Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2024ko irailaren 22an

Emilio Barberá: "Ingenuo Papera Egitea Aurpegiratu Didate"

2021eko uztailaren 19an

Emilio Barberá-ri elkarrizketa

Gero Eta Lauagoa Errektoretzarako Bidea
Emilio Barberá: "Ingenuo Papera Egitea Aurpegiratu Didate"
Komunikabideetan kopetilun eta aurpegi grabeaz ikusi ohi dugu. Guregana, aldiz, korrika eta praka bakerotan etorri da. Pausatuki eta gauzak pentsatuz mintzatzen da, doinu katalandarraz. Hamaika urte zituela ikasi zuen gaztelania, eta hizkuntzaren garrantziaz ondo jabetzen da. Horregatik hain zuzen, ez du uste lauurte baino gehiago emango duenik errektoretzan, aurretik euskara ikasten ez badu. Politikan independientetzat jotzen du bere burua, eta bere errektore taldea independientea, plurala eta demokratikoa dela dio. Ingenuoa dela esaten diotenei, soilik unibertsitaria izatea posiblea dela erantzuten die. Praktikoa da, katalandarrak bezalakoa, eta idealisten moduan, baikor azaltzen da.
GALDERA: Zein da une honetan zure egoera, alde juridikotik ikusita?
ERANTZUNA: Historia apurtxu bat eginez, irakasle talde batek jarri zuen errekurtsoa puntu batetan oinarritzen zen, klaustroan zegoen gehiengoaren kontzeptuan, eta kontzeptu hori aurreko klaustro batetan ezarri zen, Alvarez Isasi hautaturik ez irteteko helburuaz. Estatutuen arabera legezkoa zen gure hautaketa, baina klaustro hartan akorda turikoa kontutan hartuz, errekurtsorako bidea zabalik zeukaten, eta aurrera eraman zuten. Honela hasi zen arazoa.
Ikuspuntu legaletik, horixe zen egoeraren irakurketa bat, beste batzuren artean, juridikoki beti irakurketa bat baino gehiago dagoelako. Azken batetan akordu hura orduko klaustrorakoa izan zen (hautagai bakarra zegoela), eta ez hurrengorakoa. Egia da ere, batzuren ustez guri galdetu zitzaigula ea ados geunden orduko akorduarekin, eta esaten dute baietza eman genuela, egia ez den arren. Nire erantzunak askotan nahastu izan nahasketa dira. Nik zera esan nuen, nire buruari buruzko hautaketa egiten ari zenean, ni ez nintzela nor horretaz eritzirik emateko.
GALDERA: Kontua da Jaurlaritzak aurrea hartu zuela, eta klaustroaren erabakia itxaron baino lehen, errektore izendatu zintuela.
ERANTZUNA: Oker ez banago, errekurtsoan ere errektoresak egindako deklarapen batzu argudiatzen ziren, eta deklarapen horietan, klaustroa amaigabea zela, eta erabakia oraindik hartzear zegoela esaten zen. Horrela gertatu zen Jaurlaritzak erabaki goiztarra hartzearena. Guk klaustroaren jarrera onartu genuen, baina errekurtsoa apelatu genuen, batez ere bere prozeduragatik. Bestalde, kontutan hartu behar da agintea hartu genuenean egin genuen lehen gauza zera izan zela, klaustroa berriro konbokatzea, mundu guztiak beraren eritzia eman zezan.
Formula hura oso zabala zen, baina hala ere kritikak jaso genituen, klaustroari ez geniolako gure izendapena berronestea eskatu, baina hark ez zuen zentzurik. Zer galdetu behar genuen bada, "oso maite gaituzue"?
GALDERA: Errekurtsoa zergatik jarri zuten azaldu diguzu, baina horren atzean dagoen intentzionalitateaz mintzatzea gustatuko litzaiguke. Partidu interesak daude? pataleo hutsa da? Azken batetan, beste hautagaia PNVk laguntzen zuen (nahiz eta gero traizio naturik sentitu zen), eta errekurtsoarenatze alde atzean ere sigla batzu daude, CC.OO.politikoa
ERANTZUNA: Nik egia esan, asko eta asko pentsatu dut honetaz, eta ez nuke jakingo posible diren alternatiba guztien artean bat bakarra aukeratzen. Aukeratzea zaila da. Azalean, eta itxuraz, ingenuoki sinistu daitekeena, zera litzateke: errekurtsoa jarri zutenek ikusi omen zuten Jaurlaritzak bere funtzioetatik at erabakiak hartu zituela, eta berari komeni zitzaion errektorea ipini zuela, eta beraz pentsatu zuten hori zela PNVri baliagarrien zitzaion errektorea. Orduan, oso kontsekuenteki, eta autonomia unibertsitaria apurtzen zela ikusirik, errekurtsoa jarri zuten; zeren, unibertsitateko zintzotasuna lehena den, eta beste unibertsitari guztiei berdin bazaie ere, hauentzat ez dago hortik pasatzerik. Hau da bertsioetariko bat.
Baina, hori baino ez dagoela ez da oso sinesgarria, zeren, zintzotasun unibertsitariaren paladinak bakar batzu direla esatea, sinesgaitz suertatzen bait da. Eta gainera gaitza zen pentsatzea gu ginela PNVren hautagaiak, kaupaina osoan heurengandik jaso genituen kritika zorrotzak ikusita.
Beraz, beste azalpen bat bilatu behar zen.
GALDERA: Nolanahi ere, askok pentsatu zuten PNVren boto asko beste kandidaturatik zeurenera pasatu zirela, eta horiei esker lortu zenutela gehiengoa.
ERANTZUNA: Erresultatuetatik sal daitekeen imajina hori zen, gu Jaurlaritzaren hautagiak ginela, batez ere boto aldaketa egon zela pentsatzen badute. Aldaketa hori azaltzea ez da erraza. Batez daki nork eman zuen botoa, eta nori. Gurean boto asko egon zen, eta denak ez ziren PNVrenak. Pentsatu nahi badute gure boto gehiago horiek PN Vrenak zirena, eta gainera heureei kendutakoak, libre dute. Bozketa segeretua nolanahi erabil daiteke. Nik ez dakit norenak ziren botuak.
GALDERA: Zer beste azalpen topa daiteke, zein beste intenfzionalitate, errekurtsoa bultzatzen zutenen artean?
ERANTZUNA: Bueno, beharbada ez nuke pataleta esango, baina bai kontrakoa den erresultatua atzera botatzeko formula. Jarrera burrukalaria da. Onartu nahi ez, eta atera den erresultatuaren aurka egin. Baina klaustroaren bidez egin beharrean, honen konbokatorioa baino lehenago atera zuten errekurtsoa, ez bait ziren fidatzen klaustroaren jarreraz. Klaustroan ez ziren logikoa ze zentsurana planteatzera ere ausartu, eta zera zen, batoazentsura botoa. Hori izango zen jarrera unibertsitaria, baina ez zeuden aterako zutenik seguru. Hori egiteko nahiko zuten-sinadurak batzea eta errektore hori, Jaurlaritzak jarrita zelako, interesatzen ez zitzaiela esatea. Klaustroak argi definitzeko aukera izango zuen. Baina planteatu ere ez zen egin. Planteatzen duten bidea bihurria da, ez zuzena.
GALDERA: Errekurtsoan aipatzen den puntu bat zera zen, autonomia unibertsitaria bortxatu izan zela Jaurlaritzaren inposaketaz, zer uste duzu zuk?
ERANTZUNA: Nik azterketa horretan ez dut sartu nahi. Hori ez da guk eztabaidatu dugun kontua. Nire galdera da errekurtsoa benetan autonomia horregatik den, edo kandidatura hori nahi ez dutelako. Kandidaturagatik dela oso nabaria da, eta froga, erabiltzen duten metodologia da. Autonomia unibertsitaria izan bazen zergatia, orduan heurentzat inportanteena sententzia izango zen, hau da Audientzia Gorenak esatea Jaurlaritzaren erabakia autonomiaren gainetatik pasatu zela. Berdintsu izan behar zitzaien errektore bat edo beste egotea, edo sei hilabetez bertan aritzea. Benetan inporta behar zitzaiena errektore hori egoteko segitutako bidea izan beharko zen, eta gero azkenik audientziak horrela errekonozitzea. Baina ez. Eskatzen dutena "suspentsio kautelarra"da, premiazko bidetik eskatuta. Honek zera esan nahi du, azken sententzia bata zein bestea izanda, ez zaiela asko inporta; nahi dutena dela ahalik eta arinen errektorea kargutik kentzea. Nik hor, argi eta garbi, kandidatura konkretuaren kontrako ekintza ikusten dut.
GALDERA: Orduan zuek, alde batetik eta Jaurlaritzak bestetik, errekurtsoaren kontrako apelazioak jarri zenituzten, eta hori da apelezioak hain zuzen zuek berriki irabazi duzuena, ezta?
ERANTZUNA: Jaurlaritzak apelatu zuen bere dekretoa ona zela pentsatzen zuelako, eta guk apelatu genuen, suspentsioak unibertsitatearen gobernabilitatea aurrera eramateko eragozpena suposatzen zuelako, eta beraz sortzen zuen interinitate egoera kaltegarri suerta zitekeelako. Guk uste dugu Tribunalek Jaurlaritzaren dekretoaren legaltasunaz ezta baidatzen zuten artean, guri lan egiten utz ziezaguketela. Eta orain eman den erabakiak guri ematen digu arrazoia, ikusi bait dute "suspentsio kautelarrak" benetan suposatzen zuela unibertsitatearen gobernabilitaterako kalte handia.
GALDERA: Suspentsioaren kontrako erabakia hartu dute tribunalek, baina oraindik posible da esatea Jaurlaritzaren dekretoa bidezkoa ez zela, eta izendapenak baliorik ez edukitzea. Beraz (nahiz eta beste aldetik orain jada klaustroaren botoak lortu dituzuen), borrokak segitzen du, eta jarrerak beligeranteak direla ematen du.
ERANTZUNA: Argi dago, kandidatura honen kontrako ekintza zela. Baina kontu pertsonala da? pertsona batek beste pertsona bati gorrotoa diola? edo partidu kontua da?
Zaila da jakitea. Ez dakit jarrera pertsonala edo partidu jarrera den. Egia da errekurtsoa aurkeztu zutenak CC.OO.koak direla, baina horrek ez du esan nahi partidu kontua denik. Kontaktu etengabean dauden pertsonak dira, eta talde bezala, elkarren arteko erabakia har zezaketen, baina kontsigna politikotik kanpo izan zitekeen. Bebarbada, faktore pertsonala izan da batez ere, edo ez. Agian partidu baten iniziatiba, eta talde honek burutua.
Kasu honetan, ni ez naiz zer izan den esatera ausartzen. Ez dut uste partidu kontua denik.
GALDERA: Lehen esan duzu PNVren aldetik kritika zorrotzak jaso zenituztela, eta kanpainean zehar ez zintuztela lagundu. Zenolako kanpaina mota aurkeztu zenuten, eta zeintzu dira zuen programaren ezaugarri garrantzitsuenak?
ERANTZUNA: Gure kandidatura jarrera progresistagatik, batez ere, izan da kritikatua. Gu Estatutuak aldatu behar zirela esaten hasi ginen, eta horrekin batera beste tabu batzu ikutu genituen. Beste kandidatura ere, apurka apurka, guk esaten genuenak aldendu baino, jendea hurbildu egiten zuela ikusiz, horrelakoak esatera animatu zen.
Guk oso tesi fuerteak defendatu genituen. Estatutuak berrikusi behar zirela esan genuen, eta bestalde, berreuskalduntze politika garrantzitsua defenditu genuen unibertsitatean. Puntu batzuk azalezkoak ematen bazuten ere, Euskararen Batzordeak aholkaturik zeuden, eta beraz, unibertsitatean euskal arazoa daramaten pertsonek bultzaturik, hau da, behetik gorako prozesua. Gu erreakzionarioak ginela esatea guztiz zaila zen. Horrexegatik uste dut gehiago izan dela jarrera pertsonala ideologikoa baino. Ez bada heurek pentsatu zutela gure kandidaturak kolore politikoa zuela.
Baina nik uste dut nahiko argi utzi genuela gure egitura akademikoa burutzeko programa bat zela, hemengo unibertsitatea egin nahi genuela, autonomia kopuru inteligente batzurekin.
GALDERA: Eta sigla eta partidu interes maremagnum honetan, posible da oraindik norberaren burua independientetzat aurkeztea? noren laguntza behar da independientea izanda aurrera ateratzeko?
ERANTZUNA: Unibertsitatearen barruko apoioak bilatu behar dira. Beste kandidaturako batek esaten zidan behin nik ingenno papera hartua neukala eta horrela ezin zela errektore izatera heldu. Horrek hunkitu ninduen, nik ez bait dut uste gure taldeak ingenuo agertu nahi izan duenik. Gu genioz joan gara, eta helburu konkretuekin. Lehenengo helburuak eta behin, pluralitatea. Unibertsitatea ez da bakarrik partidu bat edo biren guda zelaia, irabazi behar dena. Unibertsitatea izan behar da ideia guzti-guztiak har ditzakeen lekua, askatasun handienaz. Leku askea baldin badago, unibertsitatea izan behar da, poliziari ateak ixteko punturaino, beharrezkoa izanez gero. Ez da autonomia formala bakarrik, baita ideologikoa ere.
GALDERA: Hala ere, errealitate batekin kontatu behar da, eta zera da, partiduak existitzen direla eta unibertsitatean bertan pisu espezifikoa dutela. Hori ezin liteke enoratu.
ERANTZUNA: Bai, unibertsitatea Euskadin dago, eta Euskadin indar politiko batzu bizi dira. Ez dago eragin politikoen aurrean inpermeable den erakunderik, eta hori begi bistan dago. Beraz, lokarriren bat bilatu behar da, baina independentziarako lokarria. Nahi dugun unibertsitate eskema bilatu behar dugu.
Bi aukera daude, talde politiko bati esatea berak nahi duen guztia egingo dugula edo bestela, taldeei zera esatea, gu ez garela inoren kontra egongo, baina alde ere ez. Edozein partiduri esaten bazaio egingo den unibertsitatea zabala izango dela, estiloagatik bada ere, ezin du ukatu. Onartu behar du. Azken batetan, partidu batek ere ez du unibertsitatea kontrolatu nahi. Guztiek nahi dute zabala, plurala, debaldekoa, propioa eta euskalduna izan dadila.
GALDERA: Pluraltasuna zuen ezaugarria dela argi dago, hain argi gaitza dela sinistea zuen artean ados egon zaitezketenik. Gerta dakizueke orain elkarrekin egotea superbibentziak berak aglutinante modura aktuatzen duelako, baina gero agertzea alde nabariak?
ERANTZUNA: Egia esan inoiz ez didate hori galdetu, eta nik ere ez dut horretaz pentsatu. Ez dut uste, ez dut uste. Erabaki guztiak guztion artean hartzen ditugu, demokratikoki, eta gainera gobernu koupromezu bat dago. Nik ez dut uste etorkizunean problemarik egongo denik. Gure konpromezu hori mantentzen badugu, arazoak akademikoak izango dira, baina ez eskuma edo ezkerreko arazorik. Horrelakoak Gobernu Juntan edo Kontseilu Sozialean egon daitezke, baina ez errektorego taldean.
Eta Jaurlaritzari dagokionez, problemarik ez egotea espero dugu. Guk proposamenak argi eta altu egingo ditugu, eta behin baino gehiagotan esan beharko dugu heurek eskaintzen diguten presupuestoak, gure beharrean %25a baino ez duela betetzen. Baina lehenengo eta behin jakin behar dugu zer daukagun, eta horretarako guk auditoriak proposatu genituen, hain txarto hartuak izan zirenak. Bestalde, ez dut uste arazorik sortuko denik, heuren errespetua irabaztea espero dugu, eta beste guztiena ere bai.
GALDERA: Amaitzeko, oso labur, bi gai plazaratu nahi ditugu, PASekoen greba, gaurkotasunagatik, eta euskararen arazoa.
ERANTZUNA: PASekoen kontuan, nik ez dut zuzenean parte hartu; Lumbreras egon zenean berarekin kolaboratu nuen, baina bera joatean, inork ez zidan nere laguntza eskatu, eta beraz alde batera geratu nintzen. Uste dut kasu honetan gauzak gehiegi atzeratu direla barruko koordinazio faltagatik, orain egiten ari den guztia aspaldian egina geneukalako. Orain, datuak berriro batu direla, ez dut uste problemarik egingo denik.
Eta euskararen kontuan zera esango nuke, jarrerak erradikalizatzen badira, orduan seguruen kritikak etorriko direla, guk gure posibilitateak arlo diferente askotan banatu behar baditugu, bakoitzari ezin izango diogulako beharrezko duen guztia eman. Eta euskararen arloa, esfortzu handien behar duenetarikoa da, ez bakarrik esfortzu ekonomikoa mota guztietakoa baizik. Jarrera erradikal exijentea eta berehalakoa bada, orduan bai, kritika biharamunean etorriko zaigu, unibertsitatearen oraingo kondizioak, ez-nahikoak direlako. Baina nik uste dut sektore kritikoak flexibilitate nahikoa edukiko duela, jarrera kritikoa baina ulerkorra mantentzeko, exijitu daitezkeen minimoak bete egingo ditugulako.
Laura MINTEGI
27-32

GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEHUErrektoreak
PertsonaiazBARBERA1
EgileezMINTEGI1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ez dago irismen luzeko misil nahikorik Mendebaldean Ukrainako egoera aldatzeko

George Beebe

Zerk egiten duen pertsona

Eneko Atxa Landa

Eguzki izpi gabekoak hunkitzen

Iker Barandiaran

Bonba-jostailuen oroimena oraindik bizirik da Libanon

Xabier Letona Biteri

“Migratzaileak autoan hartu eta Polizia egon zitekeen errepideak saihestuta eramaten nituen”

Mikel Garcia Idiakez

Arin-arina, pontifize izateko lehia

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Azkenak

2024-09-21 | Eneko Atxa Landa

Donostiako Zinemaldia. 1.eguna

Zerk egiten duen pertsona

Urduritasunaren alarmak mugikorrekoak baino ordubete lehenago jota hasi da niretzat Donostiako 72. Zinemaldia, edo halabeharrak edo oparitu didan rol honetan. Goiz gosaldu eta akreditazioaren bila joan ostean, Victoria Eugenia antzokira hurbildu naiz 9:00etarako saiora, Emilia... [+]

2024-09-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Sail Ofiziala. 1.eguna

Arin-arina, pontifize izateko lehia

2024-09-20 | Josu Iraeta

(1978-2024)

2024-09-20 | Xabier Letona Biteri

Bonba-jostailuen oroimena oraindik bizirik da Libanon

Ekialde Erdia dantzan jarri dute pertsona-bilagailuak eta walkie-talkieak lehergailu bihurtu dituzten erasoek. Israel isilik da, baina inork gutxik jartzen du zalantzan erasoen atzean hura dela. Besteak beste, iraganean aritu delako jada jolas hilgarri horietan, eta akusazio... [+]

2024-09-20 | Sustatu

Euskarabildua topaketa urriaren 17an: “Artifiziala ez den teknologia”

Aurtengo Euskarabildua topaketa teknologikoa (iAmetzak antolatzen duena urtero) urriaren 17an izango da Donostian, San Telmo Museoan. "Artifiziala ez den teknologia" jarri diote goiburu gisa, adimen artifizialaren oldarraldi garai honetan "inoiz baino... [+]

2024-09-20 | Victoria Musci

Tufo

MULTIMEDIA - dokumentala

2024-09-20 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Sail Ofiziala. Irekierako filma

Apar gutxiko desioa

2024-09-20 | Gedar

Aurten ere, udako erailketa matxisten %15 egin dute poliziek edo polizia ohiek Espainiako Estatuan

Uda honetan, gutxienez hemeretzi erailketa matxista izan dira, eta horietatik gutxienez hiru kasutan, poliziak edo polizia ohiak dira hiltzaileak. Donostian, gainera, erailketa saiakera bat ere izan da ertzain baten partetik: bere bikotekidea hiltzen saiatu zen abuztuan.

2024-09-20 | George Beebe

Ez dago irismen luzeko misil nahikorik Mendebaldean Ukrainako egoera aldatzeko

(Baina Kievek Errusiari eraso egiten uzteak gerrara eraman gaitzake zuzenean).

George Beebe CIAko Errusiako analisi zuzendari ohia da eta bere artikulu hau Rafael Poch kazetariaren blogean argitaratu dute gaztelaniaz eta Brave New Europe webgunean ingelesez.

2024-09-20 | Jenofa Berhokoirigoin

Edmundo González Venezuelako “presidente legitimo” gisa aitortu du Europako Parlamentuak

Europako Alderdi Popularrak ultrakontserbadoreekin eta eskuin muturrarekin landuriko ebazpenak aldeko 309 boto, kontrako 201 eta hamabi abstentzio jaso ditu. Ekaineko Europako hauteskundeez geroztik, lehen aldia da eskuina eta eskuin muturra baturik agertzen direla Estrasburgon.

2024-09-20 | Xabier Letona Biteri

Mozal Legearen erreforma eskatu du Nafarroako Legebiltzarrak

Foru Legebiltzarraren arabera, “oinarrizko eskubideak eta askatasunak murrizten dituen legea da, eta zigor-atal neurrigabea du, demokrazia aurreratu bati ez dagokiona”.

2024-09-20 | Euskal Irratiak

Maider Mourgiart eta Paul Laborde

“Pastoralari esker Xarnegu eskualdeko herritarrak elkar lotu gira”

Azken aukera asteburu honetan 'Inexa de Gaxen' pastorala ikusteko.

2024-09-20 | Gedar

Balmasedako Glefaran enpresak etengabe gainditu ditu ezarritako kutsadura-mugak

2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen... [+]

2024-09-20 | Etzi.pm | Gorka Julio

Internet demokratiko eta burujabe baten alde lanean

Internet hasieran askatasunaren espazio izan zen, baina gaur egun enpresa handien esku dagoen lurralde kontrolatu bihurtu da. Testuinguru honetan, teknologia burujabetza eta ongizate komuna lortzeko Internet berreskuratzeko beharra gero eta premiazkoagoa da. Egile eta aktibista... [+]

2024-09-20 | Aiaraldea | Txabi Alvarado Bañares

2.500 euroko isuna ezarri die Ertzaintzak sei aiaraldearri, iazko greba feminista orokorragatik

"Mozal legea" baliatuta jarri ditu poliziak isunak. Tubacexen eginiko piketegatik izan dira zigor gehienak.

Eguneraketa berriak daude