M. Jose Kerejeta: "Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko literatur tresneria"


2021eko uztailaren 20an
Mari Jose kerejetari elkarrizketa.

"EZEZAGUN BATEN KUADERNOA" ARGITARA, IRUN HIRIA 87
M. Jose Kerejeta: "Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko literatur tresneria"
Mari Jose Kerejeta zegamarraren lehen poesia sortze lan osatua dugu "Ezezagun baten kuadernoa", GK-k argitara emana. Liburu honen atzean ez dago tesi bat, maitasunari buruzko ikusmolde berezi bat eta 'beste' baten perfila eman nahia baizik. Seduzitzen asmatu duelakoan gaude.
61.ean jaio eta berehalaxe beasaineratu zen Mari Jose. Euskal Filologia ikasi Gasteizko Fakultatean eta geroztik Orotariko Euskal Hiztegian dihardu erredaktore gisa, 'donostiarturik'.
Garaiotan espero genezakeen ezinbesteko poema liburu honen aurretik ere ezagutzen genizkion zenbait idazlan solte. Wilderen "Salomé" itzultzen ari zela aurrea hartu zioten, eta Nabokoven "Lolita" ospetsua euskaratzeko apustu latza du oraindik aurrera, horretarako beka jasoa baitu. Honetan, estilo propiala finkatzearren, zenbait saio burutu ditu.
Erdal poeta baten ezagutzak bultzatu zuten Kerejeta erdarazko literaturzaletasunera eta idazte kontuetara. Baina, badaezpadaere, Orotariko Hiztegian ari izana antza, euskara aberatsaren jabe.
"Dudarik gabe, hor lan egiteak erraztasuna ematen dizu euskalki guztiak, Xuberotik hasita Bizkairaino, ezagutzeko. Hizkuntza aberastu, nahitanahiez, egunero-egunero zure eskuartetik pasatzen baitira garai eta alde guztietako euskal testuak".
Goierritarrarentzat,
"idazteak, oro har, gutaz, bizitzaz erreflesionatzea suposatzen du. Imajinatzeko eremu bat da literatura, ezagutzeko modua, gauzak sakonki pentsatzera eramaten nauna".
Beste horrenak kaieran
46 poema eder txukundadez prestatuak, kausitu duguna. Ahots orijinal bat, nolabaiteko hausketa orainartekikoarekin gure amodiozko poesian. Esplikaketak, ordea, ez dira komenigarri berarentzat:
"Esan dezakedana, hau ez dela guztiz autobiografikoa; eta isladatu nahi izan dudala agian ni ez naizen baina izan nahiko nukeen pertsona bat. Nigan pentsatu dut batipat, eta hainbat jende eduki gogoan. Nire alfer egoa egon liteke hor". Bestea esaten dena.
Espazioak, denborak, amodioak-eta harrapatzen dute gehiena.
"Nire ustez, poemario honen gune garrantzitsuena amorioari buruzko erreflesioa dela. Akaso gurean oso ohizkoa ez den malditismoaren kutsu horrekin. Ez maitasun xamar eta inozoa".
Betiko poesia gaiak, sinbolismoz gainezka, luze eta labur, istantanea prezisoak bailiran azken atalekoak.
"Oroimen ez hain atsegin eta txarrak datozkigu maiz. Une klabetan azaleratu bezain pronto plasmatzen dituzu. Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko tresneriak erabiltzea".
Koadernoan idatzitakoak sekulako biziduna irudikatzen digute, samin batzutan eta gordina da bestetzutan. Hain haragizkoa non azkenerako helkaitza bilakatzen zaigula. Norbaiti zuzentzen dizkio bereak, baina ez da erantzunik. Egileak zinismoaren antzeko sinestezintasun bat darabil.
"Ez. Egunerokotasunean jausten garen heinean maitasuna ere jeisten dihoakigu. Tonu hori eman nahi nion, iruditzen bait zait esibizionismo modukoa dela norberaren sentimendu eta minberatasunak arinki agertzea. Tarte bat jorri behar dela deritzot, ironia erabili behar erridikuloan erori nahi ez bada. Hori da gauza horiezaz hitz egiteko era bakarra", Kerejetaren ustez.
Jantzi dotorekiko poemak, literatur eta bidai erreferentzi gustagarriak eta azpian eite sendoa, aparteko gaurkotasuneko lengoaian. Eduki bat lerroartean. Horrela atera zaio autore honi, irakurri eta ezagutu gauzen eraginagatik. Tipo hortako literatura bait du gustokoen. E.H.tik kanpoko geografia izen gozoen aipuak dakartza eta poetizatzeko interesgarriagoa iruditzen zaio hiria. Literaturak emaniko lizentziatzat dauzka lilura eta zera hauek.
Bukatzeko, besteak beste, Mari Josek berak esan diguna, ohizko emakumeen gaineko sentsibleria eta keria horietatik urrutiratu nahirik behar bada, idazterakoan ez da jardun emakumeaz orokorrean.
JON ARANO
49


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakKEREJETA1
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
PertsonaiazKEREJETA1
EgileezARANO2Kultura

Azkenak
Dela klima aldaketa, dela Ukrainako gerra, arrakalatu egin da Artikoko bake neurtua

Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]


Etorkizunean ere mendien alde

Orain dela hogei bat urte izandako mehatxuak datoz Gipuzkoako mendietara berriro ere, eta ez nolanahiko neurrian, gainera; tamaina eta kantitate handiagoan baizik. Proiektuok –bakarren bat jadanik eraikia; Zubietako erraustegia, kasu– landa-eremuan edota mendian dute... [+]


Migratzaileei hizkuntza harrera egiteko jardunaldiak egingo dituzte Gasteizen

Urriaren 10 eta 11n Gasteizko Europa Jauregian egingo dira Euskalgintzaren Kontseiluak eta Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak lankidetzan urtero antolatzen dituzten jardunaldiak.


Iruñeko Ezpala tabernari eraso egin zioten Boixos Nois taldeko ultren kontrako akusazioa artxibatu du epaileak

Iturramako taberna herritarrari eraso egin zioten egunean bertan Iruñean ziren arren, salatutakoan parte hartu zutenik ezin dela frogatu dio epaileak. 2022ko azaroan Ezpala taberna txikitu eta bertan ziren bezeroak jipoitu zituzten Bartzelonako ultrek.


2024-09-26 | ARGIA
Realeko entrenatzaileak euskaraz jarraitu zuen, zenbait kazetari frantziar kexatu arren

Realeko futbol taldeko entrenatzaile Imanol Alguacilek, Nizan, Europako Ligako partiduaren aurretik eskainitako prentsaurrekoan euskarazko hedabideei euskaraz erantzuten ari zela, hainbat kazetariren kexa entzun behar izan du. Duela astebete antzeko egoera gertatu zen... [+]


EH Bilduk, EAJk eta PSE-EEk akordioa adostu dute Osakidetzako lan eskaintzen eredua berrikusteko

Osakidetzako lan eskaintza publikoen eredua "berrikustea" eta kontsolidazio prozesuak "bukatzea" galdatzen duen ekimen parlamentarioa adostu dute hiru alderdiek.


2024-09-26 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia 6. eguna
Por donde pasa el silencio


Greba arrakastatsua Nafarroako Hezkuntza Publikoan

Nafarroan hezkuntza publikoko milaka irakasle greba egitera daude deituta ostegun honetan eta mobilizazio ugari iragarri dituzte sindikatuek. Ratioen jaitsiera, plantillak egonkortu eta gainzama arintzea eskatzen dute, besteak beste: "Gobernuari dagokio hezkuntza publikoa... [+]


2024-09-26 | Euskal Irratiak
Baionako Ospitaleko ehunka langile mobilizatu dira lan-ordutegien berrantolaketaren kontra

Euskal Kostaldeko ospitaleko zuzendaritzak aurkeztu duen lan denboraren berrantolaketa proiektuaren salatzeko, intersindikalak mobilizaziorako deia egin zuen asteartean. Berrantolaketa proiektu horrek 2002an sortutako hitzarmena hausten duela diote sindikatuek, besteak beste RTT... [+]


2024-09-26 | Gedar
Ertzain bat Desokuparen parte dela argitaratu dute

Otavio da Silva ertzaina irakasle aritzen da Desokupan, eta emakume gisa dago erregistratuta. Bestalde, badirudi udan bere bikotekidea erailtzen saiatu zen ertzaina ez dutela Poliziatik bota.


Gaza iparraldeko zibil guztiak kanporatzea aztertzen ari da Netanyahu, begirada Libanon jarrita dagoela baliatuta

“Zonalde militar itxia” bilakatuko litzateke Gaza iparraldea, eta palestinar zibil guztiak kanporatzea ekarriko luke. Astebetean joaten ez diren guztiak helburu militar gisa hartu eta hil egingo lituzkete, planaren arabera.


Armen salmenta sekretupean mantentzeko akordioa daukate Israel eta Espainiaren artean

José Luis Zapatero Espainiako presidente zela hasi ziren akordioa lantzen 2011n eta 2014an gauzatu zuten Espainiako Mariano Rajoy eta Israelgo Shimon Peres presidenteek. Publico komunikabideak eman du akordio horren berri.


Sail Ofiziala. 6.eguna
Ihes egin heriotzari, aurrerantz

Izaten da, tarteka, dena loturik dagoenaren sentsazioa. Denetarik-edo ikusteko aukera izanen da Zinemaldian, baita Sail Ofizialean ere, marko baten pean betiere. Ikusi ditugu umore ukitudun batzuk, negarra eragiterainoko dramak, suspenseak, dokumental tankerakoak, baita... [+]


Eguneraketa berriak daude