"Radio Pays", Parisen Herri Irratia


1986ko apirilaren 13an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Bertan Bizi Diren Euskaldunak Informatu Asmoz
"Radio Pays", Parisen Herri Irratia
Irratigintzari dagokionez, eta komunikabideei orohar, gauzarik atipiko eta estrainoetarikoa egiten da Parisen. Bere izena "Radio Pays" da. Parisen "Herri Irratiak". Hegoaldekoak turisma egitera eta Iparraldekoak lanera hurbildu ohi gara Parisera normulean. Horrek, bai batera bai bestera beti dakar aldentze bat, deserrotzea kasurik larrienean. Arrisku herri aurre egiteko euskaldun talde bat beste nazio zapalduetako jendearekin ari da lanean "Radio Pays" izena duen irrati-projektuan. Larunbat gauean, beraz, Parisen zaudela, irratia piztu eta dialan gora eta behera ibili ondoren, 83.4 Mhz.-etan, ez zaitez harritu euskarazko hitz batzu aditzen badituzu, euskal kantariren baten boza ezagutzen baduzu...
ARGIA.- Nola sortu zen Parisen nazio zapaldu desberdinetako jendeek bultzatzen duten irrati hau sortzeko projektua?
"Radio Pays".- Duela bi urte baino gehiago egon zen irrati euskaldun bat egiteko projektua. Bizpahiru esperientzia egin ziren, alde batetik "Radio Tomate" izenekoa, eta bai eta ere "Piperrada irratia". Zailtasun ugari izan zuten beti beste erakunderen egoitzetan ari zirelako. Trabak denetarikoak ziren, bai araudiaren aldetik, bai nolabaiteko zensura ideolojiko bat zegoelako. Projektu horiek aidean gelditu ziren. Urtebete igaroz gero, korsikarrak, bretoiak, okzitanoak eta beste herrialdetakoek erabaki zuten bilkura bat egitea, eta hortik atera zen "Radio Pays" hau. Euskaldunak ere hor gabiltza hasieratik, nahiz eta gorabehera handiekin; hau da, jendeak utzi jende berria sartu, eta horrelako zerak
A.–Eta horrelako irrati batek ze helburu dauka, bai euskaldunei dagokionez, bai beste herrialdetakoei dagokienean?
R.P.–Beno, orokorrean esan behar da bere herritik kanpo daudenei beren herriko berriak eta bizitza eman eta ezagutaraztea duela helburu. Euskaldunoi dagokigunez kontrainformazioa ematea da helburua. Egunkari eta abarretan informazio oso gogorra ematen dute, eta intoxikazioa ere bai ugari. Hori alde batetik, bestaldetik Parisen, nahiz bizitza gogorra ala biguina izan, norberak galdu egiten ditu bere herriko erroak, deserrotzea gertatzen da. Irrati hau izango litzateke erro horiek lantentzeko asteroko medizina.
A.–Euskal Herriak ze leku dauka irrati horretan Bretoi, Kortso, Alsaziar, Okzitano, Katalandar eta Flandriakoen artean?
R.P.– Euskaldunoi, orduak banatu zireneko bileratan ez egoteagatik ordu eta egunik txarrenak egokitu zitzaizkigun: larunbata gauean, jendea kalera ateratzen den eguna. Hala ere, bertan segitzen dugu gaueko hamar t'erditatik ordubata arte. Emankizunean zehar berriak ematen ditugu, nazioartekoak eta batez ere Euskal Herrikoak, jokuak eta eskeinitako diskoak, dosier bat egiten dugu astero gai desberdin bati buruz, eta amaitzeko musika.
A.–Lege aldetik nola dago irrati hau?
R.P.–hasieran legez kanpo zegoen. Geroxeago araudiak aurkeztu genituen ministeritzan eta gaur egunean, nahiz eta lege barruan aritu, libreak gara. Hau da, nahi duguna esan dezakegu. Hala ere tramite ugari kunplitu behar dugu, adibidez urteoro gure entzulegoa justifikatu behar dugu ministeritzaren dirulaguntza jasotzeko.
A.–Eta zer nolako entzulegoa du irrati honek?
R.P.–Entzulegoa finkatzea zaila da, gutunak jasotzen ditugu, telefono deiak... Kalkula daiteke Parisen ehun mila euskaldun inguru dagoela, eta guk dugun inpresioa da gazte jendeak entzuten gaituela gehien bat, irrati librea delako, larunbat gauean egiten delako, maiztasun modulatuan ari gara eta gehienez larogei kilometrotako hedapena dugu, zailtasun handirekin. Zaila da jakitea zenbatekoa den entzulegoa, baina hor dagoela ziur.
A.–Hizkuntzarena da beste arazoa, ez? Frantsesez, euskaraz...
R.P.–Gure asmoa bitara egitea da, proportzio berdinean. Beste herrialdetako jendeak ere entzuten du, eta euskaldun askok ere, tamalez, ez daki euskaraz. Asmoa, beti da, euskarazko proportzioa handitzea, eta azken helburua, noski, guztia euskaraz egitea. Baina gaur egun, eta Parisen, kontuan hartuz ze entzulego moeta eduki dezakegun, ezinezkoa da.
A.– Azken gai bat informazioa nola jasotzen duzuen litzateke, eta ze hartueman duzuen beste irrati libreekin.
R.P.–Orain dela gutxi arte, gure iturriak, "Punto y Hora", ARGIA, "Egin", "Deia", "Enbata" eta horrelakoak izan dira. Orain, Iparraldeko "Gure Irratia"rekin dugu hartuemana, eta handik pasatzen dizkigute berriak, nahiz eta beste iturrietara ere jotzen dugun. Musika mailan geure diskoekin aritzen ginen, geroxeago eskaera batzu egin genituen eta igortzen dizkigute, bai "IZ" eta bai "Elkar"-ek. Harremanak baditugu ere "Xiberuko Boza" eta "Irulegiko Irratia"-rekin. Ez dugu harremanik oraindik ez ETBrekin ez "Eusko Irratia"rekin. Irrati libreen martxa segitzen dugu, baina ez dugu hartueman zuzenik.
A.–Bukatzeko...
R.P.–Beno, agian zozokeria irudituko zaio norbaiti Euskal Herriko komunikabideetan gutaz mintzatzea, han ez bait da entzuten irrati hau. Baina, euskaldunen bat Parisa badator gure irratia piztuko du. Gure helburua euskaldunak biltzea da, baina erralitate baten inguruan, Euskal Herriko errealitatearen inguruan.
M.A.
34, 35

GaiezKomunikabidIrratiaRadio Pays

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude