Pentsioen negozioa

  • Pentsio sistemaren erreforma bere jasangarritasunaren izenean egin nahi dute. Austeritate neurrien eta lan merkatuaren erreformaren ondoren Ecofinek eta NDFak Espainiari ezarritako erreskate baldintzetako hirugarrena da erretiroaren erreforma. Arrazionalitate ekonomikotik eusten ez den eskema jarri dute abian ekonomi agintariek: banka pribatu espainiarrak duen ezkutuko zor esanguratsua arlo publikoak jasan dezan honek sortutako defizit zein zor publikoaren zama erretiro eredua uzkurtuz arindu. Hauxe da nazioarteko finantza espekulatzaile eta beren menpeko agentziek derrigortzen duten baldintza, ELGA, NDF eta gisako erakundeen analisi eta iritzien legitimazioarekin.


2011ko urtarrilaren 06an - 00:00
Azken eguneraketa: 2014-03-25 09:12
Dani Blanco
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Pentsio eredua erreformatzeko aldiroko ahalegina igurikapen katastrofikoetan oinarritu ohi da. Esaterako, 1990eko hamarkadan banketxe eta erakunde ofizialekin lotutako azterketa ugarik 15-20 urtetako gizarte segurantzaren porrota iragartzen zuten. Haatik, krisi garaia bizi izanagatik bere saldoa superabitarioa da Espainiako Estatuan. Ukaezina da pentsio ereduak dinamikoa izan behar duela bertan eragiten duten faktoreak aldakorrak direlako, bizi itxaropenarena barne. Baina arlo tekniko soilean kokatu nahi den pentsioen arazoa funtsean politikoa da. Arazoaren funts politikoa nabarmen geratzen da, krisia eragin duten finantza erakunde pribatuen kudeaketa okerra zuzendu beharrean honekin loturarik izan ez duen pentsio sistemaren aldaketara behartzen denean. Are argiago erakusten dute izaera politikoa pentsio publikoen ordez fondo pribatuak hedatzeko ekimenek, noiz eta Erresuma Batuan, AEBetan eta abarretan pentsio-fondo pribatuek porrota ezagutu dutenean.

Finean, pentsio eta orokorrean ongizate estatuaren ereduaren zenbatekoa eta nolakoa erabaki politiko kolektiboaren ondorio dira. Pentsio sistema kontributiboa dugu Estatuan, Europako herrialde askotan aldiz mistoa –aurrekontuek ere hornitzen dutena–. Azken hauetan ez da pentsio sistemaren jasangarritasuna auzitan ipintzen, hezkuntza edo osasun sistemena jartzen ez diren moduan. Herrialdearen errentaren bolumena ezinbesteko abiapuntua da hori ebazteko. Atzeraldiak atzeraldi, duela hogei urteko errenta mailaren bikoitza dugu egun Estatuan. Eta lan ministro berriaren estimazioaren arabera 2050ean %220 handiagoa izango bada BPGa, ez da ulertzen pentsioen gastuaren igoeraren estimazioak (BPGaren %9tik %15erakoa) sortzen duen alarma. Atzeraldiaren mamua uxatzeko aitzakiarekin errentaren birbanaketa atzerakoia da pentsioen erreformaren bidez sozialista izeneko gobernuak indartuko duena.


Azkenak
Espainiako Gobernua Kanarietan dauden 827 asilo eskatzaile lekualdatzen hasi da

Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]


Getariako Salbatore jaietan emakume baten aurkako “eraso larri” bat salatu, eta egitaraua bertan behera utzi dute

Getariako txosnagunean eta Aian egin dute elkarretaratze isila. Jai batzordeak txosnak itxi zituen.


Gizon bat atxilotu dute Erriberagoitian beste bat hiltzea leporatuta

Gizona Bilorian (Araba) hil dute, ustezko hiltzailea atxilotu dute Añanan (Araba).  


Al Jazeerako bost kazetari hil ditu Israelek

Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]


Zarrakazteluko sutea kontrolatzeko lanetan jarraitzen dute suhiltzaileek

Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.


Emakumeak gizonenak ziren lekuak hartzen

Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]


2025-08-11 | ARGIA
Editoriala
Hartu edo utzi

Okindegiko ilaran, bi emakume. Itxuraz erdi-ezagunak, hitz egiteko duten moduagatik. Pareko egunkaria hartzeko keinua egin du bietan zaharrena dirudienak, eta zera esan dio besteari: “Dauden albisteekin, agian gaur nahiago izango dut animalien dokumental bat ipini”... [+]


“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Eguneraketa berriak daude