Goaz: "Gabi idazten da nork antzesterik ez dagoelako"


1988ko maiatzaren 08an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Lucax Dorronsororekin elkarrizketan.
DEBAKO «GOAZ» TALDEAK AURKI XABIER MENDIGURENEN "KANPOTARRAK MAISU" OBRA ESTREINATUKO DU
Goaz: "Gabi idazten da nork antzesterik ez dagoelako"
Berriro ere Debako Goaz antzerki taldekoak obra berri baten aurkezpena egitera datozkigu gure orriotara. Honela, Xabier Mendigurenen "Kanpotarrak maisu " obraren aurkezpena dela eta, taldeko zuzendaria den Lukax Dorronsorarekin honako solasaldi hau izan dugu.
ARGIA.–Zerk bultzatu zaituzte Xabier Mendigurenen "Kanpotarrak maisu" obra hautatzera zuen antzeslan berria kaleratzeko?
LUKAX DORRONSORO.–Alfontso Sastreren "Ez da pale egiteko ordua" obrarekin 40 antzespen baino gehiago egin ondoren berriro ere euskal autore baten bila hasi ginen, eta honela zenbait sariketa irabazitako autore gazte bati obra hau eskatu genion, lehengo intentzio berdinarekin, hau da, bertako idazle baten, eta idazle gaztea gainera, obra aurkeztea.
A.–Intentzio honen barruan nola uler daiteke orain darabilzuen Alfontso Sastreren obra antzestea?
L.D.–Ahal denean autore euskaldun baten obra aukeratzen dugu, baina Alfontso Sastrerekin eszepzio bat egin nahi izan genuen, gure herrian testimonio bat delako gure herriaren borroka onartu eta bertan bere bizitza txertatzera etorri delako. Beraz, bera omendu nahian aukeratu genuen obra hau eta baita ere noski autore haundi bat delako. Agian ez zen bere obra onena izango baina bai guk plazaratu genezakeena.
A.–Berriz obra berrira bueltatuz, ze berrikuntza suposatzen du "Kanpotarrak maisu" obra honek Goaz taldearentzat?
L.D.–Autoreari galdetuko bagenio, obra honek berrikuntzarik suposatzen ez duela esango liguke. Estilo zaharrean idazteko kapaza zela esperimentatu nahi zuen Mendigurenek obra honetan. Estrukturaz, teatro klasikoaren itxura dakar, baina montaian berezitasun mordo bat aurkezten ditu. Gaia bera gaur eguagoa da, baina fantasiazko beste egoera batetan kokatua. Beraz pentsatzen dut ez dela erabat klasikoa, bere modernotasuna badu obra honek, autoreak aurreko pauso batzuk emanak bait zituen, eta hori ere hor agertzen bait da.
A.–Eta taldearentzat zer suposatzen du obra honek?
L.D.–Guretzat bere xarma badu, urtetan dramatismoz bizitzen daramagun bizitza honetan, nolabaiteko ironia beharrezkoa da, gure benetako arazoak alde batetara utzi gabe noski, eta horretarako bidea ematen du obra honek. Eta nolabait ere gure lana anizten du, momentu batean drama baten seriotasuna erabili behar duzu eta hurrengo unean berriz parra egitera jo behar duzu; beraz baliagarria zaigu teknika bat baino gehiago erabili arazten digulako, gehiegi ere konplikatu gabe.
A.–Lehen euskal antzerkilarien arazoa aipatu duzu. Nola ikusten duzu arazo hau?
L.D.–Arazoa oso larria ikusten dut, euskal antzerkia ez da gehiegi egiten eta gainera goi mallako antzerkietarako joera dago, izen handia duten antzerkiekiko joera dago. Baina bertan idazten diren obrak ez dira anizesten, ez delako uste oraindik maila egoki bat ematen dutenik, gaurko egunari dagokion maila, eta agian egia da.
A.–Eta nola konpondu daiteke hau? Nola lortu daiteke euskal idazleek antzerkia idaztea?
L.D.–Agian egin beharko genukeena da, ateratzen dena, eta nolabait izena hartu duena, antzestu, nahiz eta hain ona ez izan. Bestela egunean baino egunean gutxiago edukiko dugu, zeren eta Mendigurenek esaten duen bezala berak ez du idazten idazteagatik, baizik eta antzestua izateagatik, bestela bere obra hutsean joaten bait da. Beraz hor egongo litzateke gutxi idaztearen arrazoia, gutxi idazten da nork antzesterik ez dagoelako, edo hobe esanda, nork antzestu egon arren, hemengoa antzestu beharrean kanpokoa antzesten delako. Eta noski antzeste ezaren ondorioz idazten ez bada, ez dugu obra onik izango, beraz "circulo vicioso" deritzan horretan sartuko gara.
A.–Gai zabalago batetan kokatuz, nola ikusten duzu euskal antzerkiaren egoera? Nola aurkitzen da Euskal Antzerki Taldeen Biltzarrea?
L.D.–Bertan egon ziren gora-behera batzuk zirela medio elkartea desagertzeko bidean jarri zen, baina oraindik aurrera jarraitzen du. Agintaritzak eta Administrazioak ez zuten proiektua bultzatu eta ondorioz zenbait arazo ekonimiko suertatu ziren. Baina taldeen artean elkartea berriro berpizteko beharra ikusten da, eta batez ere gu bezala euskaraz ari diren talde amateurren artean, eta agian, denbora luzeak baino lehen berpiztu liteke.
A.–Amateurrismoaren gaia aipatu duzu, nolakoa da talde amateurretan dabiltzan antzerkilarien prestakuntza?
L.D.–Elkartea egon zen bitartean prestakuntzarako bide batzuk ireki ziren, baina ez gehiegi. Posibilitateak ez dira handiak, langile batek bere orduak lanean pasa eta gero ikasketa batzuk egin behar dituenean, nahiko murriztua geratzen da. Dena dela taldeek prestakuntza minimo batzuk hartzen dituzte, nahiz eta talde batzuk "reziklaje" baten beharrean aurkitu. Gure kasuan adibidez bi urtetan behin edo kurtsilo bat egiten dugu, bai bertako jendea berritzeko bai jende posible bat erakartzeko.
A.–Antzerkiaren munduan beti aipatzen den beste arazo bat zirkuito finko baten eza da, zer deritzozu zuk horri?
L.D.–Bai noski, horretan dudarik ez dago, eta hori horrela da ez posible ez delako, baizik eta ezagutzera ematen ez delako. Guk badakigu gutxi gora behera non joango den jendea eta non ez den joango, eta baita ere zer egin behar den jendea joateko. Jendea joateko ezagutzera emen behar duzu, eta programek oso bereziak egin behar dute, pertsonaz pertsona joan behar duzu. Horrela lortu dugu guk orain aurkezten ari garen obran emanaldiko 170 pertsona biltzea, gaur marka da hori. Beraz ezin da esan jendea ez dela joaten, guri gertatu zaigu jendea ez joatea, baina hori ardura ezaren ondorio bat da.
A.–Ze irtenbide ikusten diozu zuk honi?
L.D.–Eskatzen duen tratamendua eman behar zaio, bai propagandari eta bai herriari. Herriari urtean bi antzerki ematen bazaizkio, oso zaila da jendea eramatea, oso zuzenki deitzen ez bazaio behintzat. Baina programatuko balitz eta urtero adibidez antzerki aroa antolatuko balitz, hau da, hiru edo lau hilabetetako antzerki aroa eta garai honetan aste bukaera guztietan antzerki emanaldi bat, jendea joango litzateke. Jakina da herri guztia ez: dela antzerkizalea izango, baina antzerkizalea den guztia joaten hasiko da, eta horrela publiko bat sortu daiteke. Baina honela, bakanka egiten diren antzerki saioek ezin dute inolako arrakastarik izan.
A.–Badirudi azken aldi honetan kale antzerkiak gero eta indar haundiakoa duela. Lagundu dezake fenomeno honek antzerkia ezagutarazteko?
L.D.–Bai noski. Modu berezia da, baina nolarnahi ere antzerkia duk. Nik ez zekiat horrek barruko antzerkira jendea eramango duen edo ez, baina nolanahi ere antzerki mota bat ikustera eramaten duela bai, eta orduan oso positiboa da. Ikuslegoa ez baldin bada barrura etortzen, eta kalean. emanez antzerkizale bihurtzen bada, beste erremediorik ez baldin badago, kalean eman behar zaio, eta ematen da.
A.-Baina ez al du honek antzerkiaren egituraketa puskatzen?
L.D.–Bai, antzerkiaren fisonomia aldatzen du, baino antzerkia da hori ere. Gainera alternatiboa izateaz gain, antzerkizaleak lortzen baditu, barruko antzerkiarentzat baliagarria izan daiteke. Lehen esan dudan bezala, beste erremediorik ez bada kalean aurkitu beharko ditugu barruko antzerkirako ikusleak, eta hau kale antzerkiaren bidez posiblea baldin bada, alternatiba garrantzitsua izan daiteke.
MIKEL ARRIETA
46-47

GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakGOAZ
GaiezKulturaAntzerkiauzendariak
PertsonaiazDORRONSORO2
EgileezARRIETA4Kultura

Azkenak
Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Eguneraketa berriak daude