Literaturaren Anaia Pobrea Indartzeko Lehiaketa
Euskal Herriko hainbat udaletxetan, nobela edo ipuin sariketak antolatu, antolatzen eta antolatuko dira, baina horien azken helburu ezkutua, zenbait kasutan, udaletxearen izena goratzea baino ez da izaten. Santurtziko udaletxeak, Koldo Tapiaren eskutik, Antzerkigintza Lehiaketa antolatu du «gure herrian diharduten antzerki taldeei, materiale berria eskeini ahal izateko, egun zaharren moldaketen bidez edo itzulpenez bakarrik balia bait daitezke".
Korporazio berriarekin batera, Koldo Tapiak bulego berria estrenatu du. Oraingoa lasaiagoa eta apartagoa da, eta ez horren zaratatsua, baina bestea bezala, paperez eta euskararen aldeko kartelez beterik dauka. Goiz goizetik aurkitu dugu lanean, langilea dugu, eta berak esan digun bezala, batzutan murrungatua izan da, gaueko bederatziak arte lanean aritzeagatik.
Guk iniziatiba berri honi gorputza eman dion zergatia galdetu nahi genion, baina ez hori bakarrik. Azken bolada honetan udaletxeetan ematen ari den «fenomeno literarioaz» ere, mintzatu nahi genuen.
Azkenengo honetan, badirudi instituzioen aldetik, ipuin lehiaketari lehentasun handia emateko halako joera bat dagoela. Joera hau, orohar, oso baikorra da, baina badirudi halako gurpila batean sartu eta bertatik atera ezinda gabiltzala. Beharbada, kasu askotan, udaletxe bati izena emango dion zerbaiten atzetik, beste ezer baino gehiago. Hau da, helburuak gehiegi zehaztu gabe.
Nik uste dut beharrezkoa dela momentu honetan erreflexio bat egitea; alde honetatik ikusi dugu, udalen zeregina eta beste instituzio batzuren zeregina bereiztu beharra dagoela. Hau da, udalek beren lekuko zereginetara askoz ere lotuago behar dute izan, eta beren aportazioa, maila honetan, pretentsio apalago, baina ez horregatik garrantzi gutxiago duten zeregin batzuetara lotu behar dutela.
Aurtengo literatur lehiaketa honetarako, jende asko ari zela bere ipuinak prestatzen, hirugarren lehiaketa zetorrela pentsatuaz. Telefonoz hainbeste dei jaso dugu noiz atera behar ziren oinarriak galdetuz.
Aldiz, guk aldakuntza bat emango diogu aurtengo lehiaketa honi. Eta aldakuntza hau honetan datza: bi urtetan ipuin lehiaketak egin ditugu eta aurten antzerkiari lotu nahi gatzaizkio. Zergatik? Nik pertsonalki uste dut udalek, literaturgintzan dauden beharrei, ez erantzun bat–azken batetan erantzun bat ez da lehiaketa bat sortzea–baizik bide urrats bat egin behar dutela. Zeintzu behar aurkitzen diren ikusi behar da, zeren ipuingintza ez bait da literaturako jenero bakarra.
Gaur argi eta garbi ikusten ari da literaturgintzan, anaia probeena antzerkigintza dela. Pareko jarri daiteke poesia baita ere (Nik, dagoenera, pobreagotzat jotzen dut antzerkigintza).
Nahiz eta jakin ipuin lehiaketa batetik espero daitekeen oparotasunik ez duela izango, halan eta guztiz antzerkigintzari lotzea pentsatu dugu. Eta funtsezko arrazoi bati lotua dago. Alde batetik, azkenengo denboraldi honetan Euskal Herrian–eta ez hemen bakarrik–, antzerkia, urrats berri bat egiten ari da.
Eta antzerkigintza honetan, oztopo handirekin aurkitzen ari dira; beti textu oso zabal batzuetara lotu beharrean aurkitzen ari dira, eta hortik atera behar dituzte textuak heuren lanak egiteko.
Hemen, antzerki tailer batek funtzionatu zuen bi urtetan, eta zeri heldu ez zeukatela eta, obra luze bat hartu behar izan zuten. Agertutako eragoz penak zirela eta, taldeak azkenean porrot egin zuen.
Literaturaren aldetik, antzerkilariek oso laguntza gutxi daukate. Guk, lehiaketa honen bitartez egin nahi duguna zera da, bide bat urratzen hasi, eta egun antzerkigintzan ari diren jende horiek behar dituzten textu laburrak eskeintzen ahalegindu.
Hau da gure helburua: idazleek beren lanean jartzeko, eta berriak idaztera bultzatzeko egiten dituzten lanek argitaratzeko posibilitatea ematea. Nolabait, heuren lanak lehiaketa pasatzeak, eta ondorioz, kritikoen eskuetan jartzeak sor bait lezake literaturgintzan aurrerabidea. Guk, orain arte, argitaratutako liburuegatik oso kritika onak jaso ditugu hain zuzen ere, asko direlako lehiaketak antolatzen dituztenak, baina argitaratzen dituztenak. oso gutxi.
Lan horiek argitara ez emateak, udalek heuren propaganda bakar bakarrik egiteko montatzen diren roilo batzu direla esan nahi du, besterik ez.
Ez dugu esango literatur lehaiketa hauekin garantizatzen dugunik herriaren euskalduntzea, gutxiagorik ere ez, baina euskarak prestigioa lortzeko urrats interesgarria dela uste dut.
Ni sartu nintzen garaian, udaletxean mota bateko konposaketa politikoa zegoen, eta oraingoa oso bestelakoa da. PSOEk alkatetza dauka, nahiz eta guztizko gehiengoa ez izan.
Aurten projekto hau aurkeztu dudanean, hauxe gertatu da: nola aurreko Korporazioak atera zuen lehiaketa, oraingoak ez zuen gutxiago izan nahi. Zoritxarrez, funtsean dagoen argudioa hori da.
Dena dela, horretaz balia bagintezke euskal literatura indartzeko, ongi etorria izan bedi, eta beste lekuetan egin ahal baledi, inork ez beza diskisizio arraroetan minutu bat bera ere pasa, aurrera.
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]