Goaz: "Gabi idazten da nork antzesterik ez dagoelako"

1988ko maiatzaren 08an

Lucax Dorronsororekin elkarrizketan.
DEBAKO «GOAZ» TALDEAK AURKI XABIER MENDIGURENEN "KANPOTARRAK MAISU" OBRA ESTREINATUKO DU
Goaz: "Gabi idazten da nork antzesterik ez dagoelako"
Berriro ere Debako Goaz antzerki taldekoak obra berri baten aurkezpena egitera datozkigu gure orriotara. Honela, Xabier Mendigurenen "Kanpotarrak maisu " obraren aurkezpena dela eta, taldeko zuzendaria den Lukax Dorronsorarekin honako solasaldi hau izan dugu.
ARGIA.–Zerk bultzatu zaituzte Xabier Mendigurenen "Kanpotarrak maisu" obra hautatzera zuen antzeslan berria kaleratzeko?
LUKAX DORRONSORO.–Alfontso Sastreren "Ez da pale egiteko ordua" obrarekin 40 antzespen baino gehiago egin ondoren berriro ere euskal autore baten bila hasi ginen, eta honela zenbait sariketa irabazitako autore gazte bati obra hau eskatu genion, lehengo intentzio berdinarekin, hau da, bertako idazle baten, eta idazle gaztea gainera, obra aurkeztea.
A.–Intentzio honen barruan nola uler daiteke orain darabilzuen Alfontso Sastreren obra antzestea?
L.D.–Ahal denean autore euskaldun baten obra aukeratzen dugu, baina Alfontso Sastrerekin eszepzio bat egin nahi izan genuen, gure herrian testimonio bat delako gure herriaren borroka onartu eta bertan bere bizitza txertatzera etorri delako. Beraz, bera omendu nahian aukeratu genuen obra hau eta baita ere noski autore haundi bat delako. Agian ez zen bere obra onena izango baina bai guk plazaratu genezakeena.
A.–Berriz obra berrira bueltatuz, ze berrikuntza suposatzen du "Kanpotarrak maisu" obra honek Goaz taldearentzat?
L.D.–Autoreari galdetuko bagenio, obra honek berrikuntzarik suposatzen ez duela esango liguke. Estilo zaharrean idazteko kapaza zela esperimentatu nahi zuen Mendigurenek obra honetan. Estrukturaz, teatro klasikoaren itxura dakar, baina montaian berezitasun mordo bat aurkezten ditu. Gaia bera gaur eguagoa da, baina fantasiazko beste egoera batetan kokatua. Beraz pentsatzen dut ez dela erabat klasikoa, bere modernotasuna badu obra honek, autoreak aurreko pauso batzuk emanak bait zituen, eta hori ere hor agertzen bait da.
A.–Eta taldearentzat zer suposatzen du obra honek?
L.D.–Guretzat bere xarma badu, urtetan dramatismoz bizitzen daramagun bizitza honetan, nolabaiteko ironia beharrezkoa da, gure benetako arazoak alde batetara utzi gabe noski, eta horretarako bidea ematen du obra honek. Eta nolabait ere gure lana anizten du, momentu batean drama baten seriotasuna erabili behar duzu eta hurrengo unean berriz parra egitera jo behar duzu; beraz baliagarria zaigu teknika bat baino gehiago erabili arazten digulako, gehiegi ere konplikatu gabe.
A.–Lehen euskal antzerkilarien arazoa aipatu duzu. Nola ikusten duzu arazo hau?
L.D.–Arazoa oso larria ikusten dut, euskal antzerkia ez da gehiegi egiten eta gainera goi mallako antzerkietarako joera dago, izen handia duten antzerkiekiko joera dago. Baina bertan idazten diren obrak ez dira anizesten, ez delako uste oraindik maila egoki bat ematen dutenik, gaurko egunari dagokion maila, eta agian egia da.
A.–Eta nola konpondu daiteke hau? Nola lortu daiteke euskal idazleek antzerkia idaztea?
L.D.–Agian egin beharko genukeena da, ateratzen dena, eta nolabait izena hartu duena, antzestu, nahiz eta hain ona ez izan. Bestela egunean baino egunean gutxiago edukiko dugu, zeren eta Mendigurenek esaten duen bezala berak ez du idazten idazteagatik, baizik eta antzestua izateagatik, bestela bere obra hutsean joaten bait da. Beraz hor egongo litzateke gutxi idaztearen arrazoia, gutxi idazten da nork antzesterik ez dagoelako, edo hobe esanda, nork antzestu egon arren, hemengoa antzestu beharrean kanpokoa antzesten delako. Eta noski antzeste ezaren ondorioz idazten ez bada, ez dugu obra onik izango, beraz "circulo vicioso" deritzan horretan sartuko gara.
A.–Gai zabalago batetan kokatuz, nola ikusten duzu euskal antzerkiaren egoera? Nola aurkitzen da Euskal Antzerki Taldeen Biltzarrea?
L.D.–Bertan egon ziren gora-behera batzuk zirela medio elkartea desagertzeko bidean jarri zen, baina oraindik aurrera jarraitzen du. Agintaritzak eta Administrazioak ez zuten proiektua bultzatu eta ondorioz zenbait arazo ekonimiko suertatu ziren. Baina taldeen artean elkartea berriro berpizteko beharra ikusten da, eta batez ere gu bezala euskaraz ari diren talde amateurren artean, eta agian, denbora luzeak baino lehen berpiztu liteke.
A.–Amateurrismoaren gaia aipatu duzu, nolakoa da talde amateurretan dabiltzan antzerkilarien prestakuntza?
L.D.–Elkartea egon zen bitartean prestakuntzarako bide batzuk ireki ziren, baina ez gehiegi. Posibilitateak ez dira handiak, langile batek bere orduak lanean pasa eta gero ikasketa batzuk egin behar dituenean, nahiko murriztua geratzen da. Dena dela taldeek prestakuntza minimo batzuk hartzen dituzte, nahiz eta talde batzuk "reziklaje" baten beharrean aurkitu. Gure kasuan adibidez bi urtetan behin edo kurtsilo bat egiten dugu, bai bertako jendea berritzeko bai jende posible bat erakartzeko.
A.–Antzerkiaren munduan beti aipatzen den beste arazo bat zirkuito finko baten eza da, zer deritzozu zuk horri?
L.D.–Bai noski, horretan dudarik ez dago, eta hori horrela da ez posible ez delako, baizik eta ezagutzera ematen ez delako. Guk badakigu gutxi gora behera non joango den jendea eta non ez den joango, eta baita ere zer egin behar den jendea joateko. Jendea joateko ezagutzera emen behar duzu, eta programek oso bereziak egin behar dute, pertsonaz pertsona joan behar duzu. Horrela lortu dugu guk orain aurkezten ari garen obran emanaldiko 170 pertsona biltzea, gaur marka da hori. Beraz ezin da esan jendea ez dela joaten, guri gertatu zaigu jendea ez joatea, baina hori ardura ezaren ondorio bat da.
A.–Ze irtenbide ikusten diozu zuk honi?
L.D.–Eskatzen duen tratamendua eman behar zaio, bai propagandari eta bai herriari. Herriari urtean bi antzerki ematen bazaizkio, oso zaila da jendea eramatea, oso zuzenki deitzen ez bazaio behintzat. Baina programatuko balitz eta urtero adibidez antzerki aroa antolatuko balitz, hau da, hiru edo lau hilabetetako antzerki aroa eta garai honetan aste bukaera guztietan antzerki emanaldi bat, jendea joango litzateke. Jakina da herri guztia ez: dela antzerkizalea izango, baina antzerkizalea den guztia joaten hasiko da, eta horrela publiko bat sortu daiteke. Baina honela, bakanka egiten diren antzerki saioek ezin dute inolako arrakastarik izan.
A.–Badirudi azken aldi honetan kale antzerkiak gero eta indar haundiakoa duela. Lagundu dezake fenomeno honek antzerkia ezagutarazteko?
L.D.–Bai noski. Modu berezia da, baina nolarnahi ere antzerkia duk. Nik ez zekiat horrek barruko antzerkira jendea eramango duen edo ez, baina nolanahi ere antzerki mota bat ikustera eramaten duela bai, eta orduan oso positiboa da. Ikuslegoa ez baldin bada barrura etortzen, eta kalean. emanez antzerkizale bihurtzen bada, beste erremediorik ez baldin badago, kalean eman behar zaio, eta ematen da.
A.-Baina ez al du honek antzerkiaren egituraketa puskatzen?
L.D.–Bai, antzerkiaren fisonomia aldatzen du, baino antzerkia da hori ere. Gainera alternatiboa izateaz gain, antzerkizaleak lortzen baditu, barruko antzerkiarentzat baliagarria izan daiteke. Lehen esan dudan bezala, beste erremediorik ez bada kalean aurkitu beharko ditugu barruko antzerkirako ikusleak, eta hau kale antzerkiaren bidez posiblea baldin bada, alternatiba garrantzitsua izan daiteke.
MIKEL ARRIETA
46-47

GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakGOAZ
GaiezKulturaAntzerkiauzendariak
PertsonaiazDORRONSORO2
EgileezARRIETA4Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

EAJko karguen senide harrobia

Ahoztar Zelaieta

Emakumeen plazera

Barbara Miller

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

Miel Anjel Elustondo

"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Olaia L. Garaialde

Ondoezaren epidemiaz

Olaia Salazar Urrutia

Azkenak

2024-04-29 | Nagore Iturrioz Lopez | Yolanda Porres García | Steilas sindikatua

Hezkuntza publikoari buruz hitz txintik ere ez hauteskundeetan!

2024-04-29 | Rober Gutiérrez

Errenta aitorpena, euskaraz

2024-04-29 | Iñigo Satrustegi

Beste 40 urtez esperoan egon nahi ez baduzue

2024-04-29 | Goiuri Alberdi | Aintzira Oñederra | Asunek

Ei politikariak, “pope” akademikoek esaten badizuete, aktibatuko al zarete behingoz?

Behetik gorako komunikazioetan ez da erraza mezuen garrantzia transmititzea eta makinaria politikoa aktibatzea. Askotan, gure mezuak "belarri batetik sartu eta bestetik atera" egiten direla sentitzen dugu. Beraz, gaurkoan, nazioarteko ikertzaile ospetsu batzuek... [+]

2024-04-29 | Egoitz Alkorta Miranda

Mundu mailako lapurra

Azeria kanido bat da, otso eta txakurren familiako haragijalea. Animalia zuhur, maltzur eta argiaren fama dauka, eta ez alferrik! Ez da indartsuena izango, baina beti moldatzen da han eta hemen, mokaduren bat lortzeko.

Eguneraketa berriak daude