"Ama begira zazu" sketch-komeria herri teatro tradizioa zuzpertuz

1989ko urriaren 22an

KONTXU ODRIOZOLA ETA ELENA IRURETAK IDATZITAKO TESTUAZ
"Ama begira zazu" sketch-komeria herri teatro tradizioa zuzpertuz
Lau aktoreren artean Zestoan jokatu dute orain gutxi "Ama begira zazu" obra. Ordu t'erdito komeriari farre algaratan erantzun zion ikuslegoak, eta orduko harrera onak arrakasta handiko antzeskizuna izango dela pentsa erazten du jadanik.
Umore xume eta bizkorra. Umore erraza izan gabe, edozein euskaldunentzat ulerterraza. Eguneroko gertaeretan oinarritua eta zuzena. "Ama begira zazu": sei sketch-ez osatutako ikuskizuna, tartean tarteko beste kontakizun labur batzuk egiten dutela lotura gisa.
Restaurant bateko langileen kontuak, monja eta gotzaiaren arteko hika-mikak, harrijasotzaile baten entrenamendu inposiblea, neskazar parearen etxean atea jotzen duen Jehova lekuko baten bixita, Benidorm-en uda pasan dagoen bikotearen andantzak, eta azkenik, Euskal Telebistako kazetari bati kaleko inkesta bat burutu nahian gertatzen zaizkionak. Istorio guztiei atera diete punta Mikel Garmendia, Joxeramon Soroiz, Kontxu Odriozola. eta Elena Irureta aktoreek, Eneko Olasagastiren zuzendaritzapean (Jose Luis Urdapilletaren dekorazio koloretsua).
Muntaia sinple eta freskoa
Herri tradizioko komerien moldeari heldu nahi izan dioten itxura hartu diogu "Ama begira zazu" antzeslanari, nahiz eta egituraketaren eta eszenario erabileraren aldetik gaur egungo baliapide teatralak agertu, edota baita sketch telebisiboaren eredua ere.
"Piskat zuzpertu nahi izan dugu herri antzerkiak betidanik izan duen publikoarekiko lotura hurbila eta berezia. Orduan klabe horiekin jokatzea izan da gure helburua, testuak eskaintzen zigun freskurak horretarako laguntzen bait zigun", aitatu zuen Eneko Olasagastik.
Kontxu Odriozolak eta Elena Irureta aktoresek idatzitako libretoak
"euskaldunon umorearen modu batzu erakusten dituela uste dugu. Beti esan izan da euskaldunok ez daukagula umorerik, baina hemen argi asko ikusten da gure buruaz farre egiten badakigula".
"Ama begira zazu" obraren proposamen eszenikoa, azken aldian ezagutu ditugun taularaketa handi eta piskat anbiziotsuetarik urrundu egiten da; gutxieneko aurrekontu bat, muntaia sinplea, lau aktore, testu irrigarri eta bizi bat, eta jendearen eguneroko bizitzaz trufa egitea aski gertatu bait zaie publikoaren txaloak eta algarak lehertarazteko.
"Orain artean egin den antzerkia kritikagarria izango da alde askotatik, baina hor ikasi uste izan dugun guztia aplikatu dugu hemen. Zera esan nahi dut, orain arteko bidea era batera edo bestera ibili beharrekoa zela. Baina honokoaren helburua berriz, hasieratik, herri txikietara antzerki profesionala eramatea izan da, mugak hasieratik goian jarri gabe".
Gipuzkera, umorearen freskotasuna xede
Sketch-ez moldatutako komedia honek piper eta gatzik erakutsi baldin badu, hein handi batean testuak zekarren kargagatik izan da, eta beraz hizkeraren erabilera funtsezko osagarria bilakatu da.
"Bai, gipuzkeraz dago. Baina uste dut guk euskararekin egundoko prolemak dauzkagula. Beste herri batetan ez lukete horrelakorik planteiatu ere egingo, pertsonaiak halako edo bestelako espainolera edo frantsesera motaz egiten duen. Gaur egun heldu da momentua euskal antzerkian gauzatutzat emateko hizkuntza standar bat, eta horren aurrean herri xeheak jokatzen duen era berean jokatzeko pertsonaia bat edo bestea egiterakoan. Gainera, estilo bakoitzak halako edo bestelako hizkuntza baliatzea eskatzen du, eta honen kasuan naturala, zuzena eta bixia. Publikoaren identifikazioetariko asko hizkuntzarenak dira, dudarik gabe".
Eta horretan asmatu dutela antzeman zen Zestoako estreinaldian, jendeak taulan ikusi zituen pertsonaiak auzokideak nahiz heurak berak isladatuak balira bezala hartu bait zituen, oso gertukoak eta erridikuloak ia une oro.
GORKA ARRESE
17

Gaiez\Kultura\Antzerkia\Aktoreak
Pertsonaiaz\IRURETA1
Pertsonaiaz\SOROIZ1
Pertsonaiaz\ODRIOZOLA1
Egileez\ARRESE1\Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Jenofa Berhokoirigoin

Gernikaren berpiztea

Karmelo Landa

Athletic zuri ta gorria, zu zara nagusia, baina zertan?

Juan Aldaz Arregi

Kartzelako hormak zeharkatzen dituen ama-alaben arteko harremana hitz eta iruditara eramana

Estitxu Eizagirre

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

Miel Anjel Elustondo

Azkenak

2024-04-28 | Jenofa Berhokoirigoin

BOLLOTOPAKETAK

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]

2024-04-28 | Olaia L. Garaialde

Gorputz hotsak

"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]

2024-04-28 | Axier Lopez

Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]

2024-04-28 | Miel Anjel Elustondo

Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]

2024-04-28 | Urko Apaolaza Avila

Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]

Eguneraketa berriak daude