"Alderdi abertzaleek autodeterminatioa nahi dute"


1989ko martxoaren 26an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Federiko Zabalari elkarrizketa.

"Alderdi abertzaleek autodeterminatioa nahi dute"
ARGIA.–Zer da zuretzat Autodeterminazioa?
FEDERIKO ZABALA.–Bere status politiko, ekonomiko, soziala eta kulturala askatasun osoz erabakitzeko herri edo nazio batek daukan eskubidea da. Bereziki berezko erabaki askez estatu independiente bat eraikitzeko eskubidea, edota, biztanlegoaren gehiengoaren erabakiz estatu baten lurraldean sartu ala ateratzekoa.
A.- 'Cuadernos de Alzate'n Jose Ramon Recaldek dudan jarri du autodeterminazio eskubidea eskubide ote den. Zer iruditzen zaizu zuri?
F.Z.–Ezin utzizko eskubidea da. Herri batek horren ihardunerako aukera izango du ala ez; bere historiaren une bat ala beste hautatuko du hori erabakitzeko; aukeratu ahal izango du plebiszito baten moduan ala mailakatuki eta jarraian, baina autodeterminazio eskubidea berezko zaio herri oso bati, eta geurean, lege tradizio hain zahar batekin, eskubide hori Jatorrizko Subiranotasunean oinarritzen da.
A.– Abertzaletasunak, historian barrena, noiz planteatu du Autodeterminatzeko eskubidea? Zein testuingurutan? Zergatik?
F.Z.–Aberria-ren esanahia ez politiko hutsa; sustrai sakonak ditu, lurra maitatzea, gure arbasoengandik jasotako herria bizi den ingurua, herri osoaren eraiketa dakar honek, hor daude bere espresabideak milaka urteko hizkuntzan bere ezaugarriak, onak ala txarrak, baina herri beraren berezkoak.
Noiz? Kanpoko indarrek herri horren eskubideak erautsi nahi dituztenean, une horretantxe sortzen da autodeterminazioaren lehen sintoma. Foruak piskanaka piskanaka kentzerakoan.
Zergatik? Inork ezin beregana dezakeelako herri bat suntsitzeko harrokeria.
Zein testuingurutan? Hau jakina da dagoeneko, indarrez, Euskal Herriari bere Foruak kentzen dizkiotenean, Lege bihurtutako ohiturak kentzen dizkiotenean. Hortxe sortu zen Sabino Aranaren alderdia.
A.–Posible ikusten al duzu Autodeternunazio eskubidea indarrean jartzea?
F.Z.– Badirudi une honetan alderdi abertzale guztiek nahi dutela autodeterminazioa. Elkarrizketa argi batez helburu horretara iritsiko bagina, horixe litzateke benetazko herrien Europa.
I.Z.
FEDERIKO ZABALA
12, 13


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
GaiezPolitikaEuskal HerrEkitaldiakAberri Egu
PertsonaiazABALA3

Azkenak
2025-09-08 | Gedar
Igorreko Kiñu Gaztetxearen aurkako epaiketa, irailaren 15ean

09:00etan Durangoko epaitegi aurrean biltzera deitu dute Kiñuko kideek. Duela bost urte hasi zen Gaztetxearen aurkako prozesua.


2025-09-08 | Ahotsa.info
Bideoa: Labaren irekiera festa ospatu dute Iruñean

Labaren itzulera ospatzeko festa antolatu dute egun osoan zehar. Broken Brothers Brass Band-en kalejirak Alde Zaharreko kaleak zeharkatu ditu Estafetaraino, ondoren lehiotik kantua izan da Amets Aranguren, Julen Goldarazena Flako, Idoia Tapia eta Oier Zuñigaren eskutik; eta... [+]


2025-09-08 | ARGIA
“Terroristak” dira Espainiako Vuelta geldiarazi zuten Bilboko ekintzaileak, Israel-Premier Tech taldeko jabearen arabera

“Ez gintuen harritu nola hartu gintuzten Euskal Herrian, ezker muturreko ekintzaileen eta separatisten gotorlekua baita”, adierazi du Sylvan Adams-ek.


Itsaso zakar bat eta bi ahots poetiko

Xak eta Ekiza

Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.

-------------------------------------------------------

Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]


2025-09-08 | ARGIA
Desplazamendua behartzeko Gaza hirian palestinarrak hiltzen eta eraikinak suntsitzen jarraitzen du Israelek

Astelehen goizaldean 23 palestinar gutxienez hil dira Gazako hiriburuan, tartean bi haur gosetearen ondorioz. Igandeaz geroztik gutxienez 50 etxebizitza eraikin eraitsi ditu Israelek, beste 100 kaltetu, eta desplazatuen kanpamenduetako 200 denda suntsitu.


2025-09-08 | Sustatu
Hiru urteko isilaldiaren ondoren, Bermeoko Itsuki Irratia berriro uhinetan da

Itsuki Irratia Bermeoko ahotsa izan zen 1985etik 2022ko otsailera arte. Orduan, zailtasun ekonomiko eta teknikoek proiektua bideraezin bihurtu zuten, eta irratiaren itxiera ekarri. Baina urtebeteko berrantolakuntza prozesu baten ondoren, irailaren 1ean berriro martxan jarri dute.


2025-09-08 | Jon Torner Zabala
Ertzaintza beste 11 pertsona ari da ikertzen, uztailaren 20an Azpeitian izandako liskarren harira

Uztailaren 20an, goizaldeko 04:00ak aldera, Azpeitiko Gaztetxearen ondoan jazo ziren gertakariak, gazte batek pilen edukiontzi batean ACAB leloa [All Cops Are Bastards edo "Polizia guztiak sasikumeak dira"] idatzi eta ertzainek isuna jarri ostean. Hasiera... [+]


2025-09-08 | Bertsozale.eus
Bertsolaritza lurralde guztira hedatzeko apustua egingo da Nafarroako Bertsolari Txapelketan

24 bertsolarirekin ekingo dio bideari Nafarroako Bertsolari Txapelketak. Auritzen izango da, urriaren 4an; eta, lehen aldiz, Nafarroa Arenan izango da finala, azaroaren 29an. Saio guztietarako sarrerak salgai daude dagoeneko, Bertso Sarrerak atarian.


Jaizkibel konpainiak gutuna eman dio alkateari, desfilean: “Estrategia aldatzeko garaia dela adierazi diogu”

Jaizkibel konpainia berdinzaleak ekintza berezia egin du Hondarribiko alardearen egun honetan. Gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako planteamendu batzuk jar ditzala eskatuz.


Gida bat Donostiako Zinemaldiaren atarian

Euskarazko ekoizpenek presentzia nabaria izango dute aurtengo edizioan. Bestelakoen artean, espektatiba handiko lan eta gonbidatuak izango dira Donostian: George Clooney protagonista duen Jay Kelly pelikula; Angelina Jolie ere ikusiko dugu Couture-rekin; Julliete Binoche... [+]


Euskarazko ekoizpen ugari, Zinemaldian

Sail Ofizialean erakutsiko dira hiru: Maspalomas, Karmele eta Zeru ahoak. Lehia nagusitik kanpo, zuzendari onenaren saria irabazten ahaleginduko da Irati Gorostidi Aro berria pelikularekin. Beste zenbait lan ere aurkitu ahalko dira.

Zinemaldiaren atariko orokorra beste [+]


ANALISIA
CAFek Israelekin kontratua eteteko asmorik ote du?

Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]


Tunisian dira, abiatu eta astebetera
“Flotillaren aurkako eraso bat Palestinaren aldeko greben pizgarri balitz, ongi etorria litzateke”

Astebete igaro da Bartzelonako portutik Global Sumud Flotilla ekimeneko lehen ontziak itsasoratu zirenetik, Gaza helburu. Tunisian lurreratu berri erantzun ditu ekimeneko euskal ordezkaritzako kide Itziarrek –abizenik ez du eman nahi– ARGIAren galderak, igande... [+]


Enpatia garaia

Ekofeminismoak bizitza nondik eta nola baloratzen duen, ikuspegi konplexuagoa eraikitzeko proposamena dakart. Desazkundearen inguruko ekofeminismoa eta antiespezismoa ezagutzearen ondorio dira datozen lerroak; landa eremuan jaio eta hirigunean bizitzeak dakartzan ikuspegiekin;... [+]


Eguneraketa berriak daude