Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2025eko uztailaren 31n
TRATU HAUEN ONDORIOAK BETI HERRIAK JASATEN DITU
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
HBk bere barne egitura berritu duenean, Mahai Nazional berria osatuz, Bizkaitik beste hirurekin batean sartu dute Karmel Etxebarria. Larrabetzuko udal gizon eta HASIko partaide, euskara dotore batean mintzo zaigu. PNV eta Estatutoaren krisiaz, Nazio Askapen Mugimenduaren indartzeaz, Euskadiko Ezkerraz...
Une klabeetan ikusi da PNVk Herriaren eskariak alde batera utzirik atzera jo duela eta guk pakto hau testuinguru horretan kokatzen dugu. Historian atzera jota, 36ko gerran esate baterako PNVren gidaritza zalantzan egon zen, ea indar faxistekin batera ala masa herritarrekin eta langileekin legalitate errepublikanoaren alde jokatzea.
Oraintsuago, 77an. gerraosteko borroka utzi eta Erreformaren gurdian sartu zen PNV. Frankismoaren aldaketa barik itxura aldaketa hutsa izan zen Erreforma, PNVk hor egindako jokabidea ere prezedente bezala hartu behar da. Geroztik PNV ere Konstituzioaren aurka atera zen, HB bezala, eta Euskal Herriak gaitzetsi egin zuen.
Baina Konstituzioari ezetza eman arren, bere muga estuetan sartzen den Estatutoa bultzatu, defendatu eta azkenean baietza ematen dio. Gure askapen borroka gelditu asmoz atera zen Estatuto hori, zeuden arazo guztiak hitz bat esatearekin konponduko zirela esatearekin. Baietza eman eta Nafarroarekin batera lau probintziak elkartuko zirela, euskara zegoen zulotik ateratzeko kondizioak jarizen zirela eta abar luze bat.
Bide horretan sartzen da usoak atera zituzteneko ETAren kontrako manifestazio famatu hura ere, San Simon eta San Judas egunez egin zena. Une hartan PNVn zeuden hainbat jende Nazio Askapen Mugimenduko erakundeetan sartuta daude gaur egun, HBn hain zuzen ere.
«Zergatik gertatu zaigu Estatuto honek porrot egitea, zergatik dago lur jota gure estrategia?», bere buruari hori galdetu eta baseari argi eta garbi esplikatu beharko lioke, eta esplikatu Estatutoak bost urtetako esperientzia izan duela. ez dela gai izan Euskal Herriaren arazoak konpontzeko eta beste estrategia bat hartzea egokiago litzatekeela.
Baina konponbide bat aurkitzeagatik esku eta hankak loturik PSOEri entregatu zaio, oligarkiaren eta aginte faktikoen jestore eta euskaltasunaren arerio nabarmenena izan denari.
Holako paktoen ondorioak beti Euskal Herriak jasaten ditu, nahiz eta jasan beharko lituzketenak tratua egin dutenak berak izan. Azken batean paktatzen badute KAS alternatiba negoziatzeaz hitz egiterik ere ez dagoela. hori kirtenkeria politiko bat da. Ez Herri Batasunaren ikuspegitik bakarrik, prespektiba historiko minimo bat duen edonor konturatzen da arintxoago edo berandutxoago negoziatu egin beharko dela.
Negoziatzeaz hitz egin ere ezin dela, firmatu egin dute, beste gauzak firmatu dituzten bezala: abertzaletasunari uko egitea, Ajuriaenean piperpotoa jartzea eta beste hainbat gauza. Baina guzti horren aurrean gure aukera politikoa inoiz baino tinkoago ari gara ikusten; beste alde batetik, aldiz PNVko baseetan herri batean baino gehiagotan karnet apurtzeak eta holakoak suertatu dira. Jende askorentzat ulertezinezkoa da Ajuriaenean bandera espainola ezartzea, eta betidanik euskaldunon arerio izan dugun PSOErekin elkartzea...
Orain, Nazio Askapen Mugimendutik begiratuta, nahi duten konponbidea ipiniko diote irtenbiderik ez duen Estatuto eta Konstituzioaren aukerari, baina ez du zulotik difinitiboki aterako, prozeso hori bueltatu ezinezkoa delako. Berentzat ere egoera gogorra da. Logika erabili behar lukete. Duela bost urte bi alternatiba zeuden eta lojikotzat jotzen dugu Estatutoaren bidetik ametsetan-edo esperantzak izatea, burruka barik Madrilekin tratuak eginaz Euskal Herriaren etorkizuna bideratu zitekeela. Baina bost urte ondoren garbi dago bide hori lur jota dagoela eta KAS alternatiba negoziatzea guztiz beharrezko jotzen dugu.
Minimo arazo bat delako gainera. Euskal Herriaren berreraikuntza nazionalerako. Nazio subiranotasuna garantizatzeko, euskararen iraupena gutxienez garantizatzeko, galdutako terrenoa berreskuratzeko, betidanik egon diren indar errepresiboak hemendik kanpora botatzeko, langabezia eta langileriaren egoera sustraitik aldatzeko... KAS alternatiba beharrezkoa da horretarako ez bait dago beste aukerarik.
Estatutoaren huskeriak ekarri du PNVren barne krisis hori: krisis hori ez da sortu berez, baizik eta beren aukera politikoak lur jota aurkitu direlako. Badirudi batzuek pentsatu dutela: «Hemen Estatutoaren eta Gasteizko gobernuaren bidetik ez dugu aurrera jotzerik eta bada ez bada ere indartu dezagun diputazioen bitartez gure alderdiaren kontrola herrialdeka, eta Madrilgo eskuinarekin eta 'Pacto con la Corona' delako hori paktatu eta hortik konponbide bat bilatu».
Beste batzuek PSOErekin tratua egitearen aldeko azaltzen ziren, baina azkenean batak bezala besteak ados egon dira tratu hori egiterakoan eta guztiek ere alde batera utzi dute Euskal Herriaren soberania egarria. Zuzen jokatu balute beste era batera hitz eginen zioten alderdiko baseari. Denok dakigu PNVko edozein bazkidek askatasun egarria duela, eta Euskal Herriaren soberania nahia sentitzen duela. Arazo hauen konpondu ezina eta beste bide bati ekin beharra esplikatu behar zitzaion base horri.
Orain PSOEk behartu egin nahi du PNV bere gurdian sartzera, azken batez inperialismoaren esanetara makurtu dadin. Badirudi frantses eta espainol gobernuek errefuxiatuen aurkako erasoa planteiatu zutenean esan genuen hori goitik zetorrela, inperialismoaren gorenetik, eta badirudi PNVren gidaritzari ere aginduak hortik goitik datozkiola. Azken batean, urte askotako borrokan zehar indartu den Nazio Askapen Mugimendua alde batera utzi eta Erreformaren karamelua onartu dezan ahaleginetan elkartuak daude PNV eta PSOE.
Nazio Askapen Mugimendua indartu egin da, organikoki ere gorpuztu. Gure barne egiturak hobetzeko prozeso bat egin berria dugu Herri Batasuna barruan, eta hori ere momentu historiko bat izan da HB barruan aurrera egiteko. Ponentzia hártan hori ere aipatzen zen, HB Herriaren batasun zabal bat izateko eta inguruan jende asko biltzeko kondiziotan zegoela eta azken finean herritar masen gogoaren espresabidea dela.
Erreformari eskuartean zituen erremintak desgastatu egin zaizkio, eta bide hori geurok ere uste baino azkarrago ari da erretzen. Ez dago idatzia, baina lehen ere esana genuen egunen batean guretako norbait hiltzea zitekeena zela, edo Santi, edo Iñaki Esnaola, edo Joan Idigoras, edo Txomin Ziluaga... Prozesoa aurrera doan neurrian etsaiak ere bere erreminta guztiak erabiltzen ditu, eta tresna hori ere hor du.
Baina beranduago etorri zitekeena zela uste genuen. Tristea da baina hori da askapen prozeso guztietan gertatu dena.
Organizazioa da beste garantia. Ezker Abertzalean badago gaur egun bloke gidatzaile bat, KAS, bere barnean organizazio mota asko dituenak den-denak beharrezkoak aurrera egiteko. Gero badago Herri Batasuna, batasun herritar zabala, jendea bere inguruan biltzen duena, eta askapen nahiak orokorki batzen dituena.
Beti da posible, bai, askapen prozeso bat hiltzea, baina gurekin ez da holakorik gertatuko, indartsu, tente eta tinko gaudelako. Aurrera egiteko asmoz gaínera.
Horren bildur zeuk aipatu duzun sigla hori izan daiteke. Sigla horren aipamena entzun hutsarekin niri bururatzen zaidana da saldukeria, damutzea, burumakurtzea, Roson... Pentsa ezazu horiek esandákoek nolako balioa izan dezaketen: Television Españolan, Cadena SERren. Diario 16, Cambio 16, Correon eta abarretan EEkoentzat piropo besterik ez dago, dena goraipamenak. Madriletik hainbeste piropo jasotzen duenak Euskal Herrian lezioak eman nahi izateari nahiko kaxkarra deritzat.
Asko idatzi da EEko prozesuaz, baina ezer berririk ez du aportatzen aukera politiko horrek Euskal Herrirako. Hasierako asmo hura, Perturren eta PMen artean sortutako asmo hura Txinan gelditu zen. Gaur egun Madrilgo komunikabide ofizialen laguntza eskuzabalari esker mantentzen da sigla hori, ez Herrian daukari eraginagatik. Bestela, ez daukazu herriz herri EEko jendearen bila hasi besterik; kostako zaizu inor aurkitzerik.
Baina horren gainetik Nazio Askapen Mugimendua aurrera ateratzea da interesatzen zaidana. Eta esan dizudan legez, tinko jarraitzen dugu. Gero eta garbiago dago gure bidea dela egokia.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#2
Edurne Lizaso
|
Sonia Sosa
#3
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
#4
Jon Fernández González
#5
Jenofa Berhokoirigoin
Azkenak
2025-07-30
Eneko Imaz Galparsoro
Bizkaiko Golkoa ia bi aldiz azkarrago ari da berotzen munduko batez bestekoa baino
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
2025-07-30
Jon Fernández González
Protesta egingo dute Los 40 Summer Live jaialdiaren aurka, Zarautzen
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
2025-07-30
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Azterketa %90ek suspenditu dute eta Zupiriak esan du: “Ertzain izateko ikasi egin behar da”
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
2025-07-30
Jon Fernández González
CAF-Elhuyar sariak etetea erabaki dute, “baldintza egokirik” ez daudela arrazoituta
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Nila Heredia
“Evo Moralesek ingurune toxikoa du, eta ezinbestekotzat jo du bere burua”
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
2025-07-30
Eneko Imaz Galparsoro
Guggenheim Urdaibai Stop plataformak museoaren proiektua bertan behera uzteko eskatu die instituzioei
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
2025-07-30
Jon Fernández González
Indarkeria matxista gisa ikertzen ari dira 78 urteko emakumearen hilketa, Zizur Nagusian
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Konfrontaziora pasatzeko garaia da
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
2025-07-30
Sukar Horia
Dominatzaile pobreak
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
2025-07-30
Nagore Irazustabarrena Uranga
Barkamena inprimatzen eta saltzen
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
2025-07-30
Iker Iraola Arretxe
Migrazioei buruzko jarrerak gurean
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
2025-07-30
Ane Ablanedo Larrion
Euskarak Euskal Herria behar du
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
2025-07-30
Eneko Imaz Galparsoro
Europako Batasuneko herrialde gehienek bat egiten dute migratzaileak deportatzeko neurriak gogortzearekin
2025-07-30
Uxue Apaolaza Larrea
Ergelkeria
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
2025-07-30
Inma Errea Cleix
Kaka
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]
Eguneraketa berriak daude