Jose Luis Zumeta: "Orain ez du inork bidea zehazten; ez dago arte abangoardiarik"
José Luis Zumeta Usurbilen jaio zen duela 50 urte. 18 urte zituelarik, Parisa joan zen pintatzera, eta han, abangoardiarekin topo egin zuen. Gerora, hamaika sari irabazi du, eta mundu osoa korritu dute bere koadroek. Uztailean San Telmon egingo duen erakusketa antalogikoa prestatzen ari da orain Donostiako Artelekun, eta hantxe harrapatu dugu aspaldiko partez, nola ez, pintura artean. Umila bere hitzetan, sasoi berri baten esperimentatzen ari dela aitortu digu, garai bateko lan azkarrak, anekdota zehatzen ispilu zirenak utzita, lan haundi eta sakonen prestatzen. Berak dioen bezala 'ez bait da inoiz pintatzen ikasten'.
Lehen asko lantzen nituen anekdotak, historiak, ametsak egun bigarren planoan ditu; orain, zaila egiten da anekdota asko sartzea, eta gehiago jotzen dut plastika aldetik, kontzeptu bezala balore gehiago sortzera, eta noski, koadroak azkar moduan egitearen bizitasun hori galdu egiten da, txispa hori akabo! Beste prozesu batean nago.
Halere, lehen irekia nengoen oso (tenporak, kartoia...), eta orain aldiz, ezin dut horretan segi, ze galdu egiten naiz nolabait, eta hau dela-ta piskat kontrolatu nahian nabil, nahiz eta lan bakoitzari bere bidea utzi nahi nuke sendotasun bat, edo etzekiat ba...
Nere kasuan adibidez, erreferantzia bat da, nolabait ere hobeto zentratzen laguntzen nauena, beharbada gutxiago 'despistatzeko' oso baliagarri zaidana, ze nigan inguru honek influentzia bat badu...
Orain pintura era askotakoa egiten da eta asumitzen da, mantentzen da, saltzen da eta denetik, ez? ez du inork bide bat markatzen, ez dago bide bat markatua, ezin du inork aurrea markatu, etorkizuna ez du inork markatzen. kultura demokratizatu bezala egin da, ez da lehenago bezala: Picasso etortzen zen eta harek egiten zuena balio zuen, eta hari jarraitu behar; orain berriz bakoitzak berea egiten du eta bale! hala behar du gainera, abangoardia eta horiek bukatu dira, momentu honetan behinik behin, ez dago abangoardiarik, guztiak balio du ona izanez gero.
Hemendik atera? Proiektu bat izanez gero edo bai, baina bestela ez dut nahi, nik ez daukat loturarik galerien bidez edo, lehen ere ez, eta gainera ez dut nahi, ze nagoen bezala ondo bait nabil, gustora, nere lana jarraitu eta besterik gabe; sortuko balitz posiblitatea, joan eta etorri, edo erlazioa beste galeria batekin bai, zergatik ez, baina ez dago ibiltzerik karpeta batekin herriz herri...
Pintura Euskadin nahiko berria da, mende honetakoa da, ezaugarri batzuk badauzka: gerra aurrekoetan, Arteta... horiek denek, badute, baina gaurko egunean zailagoa da, egongo da nortasun bat beharbada, baina ez diot ematen inportantzia haundirik gauza horri, ez dago planteatzerik halakoa behar duen izan, halako koloreak, halako formak... limitazio bat izango litzateke.
Orain 30 urte esaten zuten: 'hemengo pintura grisak eta lainuak...', baina horretan geratzen bazara ez da posible, bakoitzak askatasun osoa behar du, bakoitzak bere mundua osatu, ez dago geratzerik ezaugarri batzurekin, ezaugarri horiek aldatzen bait doaz, herri bat aldatzen den bezala, segun ze garaitan desberdina da zeharo, eboluzio bat dago.
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]