M. Jose Kerejeta: "Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko literatur tresneria"


1989ko otsailaren 05ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Mari Jose kerejetari elkarrizketa.

"EZEZAGUN BATEN KUADERNOA" ARGITARA, IRUN HIRIA 87
M. Jose Kerejeta: "Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko literatur tresneria"
Mari Jose Kerejeta zegamarraren lehen poesia sortze lan osatua dugu "Ezezagun baten kuadernoa", GK-k argitara emana. Liburu honen atzean ez dago tesi bat, maitasunari buruzko ikusmolde berezi bat eta 'beste' baten perfila eman nahia baizik. Seduzitzen asmatu duelakoan gaude.
61.ean jaio eta berehalaxe beasaineratu zen Mari Jose. Euskal Filologia ikasi Gasteizko Fakultatean eta geroztik Orotariko Euskal Hiztegian dihardu erredaktore gisa, 'donostiarturik'.
Garaiotan espero genezakeen ezinbesteko poema liburu honen aurretik ere ezagutzen genizkion zenbait idazlan solte. Wilderen "Salomé" itzultzen ari zela aurrea hartu zioten, eta Nabokoven "Lolita" ospetsua euskaratzeko apustu latza du oraindik aurrera, horretarako beka jasoa baitu. Honetan, estilo propiala finkatzearren, zenbait saio burutu ditu.
Erdal poeta baten ezagutzak bultzatu zuten Kerejeta erdarazko literaturzaletasunera eta idazte kontuetara. Baina, badaezpadaere, Orotariko Hiztegian ari izana antza, euskara aberatsaren jabe.
"Dudarik gabe, hor lan egiteak erraztasuna ematen dizu euskalki guztiak, Xuberotik hasita Bizkairaino, ezagutzeko. Hizkuntza aberastu, nahitanahiez, egunero-egunero zure eskuartetik pasatzen baitira garai eta alde guztietako euskal testuak".
Goierritarrarentzat,
"idazteak, oro har, gutaz, bizitzaz erreflesionatzea suposatzen du. Imajinatzeko eremu bat da literatura, ezagutzeko modua, gauzak sakonki pentsatzera eramaten nauna".
Beste horrenak kaieran
46 poema eder txukundadez prestatuak, kausitu duguna. Ahots orijinal bat, nolabaiteko hausketa orainartekikoarekin gure amodiozko poesian. Esplikaketak, ordea, ez dira komenigarri berarentzat:
"Esan dezakedana, hau ez dela guztiz autobiografikoa; eta isladatu nahi izan dudala agian ni ez naizen baina izan nahiko nukeen pertsona bat. Nigan pentsatu dut batipat, eta hainbat jende eduki gogoan. Nire alfer egoa egon liteke hor". Bestea esaten dena.
Espazioak, denborak, amodioak-eta harrapatzen dute gehiena.
"Nire ustez, poemario honen gune garrantzitsuena amorioari buruzko erreflesioa dela. Akaso gurean oso ohizkoa ez den malditismoaren kutsu horrekin. Ez maitasun xamar eta inozoa".
Betiko poesia gaiak, sinbolismoz gainezka, luze eta labur, istantanea prezisoak bailiran azken atalekoak.
"Oroimen ez hain atsegin eta txarrak datozkigu maiz. Une klabetan azaleratu bezain pronto plasmatzen dituzu. Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko tresneriak erabiltzea".
Koadernoan idatzitakoak sekulako biziduna irudikatzen digute, samin batzutan eta gordina da bestetzutan. Hain haragizkoa non azkenerako helkaitza bilakatzen zaigula. Norbaiti zuzentzen dizkio bereak, baina ez da erantzunik. Egileak zinismoaren antzeko sinestezintasun bat darabil.
"Ez. Egunerokotasunean jausten garen heinean maitasuna ere jeisten dihoakigu. Tonu hori eman nahi nion, iruditzen bait zait esibizionismo modukoa dela norberaren sentimendu eta minberatasunak arinki agertzea. Tarte bat jorri behar dela deritzot, ironia erabili behar erridikuloan erori nahi ez bada. Hori da gauza horiezaz hitz egiteko era bakarra", Kerejetaren ustez.
Jantzi dotorekiko poemak, literatur eta bidai erreferentzi gustagarriak eta azpian eite sendoa, aparteko gaurkotasuneko lengoaian. Eduki bat lerroartean. Horrela atera zaio autore honi, irakurri eta ezagutu gauzen eraginagatik. Tipo hortako literatura bait du gustokoen. E.H.tik kanpoko geografia izen gozoen aipuak dakartza eta poetizatzeko interesgarriagoa iruditzen zaio hiria. Literaturak emaniko lizentziatzat dauzka lilura eta zera hauek.
Bukatzeko, besteak beste, Mari Josek berak esan diguna, ohizko emakumeen gaineko sentsibleria eta keria horietatik urrutiratu nahirik behar bada, idazterakoan ez da jardun emakumeaz orokorrean.
JON ARANO
49


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakKEREJETA1
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
PertsonaiazKEREJETA1
EgileezARANO2Kultura

Azkenak
Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Bilboko Udalak muntatu gabeko eszenatokia, mehatxuak eta kronika faltsu bat

Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.


Israelek Espainiako Vueltan parte hartzeko eskubidea daukala esan du txapelketaren zuzendariak

Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.


Jon Sarasua
“Ikusi behar dugu zenbateraino komeni zaigun sententzia judizialen akzio-erreakzio jokoan sartzea”

Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]


Komunikazioa errazteko eta mintzamenaren errehabilitazioa lantzeko IA-Speak tresna garatzen ari dira Nafarroan

Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.


Aste Nagusia manteroen erreparaziorako eta justiziarako aukera gisa

Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.


Sexu-indarkeria Antartikako ikerketa-base estatubatuarretan

AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.


Gasteizen kalean bizi diren maliarrak Oñati eta Tolosara mugituko ditu Jaurlaritzak

50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]


Feng Shui pianoan

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.

Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]


Eguneraketa berriak daude