"Herriak ez du sinistu muntaia guzti hau"


1989ko urtarrilaren 15ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Loren Arkotxa, Ondarroako alkateari elkarrizketa

Loren Arkotxa, Ondarroako alkatea
"Herriak ez du sinistu muntaia guzti hau"
Urte Zahar egunean Ondarroan egin zen manifestapenarekin eman zitzaion bukaera 1988 urteari. Jose Mari Gisasolak ustez jasotako mehatxua zela medio EAJ, EA, EE eta AP alderdiek konbokatu zuten manifestaldi hau, 'heriotz zigorraren eta indarkeriaren aurka'. Herri Batasunaren aurkako muntaia bat baino ez zela salatu zuen, aldiz, alderdi honek. HBko partaide izanik Ondarroako alkate den Loren Arkotxarengana jo dugu, gertaturiko guztiaz patxadaz aritzeko.
ARGIA.–Zein konklusio ateratzen duzu azkenaldian Ondarroan gertatu den iskanbila guztiaren ondoren?
Loren Arkotxa–Konklusioa, dena alferrikakoa izan dela. Azken finean pertsona bat tresna bat bezala erabili dute, hain zuzen Herri Batasuna entranpatzeko edo baztertzeko tresna bezala. Ez zuten hori lortu ekainean eta ez dute lortu orain ere. Konklusio gisa... Herriak min hartu du, inguru guztietako aho-mihian erabili da Ondarroa, eta telefono dei bategatik honela ibiltzeak Herriari batere mesederik ez dio egiten. Herriko alkate bezala ikusita, penagarria iruditzen zait, ez duela ezertarako balio izan.
A.–Ekainean ere honelako zer bait gertatu zen...
L.A.–Bai, eta abendukoa gauza bera izan da, nahiz eta oraingoan manifestapen eta guzti izan den. EA, EAJ EE eta APren aldetik manifestapen bat egin da, eta azken batean, manifestapena ez da izan Jose Mari Gisasolaren defentsarako–defentsaren beharrik ez du, akusazio formalik ere ez du eta–, baizik eta droga trafikatzaileentzat bizitzaren garantizazio bat edo horrelako zerbait izan da. Bizitzaren alde esaten zuten, gu ere bizitzaren alde bagaude, baina gauza batzuk neurtu egin behar dira.
A.–Zarautzen hil zuten Engraciano González ondarrutarra, Ondarroako jendearen hitzetan, bazen trafikatzailea antza denez. Hil egin zuten baina, ondarrutarra izan arren, bertako alderdiak ez ziren mugitu hori salatzeko...
L.A.–Arazo hau ez da kasualitatea. Engraciano edo 'Ciano' horren aldeko manifestapen bat egitea ez zen posible, Ondarroan urte askotan bizi izan zen eta denok dakigu bere lanbidea zein izan den. Talde instituzionalek zerbait behar zuten heriotz honen aurrean ETAren aurka erantzuteko, eta beno, hor muntatu dute zerbait ez 'Ciano'ren izenaz, beste baten izenaz baizik. Azken batean, manifestapen horren zentzua hori zen, droga trafikatzaileen bizitzaren defentsa.
A.–Zer iruditu zaizu alderdi politikoek izan duten jokaera?
L.A.– Azken batean beraiek bere markoan jokatzen ari dira. Nahiz eta batzuetan medioetatik baztertuak direla esaten duten, medioek plataforma bat ematen dietenean oso gustora sentitzen dira medio horietan mugitzen eta adierazpenak egiten... Hitz oso gogorrak esan dira Ondarroatik, batez ere gure kontra eta ondarrutarren ahotik gainera. Hitz oso gogorrak esan dituzte, eta egunen batean konturatuko dira zein pisuko hitzak esan zituzten.
A.–Ondarroan azken egunotan gertaturiko guztian zerikusi handia izan dute komunikabideek, oihartzun handia izan dute manifestapen etabarrek... baina herriko jendeak sinistu al ditu 'Telediario', 'Radio Nacional' etabarretan esan direnak?
L.A.– Ez, ez. Ondarroako jendea konturatu egin da hemen muntaia bat egon dela. Esate batera, joan den eguneko manifestapenean, eta egia esan behar da, 700 pertsona baino gehiago ez zen egon, eta 700 horietatik, ia ia 400, kanpotik etorritakoak ziren. Beraz, herriko jendea 300-350 bat izan zen. Ondarroak 15 mila biztanle ditu, eta mugitu den aparailu, sentsasionalismo guztiaz 300 pertsona baino ez mugitzeak Herriak ez duela sinistu esan nahi du. Eta ez da guk inor presionatu dugulako, guk ez dugu ahorik zabaldu. Bakarrik komunikatu bat atera genuen HB bezala, eta prentsaurreko bat Bilbon. Guk bakean utzi ditugu, beraiek erabaki zezatela mugitu behar bazuten, eta Herria ez da mugitu. Herriak ez du sinistu muntaia guzti hau.
A.–Eusko Alkartasunak beste alderdi politikoek baino protagonismo handiagoa izan du exta?
L.A.–Nire ustez kasu honetan EA protagonista eta biktima bihurtu da. EAk ez du analizatu ekainean gertatu zena, eta berriro erori da nik ez dakit nondik montatutako tranpa batean. Beste alderdiek egin dutena iniziatibari jarraitzea izan da, etekinik baldin bazen gero banatzeko. Baina frakaso bat izan da, eta porrota EAren lepora jauzi da. Orduan, EA protagonista izatetik biktima izatera pasa da, muntaia guzti honek porrot egin bait du.
A.–Ondarroan HB erasotu nahi izan dela diozu, Oiartzunen ere, alketea HBkoa delarik, berau botatzeko ahaleginetan omen dabiltza bes. te alderdiak... HB nagusi den udaletan bere kontrako joera dagoela iruditzen al zaizu?
L.A.–Politiko batek esan zuen Herri Batasuna instituzioetan sartzen zenean elefante bat ferreteria batera sartzen den bezala sartuko zela, baina demostratzen ari gara gure kontraesan guztiekin–marko juridiko-politikoa gurea ez bait da–, ez garela elefanteak eta ez dugula katxarrorik hausten, eta abertzale erradikalak izanik gaurko egoera gure ikuspegitik ahalik eta ondoen gestionatzeko gai garela. Eta hau oso arriskutsua bihurtu da beraientzat, beren baseak konturatu dira gestioan besteak bezain onak garela, gardenagoak garela, asekibleagoak, herritarren kezken erantzuna gozo eta berdintasunean hartzen ditugula. Eta hau molestagarria da beraientzat. Orduan, bai, gu udaletxeetatik kentzea beraien helburuen artean dagoela uste dut. Gu kriminalizatzea, Herri Batasuna kriinalizatzea beren planetan dago.
A.– Ondarroako gertaera guzti hauen sorburnan zerikusi handia duen drogaren arazoaz hitzegin dezagun orain. Kalte asko egin al du drogak Ondarroan?
L.A.–Bai, drogaren eraginez heriotza bat izan zen zuzenki, Alberdi hil zitzaigun HIESak jota orain urte terdi edo. Gero, gaisotasunaz badago mordoska bat, eta adikzioaz beste pila handia. Drogak hemen egundoko kaltea egin du, eta egiten ari da oraindik. 1977. urtean-edo sartu zen droga herrian, eta ez da kasualitatea... Ondarroa beti herri oso borrokalaria izan da, eta hori herri baten gazteria ahultzeko izan da, azken batean herriaren bizitza hondatzeko. Ez dira kasualitateak.
A.–Inplikazio politikoak ikusten al dituzu?
L.A.–Inplikazio politiko garbi garbiak ikusten ditut drogaren arazoan. Gaur egun, beharbada, inplikazio politiko horien helburuak zabalagoak dira. Momentu hartan ez zen kasualitatea Ondarroa, Arrasate, Orereta eta Durango bezalako herri borrokalarietan agertzea droga, zerbaitegatik izan zen. Gaur egun droga denean sartuta daukate. Helburua gazteria baztertzea eta alienatzea, eguneroko bizitzatik eta zentzu politikotik kanpora uztea da. Hemen droga ez da beste tokietan bezala zigortzen, beste tokietan egiten den ahaleginik ez da egiten. Horrek badu bere esanahia.
A.–Droga duela 12 urte aertu omen zen Ondarroara, eta arazo larri bihurtu da ordutik. Zer egin da herrian horri aurre egiteko?
L.A.–Oso gutxi. Gertatzen da gurea bezalako herri batean droga, problematika berria izanik, zer den konprenitzera heltzea ere asko kostatu zaigula, denbora bat pasa izan da eta ordurarte ezer gutxi egin da. Gerora, eta gu udaletxean sartu garelarik, droga arazoetarako komisio bat sortu dugu, kanpaina prebentiboak-eta egiteko, eta osatu nahi dutenei laguntza osoa emateko.
A.– Drogaren arazoa, Ondarroan, pixkanaka konpontzen ala larriagotuz ari da?
L.A.– Arazoa larriagotzen ari da. Drogarekin dabilen jendearen nukleoa lehen baino zabalagoa da, gazteagoak hasiak daude eta zaharragoak ere bai. Ondarroa itsasotik bizi da, jende askok egiten du lan itsasoan, eta orain dela urte batzuk itsasoan drogarik ez zen ezagutzen, gaur egunean, aldiz, nahiko zabaldua dago itsasoan ere drogaren erabilpena. Beharbada kale bazterretan botata jendea ez dugu lehen adina ikusten baina sustraiak askoz ere sakonagoak dira eta kapa sozial gehiagotan sartua dago droga.
IÑAKI ZUBIONDO
"Pertsona bat tresna bat bezala erabili dute, hain zuzen Herri Batasana entranpatzeko».
Loren Arkotxa, Ondarroako alkatea.
13-14, 15


GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakUdalak
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHB
GaiezPolitikaEuskal HerrEkitaldiakMobilizazioManifestazi
PertsonaiazARKOTXA1
EgileezUBIONDO1Politika

Azkenak
2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | ARGIA
Gatikako azpiestazio elektrikoak 2028an egon beharko luke martxan

REE Red Electrica Española-ren Euskadiko, Nafarroako eta Kantabriako ordezkari Antonio Gonzalez Urquijo egon da ostegun honetan Gatikako azpiestazio elektrikoan, kazetariekin batera. 


2025-06-26 | Enbata
“Bertzelako mundua” nora joan zaigu?

Klimaren aldeko mundu mailako martxak oldar handia hartzen ari ziren 2018tik 2020ra, mundu mailako osasun krisia piztu arte. Hasieran krisi horrek mundua hobera aldaraziko zuelakoan ziren asko, baina oraingoz hasierako itxaropen hari gailendu zaizkio mesfidantza, etsipena eta... [+]


EH Bilduk manifestazio antifaxista egingo du azaroaren 22an Bilbon

Euskal Herriaren nazio izaera eta burujabetza aldarrikatzeaz gain, "erresistentzia eta borroka antifaxistari gorazarre egitea eta berrespen antifaxista egitea" jarri dute helburuen artean.


2025-06-26 | ARGIA
Saharar haurrek uda bakean pasatzeko aukera izango dute Zeraingo aterpetxean

Horbel kooperatibaren proiektu bati esker, errefuxiatuen kanpamenduetan bizi diren Saharako hamabi haur hartuko dituzte bi hilabetez Goierriko udalerri horretan. Orkli kooperatibaren Orklidea ekimeneko dirulaguntza jaso du proiektuak.


Eguneraketa berriak daude