M. Jose Kerejeta: "Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko literatur tresneria"

2021eko uztailaren 20an

Mari Jose kerejetari elkarrizketa.

"EZEZAGUN BATEN KUADERNOA" ARGITARA, IRUN HIRIA 87
M. Jose Kerejeta: "Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko literatur tresneria"
Mari Jose Kerejeta zegamarraren lehen poesia sortze lan osatua dugu "Ezezagun baten kuadernoa", GK-k argitara emana. Liburu honen atzean ez dago tesi bat, maitasunari buruzko ikusmolde berezi bat eta 'beste' baten perfila eman nahia baizik. Seduzitzen asmatu duelakoan gaude.
61.ean jaio eta berehalaxe beasaineratu zen Mari Jose. Euskal Filologia ikasi Gasteizko Fakultatean eta geroztik Orotariko Euskal Hiztegian dihardu erredaktore gisa, 'donostiarturik'.
Garaiotan espero genezakeen ezinbesteko poema liburu honen aurretik ere ezagutzen genizkion zenbait idazlan solte. Wilderen "Salomé" itzultzen ari zela aurrea hartu zioten, eta Nabokoven "Lolita" ospetsua euskaratzeko apustu latza du oraindik aurrera, horretarako beka jasoa baitu. Honetan, estilo propiala finkatzearren, zenbait saio burutu ditu.
Erdal poeta baten ezagutzak bultzatu zuten Kerejeta erdarazko literaturzaletasunera eta idazte kontuetara. Baina, badaezpadaere, Orotariko Hiztegian ari izana antza, euskara aberatsaren jabe.
"Dudarik gabe, hor lan egiteak erraztasuna ematen dizu euskalki guztiak, Xuberotik hasita Bizkairaino, ezagutzeko. Hizkuntza aberastu, nahitanahiez, egunero-egunero zure eskuartetik pasatzen baitira garai eta alde guztietako euskal testuak".
Goierritarrarentzat,
"idazteak, oro har, gutaz, bizitzaz erreflesionatzea suposatzen du. Imajinatzeko eremu bat da literatura, ezagutzeko modua, gauzak sakonki pentsatzera eramaten nauna".
Beste horrenak kaieran
46 poema eder txukundadez prestatuak, kausitu duguna. Ahots orijinal bat, nolabaiteko hausketa orainartekikoarekin gure amodiozko poesian. Esplikaketak, ordea, ez dira komenigarri berarentzat:
"Esan dezakedana, hau ez dela guztiz autobiografikoa; eta isladatu nahi izan dudala agian ni ez naizen baina izan nahiko nukeen pertsona bat. Nigan pentsatu dut batipat, eta hainbat jende eduki gogoan. Nire alfer egoa egon liteke hor". Bestea esaten dena.
Espazioak, denborak, amodioak-eta harrapatzen dute gehiena.
"Nire ustez, poemario honen gune garrantzitsuena amorioari buruzko erreflesioa dela. Akaso gurean oso ohizkoa ez den malditismoaren kutsu horrekin. Ez maitasun xamar eta inozoa".
Betiko poesia gaiak, sinbolismoz gainezka, luze eta labur, istantanea prezisoak bailiran azken atalekoak.
"Oroimen ez hain atsegin eta txarrak datozkigu maiz. Une klabetan azaleratu bezain pronto plasmatzen dituzu. Askotan, adierazterakoan, egokiena ez da ohizko tresneriak erabiltzea".
Koadernoan idatzitakoak sekulako biziduna irudikatzen digute, samin batzutan eta gordina da bestetzutan. Hain haragizkoa non azkenerako helkaitza bilakatzen zaigula. Norbaiti zuzentzen dizkio bereak, baina ez da erantzunik. Egileak zinismoaren antzeko sinestezintasun bat darabil.
"Ez. Egunerokotasunean jausten garen heinean maitasuna ere jeisten dihoakigu. Tonu hori eman nahi nion, iruditzen bait zait esibizionismo modukoa dela norberaren sentimendu eta minberatasunak arinki agertzea. Tarte bat jorri behar dela deritzot, ironia erabili behar erridikuloan erori nahi ez bada. Hori da gauza horiezaz hitz egiteko era bakarra", Kerejetaren ustez.
Jantzi dotorekiko poemak, literatur eta bidai erreferentzi gustagarriak eta azpian eite sendoa, aparteko gaurkotasuneko lengoaian. Eduki bat lerroartean. Horrela atera zaio autore honi, irakurri eta ezagutu gauzen eraginagatik. Tipo hortako literatura bait du gustokoen. E.H.tik kanpoko geografia izen gozoen aipuak dakartza eta poetizatzeko interesgarriagoa iruditzen zaio hiria. Literaturak emaniko lizentziatzat dauzka lilura eta zera hauek.
Bukatzeko, besteak beste, Mari Josek berak esan diguna, ohizko emakumeen gaineko sentsibleria eta keria horietatik urrutiratu nahirik behar bada, idazterakoan ez da jardun emakumeaz orokorrean.
JON ARANO
49

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakKEREJETA1
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
PertsonaiazKEREJETA1
EgileezARANO2Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Heziketa perfektuaren sindromea: nekeak jotako gurasoak eta presioak itotako haurrak

Mikel Garcia Idiakez

Moja klaratarrek Eliza utzi dute, Urduñako komentua erostea eragotzi dietelako, eta eskuin muturreko sekta batera batu dira

Aiaraldea

Donostiako Herrerako emakumeak harmailetatik kantxara

Ainara Rodil Jaime

Euskararen konplizeak Gasteizen

Cira Crespo

Kanaky uharteetan istilu handiak, Frantziak hauteskunde errolda aldatu ondoren

Urko Apaolaza Avila

"Zukak puruki ezabatzen du sexu identitatea eta, hikak, aldiz, eraikitzen"

Miel Anjel Elustondo

Azkenak

2024-05-17 | Urko Aierbe Sarasola | Erria

Lan mundua euskalduntzeko ere Herri Akordioa

Lan munduaren euskalduntzea euskararen normalizazio-prozesuaren erronka nagusietakoa dena diagnostiko partekatua da euskalgintzan eta eragile euskaltzaleon artean. Hamarkadatan belaunaldi berriak euskalduntzen egindako inbertsio guztia (hor ere egiteko asko geratzen dela ahaztu... [+]

2024-05-17 | UEU

37 euskal ikertzailek hartu dute parte Txiotesia7 lehiaketan

37 euskal ikertzailek hartu dute parte asteartean Txiotesia7 lehiaketan. Mastodon eta X/Twitter sare sozialetatik zabaldu zituzten beren ikerketa lanak, euskaraz.

2024-05-17 | Euskalerria irratia | Juan Kruz Lakasta Zubero

Estatuaren indarkeriaren biktimei aitortza ekitaldia eginen die Nafarroako foru gobernuak

Maiatzaren 30ean eginen dute Estatuaren eta eskuin muturraren indarkeriaren biktimen aitortza ekitaldia, Baluarten. Biktima zehatzei egiten zaien molde honetako lehen ekitaldi publikoa izanen da, eta 2019ko legearen babespean gauzatuko da.

2024-05-17 | ARGIA

Gose greban hil da Tailandiako monarkiaren aurkako preso politiko bat

28 urteko Netiporn Sanesangkhom preso politiko tailandiarra hil da asteartean, gose greban 110. egunera iritsi denean. Urtarrilean atxilotu zuten eta epaiketarik gabe zeukaten bertan. Monarkiaren aurkako irainak egotzi zizkioten, 2020an eginiko protesta batean parte... [+]

2024-05-17 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe

Nor bere lekutik

Eguneraketa berriak daude