K. Amestoi: "Ez dago kondalari tradiziorik; kondalariaren lana bertsolariek egin dute"
Ostiral honetan estreinatuko du Koldo Amestoik bere ikusgarri berria. Berarekin solastatseko deitu genion telefonoz Hazparnera, baina erantzungailu automatikoak ihardesten zigun: musika doinu bareak laguntzen zion kondalariaren ahots eztiari. Abisua utzi genion.
Patxak antolatutako Rock Egunean topatu gara Koldo Amestoirekin. Berak ere parte hartzen bait zuen bere ipuinak kondatuz festa egun hartan. Jakinik "Zeharbide berri" ikusgarria prestatu duela, bere lanaz zenbait argibide jasotzeko mintzatu gara berarekin.
Izan dira kondalariak bestela ere, baina etxeetan, etxeko lanak egin beharrarekin hemen ez dira ibili beste herrietan bezala. Lan hori bertsolariek egin dute. Barandiaranen eta Azkueren ipuin bildumak aztertu ditut, eta materiale oso aberatsa atxeman, betiko ipuinak direnak. Horregatik kanpoko ipuin asko irakurtzeko joera ere badut, baliatzen ditudalarik gero ene saioetan.
Espresio moeta hori zabaltzen ari dela uste dut. Enetzat ordea, kanpoan ibilten naizelarik, zailagoa da gure hizkuntza ez bait dute ulertzen. Orduan salatzen naiz kondu bat egiten, euskaraz beti lehenik, hizkuntzaren musika entzun dezaten, eta gero frantsesez, kondatutakoa uler dezaten.
Gertatzen da aurten Frantziako iraultzaren 200. urteurrena dela eta erabaki dut ikusgarri berri bat asmatzea giza eskubideetaz. Istorio horretan sobera sartu gabe itsura batzuk lantzen ditut horren inguruan, munduaren barrena itzulia eginaz. Giza eskubideen oinarrizko papera edo ideiatarik abiatzen naiz, lehen eskribu hori emazte batek hartzen duela. Emazte hori izan liteke askatasuna, errepublika edo nahi dena, eta emazte hori abiatzen da munduaren itzulia egiteko. Euskal Herritik hasiz, Frantzian zehar Ameriketan gaindi. Eskribu hori galdu egingo du emazteak, esku batetik bestera pasatuko dela, saldu, galdu, itsasoan erori... Paper hori erortzen den toki guztietan izaten da ipuin bat eta giza eskubideak hunkitzen dituen gauza bat. Hori da istorioa, eta «Zeharbideko berri» bere izena. Neretzat hori hunkitzea zen nere lehen iraultza.
Horregatik promozio agentzia bat sortzea erabaki dugu. Berez euskaraz ibiltzen naiz hemen, baina beste posibilitateak ere baditut frantsesez egiteko, beste kondalari batzuekin topaketa batzuetan aritzeko, eskoletan eta abar.
Orain arte eskatzen zidatelarik frantsesez ere egiteko joaiten nintzen. Aurten ahal bezainbat ikusgarriaeuskaraz eginen dut. Aurkeztuko dudan lehen saioan, Baionan otsailaren 24an, osoki euskaraz izango da eta bestela frantsesez ere. Bi pista dira neretzat, aldaketa bat.
Aurten landu nahi dudan beste pista bat da ordea, erratea ipuina ez dela bakarrik haurrentzat egina. Helduak hunkitu nahi ditut.
Publikoaren erantzun ezakbeldurra ematen zidan. Utzi dut hori, eta gehiago ari haiz asmaketekin, jolasekin, jendea lasaitzeko eta jendearekin komunikatzeko.
Lan hori ez da haurrentzat egina izanen bakarrik, orokorragoa baizik. Idekia-izanen da. Kaseta bat Euskal Herriko ipuinekin eginen dugu, eta bestea kanpokoekin. Uste dut martxoaren 16 eta 17an grabatuko duguia zuzene.an, biziago bait da publikoa bertan dagoelarik. Saio polita izanen dela uste dugu.
Egiptoko Poliziak militante ugari atxilotu ditu ostiralean, eta hainbat zauritu eragin, protesta oztopatzeko saiakeratan. Nazioarteko martxaren antolatzaileek adierazi dute aurrera jarraituko dutela, eta datozen orduetan erabakiko dituzte hurrengo pauso zehatzak.
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Auzo elkarteak, herri mugimenduak eta ekologistak batu ziren asteazkeneko kontzentrazioan. Lantegien jardueraren amaiera itxaroten ari dira duela hamar urte.
Nafarroako landa gune asko daude despopulazio arrisku larrian eta horietako bat da Urraul Goiti Pirinioaurreko bailara. Hango Adoain herrian biztanle bakarra bizi da iraunkorki eta 93 urte ditu. Han da ere Perotx oinetxe zaharra eta berau birgaitzeko herri ekimena abiarazi dute.
Asteartean pasa zuten Tunisia eta Libiaren arteko muga, ondotik Egiptora sartu eta bertatik Gazara heltzeko asmoz. Berez, Libiako autoritateen babesa jasota du ekimenak, eta jarrera horri segika bidea berriz irekitzea galdetu diete poliziei antolatzaileek.
Israelek Iranen aurka orain arte egindako aire eraso gogorrena egin du ostiral goizaldean, Leon operazioa-rekin. Erasoan, Israelgo Armadako 200 bat gerra hegazkinek hartu dute parte eta kalte handiak eragin dituzte Iraneko nuklear programa garatzeko eta misil balistikoak... [+]
Erasoa Bilboko kale horretako ile apaindegi batean egin zuten maiatzean. Erasoa grabatua izan zen eta auzokideek salatu zuten.
Gazarako Martxara bidean, Kairoko aireportuan atxilotu zituzten euskal herritarren artean dago Agus Gorbea, eta momentuz deportatu duten bakarra izan da. Euskal Herrira bidean dagoela erantzun ditu ARGIAren galderak.
Palestinako herria pairatzen ari den genozidioa salatzeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian asteburu honetan, larunbatean eta igandean. Garibai kaleko 19. zenbakian egingo dute elkartasun ekintza.
Espainiako Estatuak eta Palestinak bultzatuta, 146 herrialdek alde bozkatu dute, 12k kontra eta 19 abstenitu dira. Ebazpenak Gazako sarraskia eta Israelen hedapena Zisjordanian salatu ditu eta nazioarteko ebazpen judizialak betetzea eskatu.
1984an, Lemoizko zentral nuklearrak bere ateak betirako itxi zituen, konpondu gabeko urteetako gatazka eta zauriak atzean utzita; zentralaren azpiegitura ia berdin mantendu da, eta gertatutakoa, isilpean iraun du. Orain, tokikoek hainbat proiektu proposatu dituzte Basorda kalako... [+]