«Herri Dinamika Euskararen Alde Ipini Behar Da"


1984ko uztailaren 08an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
AED: Arrasate euskaldundu dezagun
«Herri Dinamika Euskararen Alde Ipini Behar Da"
Herri mailan euskararen aldeko dinamika bat eraman beharra dagoela ez da gauza berria inoren belarritan. Norberaren herrian hasi, ondoren bailara, herrialde eta Euskal-Herri mailan herri dinamika bat euskararen iharduteko. Badaude jadanik herri dinamika bat sortzeko taldeak gure herrian zehar, aipagarriak dira, Laudio, Gernika, Markina, Tolosa, Deba, Iruñea...herrietan zein lanetan ari den jendea. Oraingoan, Arrasateko esperientziaren berri eman nahi izan dizuegu, zer eta nola egin daiteken gauzak aztertzeko. Horretarako Julen eta Iñakiri elkarrizketatxo hau egin diegu.
A.–~Noiz eta zergatik sortu zenuten AED?
AED.– Lehén pausoa orain dela urte bete eman zen. Halaz ere AEDren beharra lehenagokoa da, batez ere. irakaskuntza munduan genbiltzanok behar zehatz bat ikusten genuen. Euskararen irakaskuntza, Arrasaten zegoen euskal giro kaxkarrean oso zaila egiten bait zen. Klasean ikasi egiten zuten baina gero kalean errealitatearen aurrean erabiltzeko baldintzak ez ziren ematen.
A.–Lehen esan duzu, idea lehenago sortu bazen ere, duela urte bete hasi zinetela martxan, kale mailan behintzat.
AED.–Orain dela urte bat, hiru hitzaldi antolatu genituen, euskararen egoerari buruz, Quebec-eko elebitasunaren esperientziari buruz, eta azkená, herrietan edukitako esperientzia konkretoak, Tolosa, Lazkao....
A. - Zein erantzun jaso zenuten?
AED.– Pleno aretoan egin ziren hitzaldi hauek, eta Arrasaten azken urte hauetan hitzaldietan ezagutu ez zen jende kopurua bildu zen. Azken hitzaldiaren ondoren, Tolosa eta Goierri aldeko esperientziak kontutan edukirik, Arrasaten zerbait egiteko 12 laguneko batzorde bat prestatu genuen.
A.–Bilera horietan Arrasateko espektro sozial osoa biltzea lortu zen, edo batez ere jende berri bat bildu zen?
AED.–Egia esan batez ere sektore bateko jendea bildu zen, eta batez ere irakaskuntzaren munduan genbiltzanak.
A.–Aurrera begira zein pauso eman zenituzten?
AED.–Hitzaldien ondoren bilerak egin genituen, Arrasaten zer egin nahi genuen aztertzeko, bideak eta abar.... Uda iritsi zen, eta batzu udan zehar aurrez aipatutako idea horiek mamitu genituen eta irailean denak bildu ginean berriz, txosten zehatz baten inguruan lanean hasi ginen.
A.–Lanean hasi zinetenean, zein planotan lan egin nahi zenuten definitu al zenuten, instituzioak, eta kalea adibidez?
AED.–Euskararen bidez bi arlo hauek lotzen saiatu gara, bi arlo hauetan lanean hasi ginen. Udaletxe mailan batez ere, eta kale mailan jendea mugitzen. Herri mailan militantismoa eta kontzientzia lantzea dugu, helburutzat.
A.–Bide hau jorratzeko zein izan zen, planteatu zenuten lehenengo bidea?
AED.–Euskaltoki Elkartea edo izan zen lehenengo planteamendua. Bazkideak lortzea izan zen lehen lana,: gero lokala lortu, eta kale mailan lan egin. Gure lana beti bi alor hauek kontutan izanik lan egin behar genuela ahaztu gabe.
A. - Euskaltokiak bultzatzea ez da zuentzat, euskara geto batetara baltzatzea?
AED.–Arrisku hori badagoela garbi dago, baina lokala, euskaltokiaren helburua lehen esan dugun bezala kale mailan jendea mugitzea eta instituzioetan edo instituzioei begira eta batez ere, udaletxean lan egitea eta eraztea den neurrian, ez dago geto batean erortzeko mediorik.
A .–Euskatoki hau antolatzerakoan, Arrasaten zeuden beste euskera mailan mugitzen ziren taldeekin hitzegin zenuten, edo talde konkreto baten lana izan zen?
AED.–Lehen esan dugun bezala, batez ere irakaskuntzako jendea ginen hasieran, eta beraz hasieratik, AEK, eta HABEko jendea egon da. EHEko batzu ere bertan zeuden, baino ez talde bezala, pertsonal mailan baizik, eta hasieratik beraz gauza zabala izatea nahi izan dugu, eta arrakasta neurri batean horretan datzalakoan gaude.
A.–Aurrera joanaz zein izan dira Udalari eskatutako gauzak eta zein eratako erantzuna jaso duzue?
AED.–Hasteko Euskararen Batzordea eskatu genuen. Euskararen Gabinete Teknikoa eta hirugarrenik inkesta soziolinguistikoa.
Euskararen batzordeari buruz Udalak, komisio berri bat sortzeko arazo asko zegoela esan zuen. Irtenbide bezala kultur batzorde barnean lan egitea proposatu zigun. Hilean behin egiten ditugu bilerak kultur batzordekoekin euskararen arazoak aztertzeko, eta irtenbideak proposatzeko.
Euskararen Gabinete Teknikoa, Udalari planteatu zitzaionean ez zuen behar hori garbi ikusten. Hasteko Gabinetearen ordez zergatik ez zen inkesta soziolinguistiko bat egiten. Zazpi miloieko kostoa zuen, eta bera tratatuko zutela. Gaur oraindik ez da ezer egin.
A.- Geroztik planteatu al duzue berriz, azterketa eta gabinetearen beharra?
AED.–Bai, baina denbora pasatzen joan da, eta jaso den erantzun ez ofizial bakarra, guri diru laguntza bat eman eta horren truke, guk gabineteak egin beharko lituzkeen lan batzu egitea.
Balantze gisara alor honetan, eta borobilduaz zera esan daiteke: Udalak berak egin beharrean, lana ofizialki egin beharrean, diru truke edo lan egin, baina kontutan eduki behar da jasotzen den dirua era berean ez dela nahikoa.
A.–Udalari ere ez al zenioten euskaltokirako lokala eskatzen?
AED.– Eskaera hau Udalari begira egiten bada ere herriarekin lan egiteko balio du eta zéntzu horretan bi alorrak bateratzen ditu. 380 bazkide bildu ditugu. Lokala lortu dugu eta nahiz eta oraindik mártxan ez egon, epe laburrean martxan jarriko delakoan gaude. Lokala ez da haundiegia, baina lan egingo dugun neurrian eta AED errealitate indartsu bat bihurtzen den neurrian lokala haunditzeko posibilitatea edukiko dugu.
A.- Orain arte instituzioei begira, egin dituzuen lanak eta eskaerak aipatu ditugu, baina jendea mugitzeko, militanizia lortzeko, eta kontzienizia sendotzeko zer egin duzue?
AED.–Elkartea eta bazkideak sortzea izan zen lehenengo lana, eta hori lortu dugu. Elkarte horretan dinamika guztia euskara hutsez egingo da noski.
Bestalde, ekintza konkretu mailan, nahiz eta gauza oso puntualak izan, aipagarriak dira Santo Tomasen inguruan, euskal txikiteo bat. Txikiteo artifiziala lortu zen, baina nahiko polita. Produktoak euskaratu ziren, etiketak euskaratu ziren. Feria inguruan esloganak eta abar....
Irakaskuntza mailan, Arrasateko zentro guztietako arduradanekin mahai inguru bat egin zen, eta jendeak ondó erantzun zuen. Bertan euskararen egoera Arrasateko zentroetan aztertu egin zen. Lehen pauso bat besterik izan ez bada ere, ona izan delakoan gaude.
Ihauteritako Kultur Astea, eta bukatzeko bi mahai inguru, bata euskerari buruz, eta bestea pakeari buruz euskaraz eta oihartzun haundia izan zuen.
ARLANTZ
26-27

GaiezHizkuntzaEuskaraHerri elkarAED
EgileezARLANTZ1Hizkuntza

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude