bilduma «Zotal egunak» laister dugu kalean.
Kultur munduan, bertsolaritzarena ondo edo gaizki kubrituta dago, baina aldiz literatura babes gutxiko kontua da. Antzerki mundua kubritu da "Ikusmira" aipatu beharko litzateke baina uste dut datorren urterako desagertuko dela, arte plastikoak egon dira ere... Politika garbi bat falta da nire ustez.
Azken finean, ETB-lean politika egoki bat, gauzak ondo lotu eta diseinu estrategiko bat egin beharko litzatekeen moduan, ETB-2an zer edo zer asmatu beharko litzateke euskaraz ari diren horiek, kulturgintzan ari diren horiek, zer ari diren erdaldunei esplikatzeko.
Bertsolaritzak baditu ezaugarri batzu kontutan hartu beharrekoak. Alde batetik, ez dago dudarik bertsolaritzaren ihardunaldietan inportanteena hitza dela, hau da, irudia beti bigarren mailakoa da, nahiz eta prendak edo disfrazak jarri, azken batean bertsoa ona bada, guzti horrek ez du inolako axolarik. Bestetik, espektakulu oso estatikoa da, bertsolaria ez da mugitzen, ez du dantza egiten, espektakulua berez, pobrea da tebistarako. Horren kontra zer asmatu? Gu momentu honetan grabazioak kamara batekin egiten ditugu. Honela ezin da gauza handirik egin. Baina medioak izanda, estatikotasun hori hauts daiteke. Hiru kamara eramaten badituzu, aukerak hirukoiztu egiten dira. Modu askotan egon daitezke, har ditzakezu eskuak, jendearen harrera bitxiak, kamara batekin bazoaz hartu behar duzu kantatzen ari dena eta punto. Horrek espektakuloak duen estatikotasuna gainditzea mugatzen dizu.
Dena den, gauza berriak ari dira asmatzen. Elkartearekin harremanetan gaude propio telebistarako montatutako espektakuluak egiteko: disfrazak direla, pertsona bakar bati bi pertsonaia eman, irudiak tratatu, off-a erabiltzen ari gara zenbait jaialditan batez ere gaia emateko... Baina gauza hauek kontuz egin behar dira, disfrazak eta erabiltzen diren baliabide tekniko guztiak zerbait esateko giroa eman behar dute eta ez baliabidea printzipala izatea.
Bestalde, guk platoan publikorik ez edukitzeak asko mugatzen gaitu. Bertsolaritza bapateko iharduna nola den gertutasuna behar du, kantatu eta erreakzio bat somatu. Baina orain baino espektakulu ikusgarriagoa egin genezakeen medioen arabera. Erronka beti izango da, medio guztiak eman arren, baina nik uste dut medio gehiago ematen zaigun neurrian hori gainditzeko modua badagoela. Bapatean eta ustekabean gertatzen diren horiek behar bezala telebistarako hartzeko medio haundiagoak behar dira guk dauzkagunak baino.
Nik ez dut arazorik izan ez ETBrekin ezta bertsolariekin. Alde egiten dudanerako taldea antolatzen arduratu naiz, programa guztiz normal eraman dezakeena, orain dagoen bezala. Eta ni joatekotan, seguraski Jose Mari Gabiria izango litzateke arduradun berria. Baina hori oraindik misterio bat da.
NORTASUN AGIRIA
38 urte ditu, Legazpin jaioa
Inguruan gairik badago gai librea nahiago du
Datorren mendeko bertsolaritza Andoni Egañarena dela uste du, Amurizak bertsolaritzaren teorizazioan eman duena txapela kentzekoa da, Lazkao Txiki bertsolari klasikoen errenkarnazioa
Irratia nahiago du inmediato eta singleena delako
Elene Lizarralde ETBn zuen konsiderazioagatik joan zen
«Lehenengo euskal prentsa, gero pribatua baina ikastolak pribatuak diren bezala»
Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]
Zazpigarren urtez, Adunako (Gipuzkoa) Zabala sagardotegian egin dute Ja(ki)tea sarien banaketa, euskal gastronomia tradizionala oinarri duten jatetxeen artekoa. Besteren artean, Getariako Kosta Aroak irabazi du bertako ekoizle onenaren saria, Tafallako Tubalek plater... [+]
Migratzaileak deportatzeko neurriez mintzatzeko, EB Europako Batasuna osatzen duten 27 estatuetako Barne eta Migrazio ministroak bildu dira asteartean, Kopenhagen. Ondorioztatu dute EBko herrialde gehienek babesten dutela etorkinak deportatzeko neurriak gogortzea... [+]
“Badirudi memoria kolektibotik ezabatu nahi dutela hiriak bizi izan duen polizia-indarkeria arrazistaren ekintzarik latzena”, salatu dute. Bestalde, azken boladako diskurtso eta eraso arrazisten gorakadaren aurrean, elkarretaratzea deitu dute Irun eta Donostiako... [+]
Cerdán auziari loturiko Servinabar sozietatearekin eta Antxon Alonsoren beste hemeretzi enpresarekin kontratu publikorik izan ote den jakiteko aztertu ditu EAEko gobernuak azken hamar urteetako esleipenak. Antxon Alonsok Espainiako Senatuko talde politikoen galderak... [+]
Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.
– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]
Demagun zure laneko giroa kaxkarra dela. Lan gehiegi dago, baina ez da kontratazio berririk egiten edo, egiten bada, eskasa. Lankideen arteko harremanak ez dira batere osasuntsuak, eta mobbing horizontala eta bertikala edozein momentuan hedatu daiteke. Oso estres maila handia... [+]
Egia esan, ez dakit nola hasi zen, hedabideetan, kirolarien elkarrizketetan, egia esan errepikatzeko ohitura. Pilotariak, txirrindulariak, futbolariak… Aipamen hori egin ezean, gezurra esango zuten? Ebanjelioetako Benetan diotsuet imitatu nahia?
Hedabideetan ere agertu... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]