Monzonen « Menditarrak» taulagainean berriro

1985eko otsailaren 10an

"Iturri" antzerki taldekoei elkarrizketa
Irisarriko «Iturri» taldeak estreinatu zuen
Monzonen « Menditarrak» taulagainean berriro
Aurtengo lehen estrenaldia izatearen garrantzia gaineratu zitzaion Telesforo de Monzonen «Menditarrak» antzezlanaren Irisarriko emankizunari. Antzezlanei bisita egin genien emanaldia hasi aurretik, makilaian azken ukituak eman eta falta ziren detaileak burutzen ari zirelarik, eta amaiera ondorako elkarrizketarako zita egin genuen.
«Aterbea» salako atzekaldera pasa ginen eta bertan antzezle, zuzendari eta laguntzaileak ikusle eta lagunen eritziak biltzen aurkitu genituen: sandiari ez zaiola bigarren eszena gustatu; urliari berriz hori gehien. Polemikatxo eta zorionen zurrunbilotik «Iturri» taldeko hiru partaide erreskatatu eta taulagain, orain hutsera, itzuli ginen berriz.
Estreinaldiaren ondoren «Iturri» taldearen sorreraz
ARGIA.–Zer moduz gaurko emanaldia, estreinaldia izan denez geroztik?
ITURRI.–Uste dut ongi joan dela. Jende batzukin mintzatu gara, eta lehen aldia motela izan dela uste dut, eta bigarrena eta hirugarrena piztu dela. Baina ongi pasatua da. Lehen aldia delarik esan behar da piska bat zainak badugula, zainetan garela, eta normala da hutsak egiten baditugu ere. Lehen aldia izanik publiko aitzinean, eta herrian, beti badauka zerbait.
A.–Lehendik ere «Iturri» taldea aritu izan da antzerkia egiten konda ezazue nola izan zen berrelgartze hori?
I.–Lehenik esan behar da herri honetan aspalditik izan dela antzerki taldea. Hemengo zenbait gaztek hasi genuen 76an sail berri bat «Gure Borda» antzerkiarekin; gero Daniel Landarten «Noiz», «Hil Biziak» eta «Ama» emanez. Hiru urtez gelditu ginen, eta duela hiru urte berriz hasi ginen baina ez Irisarrikoak bakarrik Ortzaize, Aiherra, Heleta, Bidarrai eta... Irisarritik hamabost-hogei kilometrotara dauden Nafarroa Behereko herrietakoak elgartuz.
A.–Eta zein lan egin dituzue duela hiru urtetatik gaurdaino?
I. Duela bi urte «Bordaxuri» eman genuen, iaz «Manex Azeri» eta aurten «Menditarrak»...
A. - «Iturri» taldearen bigarren alditzat izenda dezakegun honetan Daniel Landartekin ari zarete lanean.
I.–Aurretik ere beti Daniel Landartekin egin dugu lan, ezberdintasuna da duela hiru urte arte jokalariak, denak, Irisarri bertakoak zirela... Gero gertatzen da asko gauza badelarik herri batetan, biziki nekea dela herri batetako gazte guztiek antzerki bat antolatzea: zenbaitzu ari dira kultur eta kirol mailako beste lanetan. Orduan beste taldetan eta beste herrietako jendeari galde bat eginez berriz sortu zen «Iturri» taldea.
A.–Taldea ze asmorekin sortu zen?
I.–Antzerkia egiteko asmoarekin, asmo soil horrekin... Nik antzerkia egina nuen, baina gero armadarengatik utzia nuen eta lanagatik ere urrun bait nintzen, gero hurbildu naiz honerat eta berriz asmotan nintzen antzerkiaren egitea, pentsatzen bait genuen antzerkiak bazuela berpiztearen beharra...
Monzon aukeratzearen arrazoinak
A. - «Bordaxuri», Molléreren «Manex Azeri», eta orain Monzonen «Menditarrak». Zergatik hautatu duzue antzezlan hau?
I.–Jadanik gutariko batzuk duela urte asko Heletako taldeak eman zuena ikusi eta oroitzapen ona ukan zuten, eta nola orain antzerki berriak ez diren idazten usu... Daniel Landartek ere duela bizpahiru urte Hegoaldeko antzerki talde batek Ustaritzen emandakoa ikusi eta ez zitzaion biziki gustatu. Jadanik joan den urtean lerratu zizkigun zenbalt hitz, biziki maite zuela antzerki hori, eta eman nahi zuela. Beste antzerkirik hatzemaiten ez genuelarik, elgarrekin hautatu dugu. Nik uste Daniel Landartek ideia asko bazuela antzerki horrentzako, eta antzerki bati lotzekotan hobe da gusturekin lotzea.
Bai, Heletarrak eman zutelarik, duela hogei bat urte, ttikiak ginen denak, baina testua leitu dut eta biziki gustatu zait. Eta ainitz zirto, bertso eta poetika badu. Testoa ez dugu batere aldatu, ingurumena baizik.
A.–Zuen aurreko lanarekiko ze aurrerakada dakar antzerki lan honek?
I.–Zenbaitek gorputz mugimenduzko «stage» batzu segitu dituzte. Duela bi urte hemen Iparraldean, hasitako ikastaldiak dira horiek Francis Basterot jaunari esker, hau da « Bordaxuri» antzerki taldearen kudeatzailea ere. Ikastaro horiek oso baliagarri izan zaizkigu gero, bereziki antzerki honetan baliatzeko. Iaz, «Manex Azeri» eman genuelarik, guttiago baliatu genuen ikastaro horien emaitza. Aurten gehiago baliatu dugu, bereziki «mari-gaixto»k egiten ditugunak, ikastaldi horiei esker hobeki baliatu dugu «mari-gaixto»en jokua.
A.–Apaindura eta jantzikeri aldetik zer ikusten duzue?
I.–Ingurumenari dagokionez badugu xantza bat, edo suerte bat, Orzaizeko lagun batzu badira tindatzeko eta apainduren egiteko. Orainarte ez genuen suerte hori, baina ezagutu ditugularik horiei esker apaindurak «Iturri» taldean egiten ditugu. Nik uste dut beharrezkoa dela pizu bat ukaitea apainduran ere istorioa laguntzeko.
A.–Basterotekin gorputza eta landu duzue, bestalde interpretazio aldetik ze behar ikusten duzue?
I.–Beharra beti badugu. Hartako ditugu hasi berriz ikastaro horiek. Bigarren urtekoek segitzen dugu, eta bada beste talde bat, lehen urtekoak, beste hamabost bat, orain hasi direnak.
A.–Diralaguntzen aldetik zer dago Iparraldean?
I.–Erran behar da, Daniel Landart gure kudeatzailea Baionan eraikia den Euskal Herriko Kultur Zentroan dagoela, han lan egiten du antzerkiaz eta bertsolaritzaz arduratuz. Kultur Ministeritzatik dirua ematen dute kultur mailean egiten den lanentzat. «Iturri» taldearentzat ere, aurtengoz, etorriko da dirua Gobernutik eta Bordeleko Rontseiletik paperak eta behar direnak Landartek eginik. Erran behar da, kultur sailean laguntzarik ba dela.
Bestalde, diru sartzeak saioetatik dira bestela ez dago ezer.
Aurtengo lehen estreinaldiak, esperantza berriak
A.–Zuek zarete aurtengo lehen estreinaldia, nola ikusten duzue aurtengo antzerkialdia?
I.–Bai, urtarrilaren 27an gara. Eta laster ikusiko dugu Garaztar talde bat, «Hiruak Bat» taldea. Besteak ere ari dira prestatzen: Hazparneko «Bordaxuri» ari da; Ezterenzubikoak ere ari direla uste dut; «Xirristi Mirristi»koek ere nahi dute antzerki bat eman aurten... Talde guztiek badaukate zegitzeko asmoa.
A. - «Menditarrak»antzerkiarekin Iparraldean normalki arituko zarete, baina Hegoaldera joatearena?
I.–Orainarte ez dugu batere gomitarik Hegoaldetik. Pentsatzen dut otsailean eta martxoan arituko garela Iparraldean. Gero gelditu egingo gara, berriz ere, ekainean edo uztailean hasteko.
Mikel Antza
36, 37

GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakITURRI
EgileezANTZA1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Athletic zuri ta gorria, zu zara nagusia, baina zertan?

Juan Aldaz Arregi

Izan bedi Nurenberg berri bat

Imanol Satrustegi Andrés

Jaioberrien orpo-proban gaitz gehiago aztertzera behartuko du Osakidetza Espainiako Gobernuak

Mikel Garcia Idiakez

Neskak eta ikasketa zientifikoak: 6 urteetatik unibertsitatera bitarteko harreman gatazkatsua

Mikel Garcia Idiakez

Kartzelako hormak zeharkatzen dituen ama-alaben arteko harremana hitz eta iruditara eramana

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-04-28 | Jenofa Berhokoirigoin

BOLLOTOPAKETAK

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]

2024-04-28 | Olaia L. Garaialde

Gorputz hotsak

"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]

2024-04-28 | Axier Lopez

Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]

2024-04-28 | Miel Anjel Elustondo

Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]

2024-04-28 | Urko Apaolaza Avila

Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]

Eguneraketa berriak daude